In zijn postuum gepubliceerde poging om de Occidentale stad te positioneren ten opzichte van de Oriëntale stad of die van de Antieken, karakteriseerde Max Weber ‘die schwurgemeinschafliche Verbrüderung’ als de meest wezenlijke karakteristiek van de opkomende verstedelijking in het Europese Avondland. In zijn optiek was het wezenlijk nieuwe van die middeleeuwse stad dat men lid kon worden van een commune, die ‘burgerij’ heette. Daarmee verkregen de zogenoemde ‘homines novi’ – de marskramers, de parvenu’s die ontsnapt waren aan horigheid, de afvalligen van de monastieke familiae, de werkeloos geworden ministerialen, enzovoort – ook de bescherming en ontplooiingsmogelijkheden die pasten bij een corporatistische rechtsfiguur. Vanaf de elfde en twaalfde eeuw voor Christus ontstonden dergelijke corporaties van vrijgevochten burgers als eigenstandig juridische en politieke fenomenen.
De meest zuivere vorm van dergelijke burgercorporaties is te vinden in de Delta van Vlaanderen, Zeeland, Holland en West-Brabant; de RMS- of ook wel Euro-Delta. Als gevolg van de toenemende bevolkingsontwikkeling en daarmee gepaard gaande behoefte aan meer agrarisch land, ontstonden hier vanaf de elfde eeuw de Waterings en/of de Waterschappen. Waarbij conform het principe van economische verhoefslaging elke zelfvoorzienende boerderij verantwoordelijk was voor het beheer van een specifiek deel van de waterbescherming of dijk. Tussen de leden van ‘het waterschap’ werd tegelijkertijd een baljuw (later ook wel dijkgraaf) gekozen die er op toezag dat ieder lid zijn verantwoordelijkheid ook nakwam.
Zie voor de volledige publicatie:
