cover proefschrift

Designing the Urban Microclimate

11 april 2016

3 minuten

Onderzoek Het klimaat in steden kan fors warmer zijn dan erbuiten, maar daaraan is met beplanting, materialen en goede positionering van straten en bebouwing best wat aan te doen. Je moet het stedenbouwkundigen alleen wel leren in de opleiding, stelt promovendus Marjolein Pijpers-van Esch.

Het zogenoemde urban heat island-effect kan een verschil in temperatuur tussen stad en omgeving opleveren van wel 9 graden Celsius. De mate van verstening speelt daarbij een belangrijke rol. Een stad vol beton en steen is veel heter dan een stedelijke omgeving met schaduwrijke parkjes en bomen langs de straten. Het positieve effect van groen op problemen met hitte-eilanden is bekend. Lichte gevel- en bestratingsmaterialen hebben ook invloed op het microklimaat doordat ze de zon reflecteren, terwijl een gemetseld gebouw hitte veel langer vasthoudt dan een gebouw met een stalen of glazen gevel. De rol van de wind in het stedelijk klimaat is eveneens te sturen: rond goed ontworpen hoogbouw waaien mensen niet van hun fiets. En een gesloten bouwblok draagt bij aan vermindering van geluidhinder in de stad. “Kortom, de stedenbouwkundige heeft een hele set van knoppen waaraan hij kan draaien om het microklimaat te verbeteren. Op iedere plek en voor iedere stedenbouwkundige opgave”, zegt Marjolein Pijpers. “Grote vraag is waarom ze daarmee zo weinig doen.”

Voor haar promotieonderzoek ‘Designing the urban microclimate - A framework for the dissemination of knowledge on the urban microclimate to the urban design process’ bracht ze niet alleen alles in kaart wat we al weten over stedelijk microklimaat en wat de gevolgen kunnen zijn voor gezondheid en welbevinden van inwoners. Ze benaderde ook een groot aantal stedenbouwkundigen met de vraag hoe ze hun informatie over het stedelijke microklimaat verzamelen. Hoe ontvangen ze die het liefst – met veel tekst en cijfers of liever met plaatjes en grafieken? De uitkomst was helder: stedenbouwkundigen zijn geen grote lezers, ze kijken liever plaatjes. Uit haar onderzoek bleek de belangstelling voor het onderwerp groot is en er zijn veel vragen over. Maar in de praktijk blijft het veelal beperkt tot bezonningsstudies. Als het al tot onderzoek van het microklimaat komt, gebeurt dat vaak pas aan het einde van het ontwerpproces.

Wat we eraan kunnen doen? In de eerste plaats zou het onderwerp integraal onderdeel moeten zijn van de opleiding tot stedenbouwkundige, stelt Pijpers. “Als je niet weet wat werkt en waarom, zul je het ook niet toepassen.” Dwingender wetgeving is volgens haar ook wenselijk. Want een stad die onnodig te warm, te lawaaierig en teveel luchtvervuiling heeft, maakt haar inwoners ziek. Bij een goed ontworpen stad hoort een goed ontworpen microklimaat.

Zie ook:

- Proefschrift ‘Designing the urban microclimate - A framework for the dissemination of knowledge on the urban microclimate to the urban design process’

- 'Bomen en planten moeten de stad koel houden'


Cover: ‘cover proefschrift’



Meest recent

Bouwplaats door Juan Enrique del Barrio (bron: Shutterstock)

De conclusie van STOER: veel positieve geluiden, maar ook nog veel onzekerheden

Het kabinet neemt de voorstellen van de adviesgroep STOER grotendeels over en dus is voorzitter Friso de Zeeuw positief gestemd. Toch moet er nog een hoop gebeuren voordat de woningbouw écht sneller en goedkoper wordt.

Uitgelicht
Nieuws

20 oktober 2025

Slachthofhuis Haarlem door Reinier Bergsma (bron: BPD)

Slachthuishof Haarlem, collectief wonen aan de basis van het stedelijk woonmilieu

Bij binnenstedelijke transformatieprojecten in de stad denken veel mensen snel aan hoge torens. Dat ze ook met veel groen, gedeelde tuinen, grondgebonden woningen en een autoluw milieu vorm kunnen krijgen, laten BPD en De Nijs in Haarlem zien.

Casus

17 oktober 2025

Week42_weekoverzicht_GO door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van de grote investeringen

Deze week ging het vooral over investeren. Met geld (subsidies, deelnemingen) maar ook met kennis, passie en lef. Allemaal ingrediënten die projecten en gebieden verder helpen.

Weekoverzicht

16 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op