2014.11.03_Crisis creëert ruimte_180

Crisis creëert ruimte

3 november 2014

2 minuten

Onderzoek “Gebiedsontwikkeling 3.0 vraagt om een ander verhaal: een groot verhaal dat vertaald kan worden in kleine, persoonlijke verhalen. Dat nieuwe verhaal gaat over duurzaamheid in relatie tot gebiedsontwikkeling: in de kern gaat het over waardecreatie in een gebied, waardoor een gebied zich optimaal kan ontwikkelen.” - Jan Rotmans

Een transitieprogramma voor duurzame gebiedsontwikkeling

Urgentie

De systeemfouten in de ruimtelijke ordening zijn door de huidige crisis pijnlijk blootgelegd. Een verouderde wet- en regelgeving, modernistische planning en architectuur, te hoge bestuurlijke dichtheid, een overmatige bescherming van deelbelangen en de illusie van beheersbaarheid. Wrange gevolgen van deze systeemfouten zijn onder meer: een historisch hoge leegstand van kantoren, pieken in aanbod op de huizenmarkt, grote tekorten op gemeentelijke grondexploitaties en een enorme bezuinigingsopgave voor de overheid. De systeemfouten in de ruimtelijke ordening komen aan het licht tegen de achtergrond van een snel vergrijzende Nederlandse bevolking en grootschalige krimp in veel regio’s buiten de Randstad. Dit betekent het definitieve einde van een gebiedsontwikkeling die er vooral op gericht was om zo veel mogelijk vierkante meters woningen en kantoren af te zetten op een zo klein mogelijk grondoppervlak.

De huidige crisis is echter ook een enorme opluchting en een natuurlijke correctie op de overspannen ambities, overmoed en megalomane plannenmakerij, die zo kenmerkend waren voor de bouwwoede in de afgelopen decennia. Tegelijkertijd staat Nederland voor een ongekende ruimtelijke opgave. We moeten Nederland klimaat-, energie- en waterrobuust maken, een opgave die vergelijkbaar is met de inpoldering en drooglegging aan het einde van de Middeleeuwen. Deze enorme ruimtelijke opgave vraagt om een transitie in de ruimtelijke planning en een nieuwe visie op gebiedsontwikkeling, verder genoemd duurzame gebiedsontwikkeling of gebiedsontwikkeling 3.0.

Het Platform Duurzame Gebiedsontwikkeling (DGO) werd in 2010 op initiatief van het Ministerie van I&M, Stichting Kennis voor Klimaat en Stichting Urgenda opgericht voor een periode van drie jaar. Doelstelling is versnelling en versterking van duurzame gebiedsontwikkeling in Nederland, onder meer door het ondersteunen van gebiedspraktijken.

Zie ook:


Cover: ‘2014.11.03_Crisis creëert ruimte_180’



Meest recent

Ooijpolder, Nijmegen door Anton Havelaar (bron: shutterstock)

Bouwen met de natuur bij Nijmegen, schrijver Toine Heijmans denkt er het zijne van

Om de grote rivieren meer ruimte te geven, zijn de afgelopen jaren op meerdere plekken ‘nevengeulen’ aangelegd. Toine Heijmans belicht de operatie bij de Nijmeegse Ooijpolder, hoe kijkt hij als schrijver hier tegenaan?

Uitgelicht
Interview

17 juni 2025

Grevelingskanaal in Annerveenschekanaal gezien vanaf her Roels Roetert Draaigie door Gouwenaar (bron: Wikimedia Commons)

Ook het dorps bouwen kan bijdragen aan de woningbouwambities

In het debat over het oplossen van de woningnood gaat het vaak om de grote locaties en de dito getallen. Maar wat kan de bijdrage zijn van het bouwen van woningen in kleinere kernen? KAW zocht het uit voor de provincie Drenthe.

Onderzoek

17 juni 2025

Hans-Hugo Smit Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Matthijs van Roon)

Hoed u voor stoere stellingnames

Columnist Hans-Hugo Smit vraagt naar aanleiding van de publicatie van het eindrapport van de adviescommissie STOER niet om minder regels of meer feiten. Hij wil visie en om een overtuigend verhaal over wonen als basisrecht voor iedereen.

Opinie

16 juni 2025