2013.02.20_Aanbesteding: drama of kans_660

Aanbesteding: drama of kans

20 februari 2013

3 minuten

Opinie De Fyra is opnieuw een debacle dat geweten wordt aan de aanbesteding. Het lijkt een trend te worden. De renovatie van het Stedelijk Museum, de thuiszorg, het onderhoud van NS-materieel en de Fyra zijn enkele voorbeelden waarbij het doel van de aanbesteding - burgers krijgen een publieke dienst voor de beste prijs - geheel verkeerd is uitgevallen. Daarvoor zijn verschillende oorzaken: het blijkt vaak moeilijk te zijn om een behoorlijke kwaliteitsbeschrijving op te stellen, de juridificering van de afspraken en vooral: niet de beste prijs, maar de laagste prijs blijkt vaak dominant te zijn.

Voor het grondbeleid kennen we over het algemeen eenzelfde actieve concurrentiebevordering. Grond- en vastgoedontwikkeling kunnen ook onderhevig zijn aan de aanbestedingsplicht. En als er geen sprake is van plicht hebben veel overheden daar beleid voor ontwikkeld. Ook hier is het doel: de beste ontwikkeling voor de beste prijs. In het grondbeleid komt daar tegenwoordig nog bij: bij voorkeur met de minste risico’s in grond- of vastgoedoverdracht. En daarin onderscheidt ‘gebiedsontwikkeling’ zich van ‘inkoop’. Maar het met een aanbesteding vroegtijdig binnenhalen van zekerheden over de grondprijs en risico-overdracht behoort voorlopig tot het verleden.

Is dit een pleidooi tegen aanbesteding? Neen, integendeel. “Niet de aanbesteding is het probleem, maar de manier waarop die wordt aangepakt”, zo constateert een aanbestedingsexpert in de Volkskrant en daar ben ik het van harte mee eens. Aanbestedingen moeten bewerkstelligen dat de markt wordt uitgedaagd om met een beter product te komen. Dit vergt overigens zowel kennis van de markt als van de gebiedsontwikkeling. En dat is nog niet eens zo makkelijk: de doorlooptijd is over het algemeen lang en in de huidige markt is opperste flexibiliteit in programmering en fasering noodzakelijk om de vraag te kunnen bedienen en het risico van de voorinvestering te beperken. Het simpelweg vragen om het beste plan, voor de hoogste (grond)opbrengsten en met het minste risico leidt dan niet tot een beter product, maar tot een gecalculeerde aanbieding. En wie het meeste belooft, die wint de aanbesteding.

Hoe dan wel aanbesteden? Om te beginnen is het goed om marktpartijen te betrekken bij de uitvraag en de procedure. Communicatie mag best, als het speelveld maar transparant en gelijk blijft. Soms is een marktconsultatie nuttig alvorens een aanbesteding te starten. Als de potentie van een gebied bekend is, kan in de uitvraag de kwalitatieve beoordeling voorrang krijgen op de financiële kant. In de uitvraag is vervolgens het formuleren van doelen belangrijker dan het formuleren van resultaten. Leg vast wat echt noodzakelijk is (eisen), maar geef ruimte voor niet voorziene oplossingen (wensen). En tot slot, gebiedsontwikkeling berust op vertrouwen. En vertrouwen berust op een combinatie van openheid, bekwaamheid en constructief gedrag. Het opslaan en delen van ervaringen wordt daardoor steeds belangrijker.

Roger Kersten


Cover: ‘2013.02.20_Aanbesteding: drama of kans_660’


Portret - Roger Kersten

Door Roger Kersten

Partner en strategisch adviseur gebiedsontwikkeling bij Akro Consult


Meest recent

Overstroming in Valkenburg 2021 door MyStockVideo (bron: Shutterstock)

Meer risico op overstromingen, maar nog weinig actie vanuit woningcorporaties

Het aantal overstromingen in Europa neemt rap toe, maar woningcorporaties bereiden hun vastgoed hier nog niet goed op voor. Dat blijkt uit onderzoek van bureau Finance Ideas. Beperkte financiële middelen zijn volgens corporatiekoepel Aedes de oorzaak

Analyse

23 mei 2025

GO Weekoverzicht 22 mei 2025 door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van falen en slagen

Deze week ging het op Gebiedsontwikkeling.nu om de scheidslijn tussen falen en slagen. Van een Rijksoverheid die er maar niet in slaagt in taaie vraagstukken aan te pakken tot en met successen in de ouderenhuisvesting. Het kan verkeren.

Weekoverzicht

22 mei 2025

Sabarmati rivier, Ahmedabad in India door Dinesh Hukmani (bron: Shutterstock)

Verduurzaming voor iedereen? Dat moet ontstaan van onderop

Hoe kunnen we steden zo verduurzamen dat iedereen daarvan profiteert? In haar proefschrift onderzocht Lucy Oates hoe steden in het mondiale Zuiden van de wereld omgaan met uitdagingen rond energie, afval, transport, water en wonen.

Onderzoek

22 mei 2025