2013.08.26_Braakliggend terrein_180

Braakliggend terrein? Geef de natuur de ruimte met de aanleg van 'Tijdelijke Natuur'

26 augustus 2013

3 minuten

Opinie In Nederland liggen veel stukken grond braak, in afwachting van een definitieve inrichting. Ontwikkeling van nieuwe natuur wordt vaak geweerd, omdat voor het verwijderen van deze nieuwe natuur een ontheffing op grond van de Flora- en faunawet nodig kan zijn. De beleidslijn Tijdelijke Natuur biedt grondeigenaren en ontwikkelaars de mogelijkheid tijdelijke natuur de ruimte geven, zonder dat de latere herontwikkeling van het terrein in gevaar komt.

Verspreid over Nederland liggen – mede vanwege de economische crisis – tienduizenden hectares grond braak in afwachting van een definitieve inrichting. In de tussentijd liggen deze terreinen er verlaten bij, terwijl grondeigenaren en terreinbeheerders vaak druk doende zijn het terrein ongeschikt te houden voor de ontwikkeling van nieuwe natuur. Voorkomen moet worden dat beschermde plant- en diersoorten zich ter plaatse vestigen, omdat men anders op het moment dat het terrein eindelijk wordt herontwikkeld mogelijk wordt geconfronteerd met regelgeving die deze nieuwe natuur beschermt. Voor het verwijderen van beschermde plant- en diersoorten kan immers een ontheffing ex artikel 75 van de Flora- en faunawet nodig zijn. Dat betekent een extra procedure voor de herontwikkeling en daarmee vaak vertraging en extra kosten. In een enkel geval kan een project zelfs in zijn geheel geen doorgang vinden als gevolg van deze regelgeving.

De ontwikkeling van nieuwe natuur wordt dan ook vaak geweerd. Dit is niet alleen een gemiste kans voor planten en dieren die tijdelijk zouden kunnen profiteren van deze lege stukjes in Nederland, maar ook voor de omgeving. Indien op braakliggende terreinen natuur zou worden toegestaan, betekent dit vaak een ruimtelijke verbetering voor de (woon)wijken in de directe omgeving van het terrein.

Beleidslijn Tijdelijke Natuur

Wat veel grondeigenaren en ontwikkelaars niet weten, is dat het ministerie van Economische Zaken de concept beleidslijn Tijdelijke Natuur heeft opgesteld. Kern van dit beleid is dat de eigenaar vooraf toestemming (een ontheffing) krijgt van het ministerie voor het creëren van tijdelijke natuur én het vervolgens weer verwijderen van deze natuur inclusief de daarin voorkomende beschermde plant- en diersoorten. Dit alles op voorwaarde dat de terreineigenaar de natuur vrij laat ontwikkelen totdat het terrein wordt heringericht.

Met deze regeling krijgt de grondeigenaar dus van tevoren zekerheid dat beschermde soorten die zich op het terrein vestigen op het moment van herontwikkeling, verwijderd mogen worden. Op het moment dat zich op het terrein andere soorten vestigen dan men van tevoren had voorzien, is het wel van belang om deze soorten te melden bij het ministerie. De ontheffing zal daar dan op worden aangepast, zodat ook deze ’nieuwe’ soorten bij de herontwikkeling van het terrein mogen worden verwijderd. Men moet er verder op bedacht zijn dat er wel andere (omgevings)vergunningen nodig kunnen zijn voor de aanleg van de tijdelijke natuur. Vraag dan ook altijd bij de desbetreffende gemeente naar de toepasselijke wet- en regelgeving bij een dergelijk initiatief.

Een succesvol voorbeeld: de dwaaltuin van Philips

Inmiddels wordt steeds meer gebruik gemaakt van deze regeling voor de aanleg van Tijdelijke Natuur, door middel van pilots. Een recent voorbeeld is de dwaaltuin voor vlinders die Philips Healthcare Nederland na de sloop van het hoofdkantoor in Best in samenwerking met de Vlinderstichting heeft aangelegd op het 3 hectare grote braakliggende terrein. Een initiatief waar niet alleen de natuur van profiteert maar ook de werknemer, die tijdens de lunchpauze kan genieten van dit stukje nieuwe natuur.

Een echte win-win situatie, niet alleen profiteren de natuur en de mens van de herinrichting voor tijdelijke natuur, ook de grondeigenaar bespaart zich moeite met het tegengaan van natuurontwikkeling en verkrijgt tegelijkertijd de zekerheid dat een latere herontwikkeling van het terrein vanuit de Flora- en faunawetgeving doorgang kan vinden.

Zie ook:


Cover: ‘2013.08.26_Braakliggend terrein_180’



Meest recent

Fietspad langs fruitbomen in bloesem, Betuwe door Wolf-photography (bron: Shutterstock)

TNO en RIVM ontwikkelen universele indicatorenset voor een gezonde leefomgeving

Hoe maak je een leefomgeving gezond? TNO en RIVM sloegen de handen ineen en presenteren een basisset indicatoren. De set helpt professionals bij het meten, monitoren en verbeteren van een gezonde leefomgeving.

Analyse

21 mei 2025

Stadsveteraan, Amsterdam door AM (bron: AM)

Zo is (sociale) woningbouw voor senioren in de stad wél mogelijk

De vergrijzing neemt toe, maar het aantal seniorenwoningen groeit nauwelijks door hoge kosten en weinig beschikbare grond. Twee Amsterdamse sociale woonconcepten voor senioren lukt het wél. Wat valt hiervan te leren?

Uitgelicht
Casus

21 mei 2025

Surveillance Software in Tallinn door Gorodenkoff (bron: Shutterstock)

De opmars van AI, dit is een routekaart voor toekomstbestendige steden

De opkomst van AI zorgt voor nieuwe ontwikkelingen rondom stedelijk beleid en beheer. Internationaal onderzoek brengt in kaart hoe 250 steden wereldwijd de mogelijkheden van AI verkennen of dit al inzetten om complexe uitdagingen aan te pakken.

Onderzoek

20 mei 2025