'Amsterdam moet flexibel omgaan met nieuwe technologie'

'Chief technolgy officer' Ger Baron bereidt hoofdstad voor op zelfrijdende auto

Dat zegt Ger Baron, de eerste ‘chief technology officer’(cto) van de gemeente Amsterdam. De voormalige Accenture-consultant heeft sinds tweeënhalf jaar de taak de gemeente snel te laten inspelen op nieuwe technologie. Uiteenlopende onderwerpen staan in de digitale steigers, van fietsparkeren tot het armoedebeleid. Barons team telt 25 man. ‘We zijn klein begonnen’, zegt hij, doelend op verdere groei.

Want Barons ambities reiken verder. De volgende stap is de gemeente opnieuw te ontwerpen. ‘From scratch’, zoals hij het noemt. Dat is volgens hem hard nodig om flexibel te kunnen reageren op technologische ontwikkelingen, zoals taxi-app Uber, huizenverhuursite Airbnb of zelfrijdende auto. Opeens rijden er duizenden taxi’s extra in de stad, struikelt de Amsterdammer over de rolkoffers en vraagt menigeen zich af waarom er nog parkeergarages worden gebouwd.

V: Waarom moet alles op zijn kop?

‘Het is het verschil tussen de warenhuizen V&D en Coolblue. Coolblue is flexibel. Zij hebben niet een halfjaar lang dezelfde spullen en bezorgen alles thuis. Zij denken aan de klant. De gemeente moet vanuit de burger leren denken. Daarom moeten we transformeren. Zoals ING dat ook doet.’

V: Bij ING worden veel mensen ontslagen. Hoe zit dat bij de gemeente Amsterdam?

‘Mij hoor je niet zeggen dat er ontslagen vallen. Daar ga ik niet over. Ik zeg dat we moeten veranderen om flexibel te kunnen omgaan met veranderingen. Dat veranderen duurt vijf tot tien jaar. Bij het Ouder-en Kindcentrum werd tot voor kort een afspraak voor je gemaakt. Als je niet kon, moest je bellen en dan werd gekeken of je een ander moment kon. Waarom kan iemand niet digitaal zelf zijn afspraak maken? Dat vergt denken vanuit de burger.’

"In San Francisco zie je al dat mensen in plaats van een leaseauto een Uber-contract krijgen"

V: Zijn de ambtenaren ook blij met u? U trapt vast tegen heilige huisjes.

‘We hebben er bewust voor gekozen eerst kleine dingen te laten zien. Samenwerken staat centraal. Zo hebben we app-ontwikkelaars en ambtenaren gevraagd een oplossing te vinden voor de overvolle fietsenstalling bij het Centraal Station. Daar komen steeds meer fietsen en die blijven langer staan. Het team kwam met een chip voor het fietsen. Wanneer iemand twee dagen zijn fiets niet ophaalt, wordt deze iets verderop geparkeerd, op een minder duur stukje van de stad. Dat soort oplossingen zijn ook gemaakt om armen hun kleding gratis te laten wassen of om mensen te helpen met ingewikkelde brieven.’

V: Werd hier voorheen niet over nagedacht?

‘We deden weleens een pilot, maar het ergste wat ons kon gebeuren was dat die succesvol was. Zo hebben we ontdekt dat door bepaalde lampen op straat te plaatsen mensen zich prettiger voelen. Dat lijkt een kleine aanpassing, maar als je als gemeente vindt dat mensen zich prettiger moeten voelen, moet je of álle lampen aanpassen, of je blijft achter met een stad vol verschillende lampen. In dat laatste geval kom  je in de knel met het beheer. Het beheer van verschillende lampen is ontzettend duur. Hiermee is dus nooit iets gedaan. We denken na over de gevolgen bij succes en stoppen als het geen succes is.’

V: Noemt u eens een voorbeeld?

‘We hebben het afgelopen jaar zes startende ondernemers gevraagd met een oplossing te komen om efficiënter in te kopen. De gemeente koopt elk jaar voor €1,5 mrd in, dus daar kan voordeel bij worden gehaald. We hebben een programma voor ze gemaakt waarbij ze enkele maanden worden begeleid. Nu blijkt dat we met twee niet doorgaan, die hadden niet de juiste oplossing. Met één gaan we misschien door en met drie zeker. Voorheen hadden we iets gekocht, ingevoerd en dan pas gemerkt dat het geen succes was.’

V: Deze aanpak is wezenlijk anders. Doet iedereen hieraan mee?

‘Iedereen wil graag iets leuks doen, maar veranderen wil niet iedereen. Toch zien de meesten wel dat de urgentie toeneemt. Dus parallel aan programma’s zoals de zelfrijdende auto zeggen we: we moeten “from scratch” durven herontwerpen. Neem het openbaar vervoer. In San Francisco zie je al dat mensen in plaats van een leaseauto een Uber-contract krijgen van hun baas. Oftewel: het gaat niet om de auto, maar om het vervoer. Zo kunnen we het gemeentelijk vervoerbedrijf ook ontwerpen. Je wilt vervoerd worden. Hoe het GVB dat regelt, dat maakt niet uit. Daarvoor kan het met Uber in gesprek gaan.’

V: Hoe ver bent u met de zelfrijdende auto?

‘We hebben met advieskantoor BCG een impactanalyse gedaan voor zelfrijdende auto’s. Daaruit blijkt dat er een groot risico is dat er meer auto’s op de weg komen als het rijden goedkoper wordt. Dat zijn dan ook meteen grotere auto’s, kijk naar Tesla, want die zijn veiliger. Hoe ga je daarmee om? Auto’s delen is een oplossing. Daar kijken we naar. Verder doen we komend jaar tests met zelfrijdende auto’s.