platform voor kennis, nieuws en debat
9 nov 2012 - Als gevolg van de nieuwe financiële realiteit en het toenemende belang van betrokkenheid van de gemeente wordt de stad Amsterdam geconfronteerd met het probleem dat de huidige strategie om duurzaamheidsproblemen op te lossen niet langer effectief is. In dit onderzoek willen we een antwoord vinden op de vraag welke rol bottom-up initiatieven kunnen spelen bij duurzame stedelijke ontwikkeling in de stad Amsterdam en welke aanbevelingen kunnen worden gedaan om deze initiatieven erbij te betrekken en verder te stimuleren. Het gebruik maken van bottom-up initiatieven is niet alleen een low-budget oplossing voor de financieringsproblemen van de gemeente, maar ook een innovatieve en lokale oplossing voor het aanpakken van duurzaamheid gerelateerde problemen in de stad Amsterdam.
We hebben een conceptueel raamwerk ontworpen waarbij de belangrijkste duurzame stromen worden opgenomen in specifieke functionele stadsgebieden waar dringende kwesties spelen met betrekking tot duurzaamheidsproblemen in Amsterdam. In dit onderzoek behandelen we wastelands (braakliggende terreinen), kantoorleegstand, woningbouw problemen, congestie en problemen met de fietsinfrastructuur als de meest dringende duurzame ontwikkelingsproblemen binnen de stad Amsterdam. Het raamwerk wordt begeleid door het concept van duurzaamheid en het ‘good governance’ principe om het belang van bottom-up initiatieven voor een interactief bestuur te verduidelijken. Met behulp van het raamwerk kunnen we beoordelen hoe en waarom de huidige strategie voor duurzame stedelijke ontwikkeling niet optimaal is en welke toegevoegde waarde en verbetering bottom-up initiatieven kunnen hebben als aanvulling op de huidige strategie.
Vooral het feit dat de gemeente wordt gekarakteriseerd als een top-down institutie zonder interactieve benadering met de markt én maatschappelijke organisaties en het gebrek aan integrale oplossingen voor de duurzaamheidsproblemen binnen de functionele gebieden, laat zien dat alternatieve oplossingen dringend nodig zijn. We laten zien dat in alle functionele stadsgebieden bottom-up-initiatieven kunnen worden geïdentificeerd als veelbelovende oplossing en als verbetering voor de strategie. Dit wordt gedaan met behulp van de principes en specifieke probleemstromen water, afval, energie en ecosystemen binnen de functionele stadsgebieden economische omgeving, woningbouwomgeving en infrastructuuromgeving. Door middel van wetenschappelijke artikelen, wetenschappelijk rapporten en interviews met ambtenaren van de gemeente en oprichters van de lokale bottom-up initiatieven hebben we nuttige inzichten gekregen in de huidige top-down en bottom-up benadering en laat zien hoe bottom-up kan brijdragen aan een integratieve strategie voor duurzame ontwikkeling en hoe het kan worden uitgevoerd. Dit heeft ons geholpen om belangrijke bottom-up initiatieven te vinden. Voorbeelden van bottom-up initiatieven die we behandelen zijn Breakland, Landbouw van de stad, Youth Food Movement, CITIES, Besparen met de buren, Wij krijgen Kippen, Samen Elektrisch en Car2Go.
Op basis van de literatuurstudie identificeren we een aantal niet-monetaire rollen die de gemeente kan spelen om de potentie van bottom-up initiatieven te bevorderen. Deze theoretische inzichten worden gebruikt om aanbevelingen te doen (theoretisch en praktisch) voor de samenwerking tussen de bottom-up initiatieven en de gemeente Amsterdam. We identificeren de volgende rollen die de gemeente kan vervullen: ‘vehicle role’, netwerk rol, expertise rol en de verantwoordelijke rol. Hiermee worden aanbevelingen gedaan voor de rol binnen elk geïdentificeerde functionele gebied. De praktische aanbevelingen zijn gebaseerd op de inzichten uit de interviews die we hebben gevoerd met de bottom-up initiatieven. De gemeente zou moeten inspelen op de initiatieven en netwerken en platformen moeten opzetten waarbij de interactie en betrokkenheid van de burger centraal staat. Het betrekken van mensen, ‘crowd sourcing’ en gemeenschappelijke leerprocessen zijn prikkels die de gemeente zou moeten invoeren.
Voor een pdf van de volledige publicatie zie bijlage.