Deze twaalf columns vormen een mooie afspiegeling van het gedachtengoed dat ik als rijksadviseur met het CRa ontwikkelde. Vrijwel elke column heeft een directe link met een specifieke publicatie en vormt daar een introductie op.

Wat uit deze bloemlezing duidelijk wordt is dat het ‘nu of nooit’ is. We weten als samenleving al heel lang dat er grote maatschappelijke opgaven zijn en dat die maar steeds blijven liggen. ‘Kicking the can down the road’ zouden de Britten zeggen.

Door de coronacrisis worden we gedwongen om in heel korte tijd, heel grote investeringen te doen, tientallen miljarden extra binnen enkele maanden. Tot voor kort onvoorstelbaar. Dat doen we om enerzijds de samenleving en economie draaiende te houden en anderzijds om die op een later moment weer met volle kracht te kunnen opstarten.

Daarbij komt ons uitstelgedrag tot een culminatiepunt: gaan we investeren in de wereld die we hadden? Of gaan we investeren in de wereld van morgen, waar we toch al in moesten investeren, maar steeds maar niet aan toe kwamen? Wat we ook kiezen: gezien de omvang van de investeringen (en de beperkte investeringsruimte die er daarna voor de komende decennia nog rest) zal deze keuze zich nog heel lang laten voelen.

Daarom is het nu of nooit. Het vergt moed. Toch is er geen reëel alternatief dan nu voor verandering en de toekomst te kiezen. Tenminste, als we willen dat toekomstige generaties eenzelfde welzijn en welvaart, geluk en gezondheidsniveau verdienen als wijzelf normaal vinden.

Daan Zandbelt blijft vanuit zijn bureau De Zwarte Hond aan deze opgaven en doelen werken. Hij hoopt zo bij te blijven dragen aan een ‘schoner, hechter, rijker’ Nederland.