2014.05.27_Duurzaam ontwikkelen_1_660

Duurzaam Ontwikkelen: (n)iets nieuws onder de zon?!

26 mei 2014

3 minuten

Opinie Zondag 25 mei 2014 was het precies 25 jaar geleden dat het eerste Nationaal Milieubeleidsplan (NMP) verscheen. Dit plan is een historische mijlpaal voor het moderne milieu- en duurzaamheidsbeleid, zoals we dat vandaag de dag nog altijd kennen. Het NMP was als strategisch beleidsplan uniek, omdat het zich richtte zich op de lange termijn: van 1990 tot 2010. Wereldwijd was dat nog nooit vertoond. Bovendien was het voor het eerst dat het begrip ‘duurzaam ontwikkelen’ nader werd uitgewerkt en concreet gemaakt. Een begrip dat kort daarvoor (1987) was geïntroduceerd door de Commissie Brundtland in het VN-rapport Our Common Future en overal ter wereld de gemoederen bezig hield, zowel politiek als maatschappelijk.

Heel gewoon

Vandaag de dag is het met duurzaamheid in wezen niet anders. Maar wat velen zich waarschijnlijk nauwelijks realiseren, is dat begrippen als klimaatverandering, technosfeer en biosfeer, circulaire economie en zelfs het logo van Cradle to Cradle al in dat eerste NMP zijn terug te vinden. En dat veel van wat we vandaag de dag nieuw en/of vernieuwend vinden 25 jaar geleden eigenlijk al heel gewoon was.
Je kunt dus zeggen dat het milieu- en duurzaamheidsbeleid van toen vandaag de dag wordt recycled. Hoewel … in die tijd was er vooral ook aandacht voor milieuverontreiniging. Denk aan vervuilde bodem, water en lucht. Vandaag de dag gaat het vooral om hergebruik van materialen vanwege de schaarste (en betaalbaarheid!) van grondstoffen. Maar wat bleef is bijvoorbeeld klimaatverandering en de gezondheid van mensen.

Verbonden

Vraag is echter of energie en grondstoffen het nou is waar het werkelijk om gaat bij duurzaam (her)ontwikkelen in de gebouwde omgeving? Mijns inziens is de stelling verdedigbaar dat van duurzaamheid geen is sprake omdat bijvoorbeeld een bepaalde energie- of milieuprestatie is behaald. En een (her)ontwikkeling is ook niet geslaagd omdat een bepaald duurzaamheidscertificaat is afgegeven. Wat immers vandaag groen is, blijkt morgen al weer gauw vergeeld.
Ongeacht of het nieuwbouw dan wel renovatie betreft: een (her)ontwikkeling is pas geslaagd wanneer mensen in gebouwen en gebieden willen wonen, werken en recreëren en zich er mee verbonden voelen. Pas dan zijn eigenaars en gebruikers bereid om gebouwen en gebieden aan te passen aan veranderende behoeften en is er daadwerkelijk sprake van duurzame toekomstwaarde. Het is om die reden dat bijvoorbeeld de Amsterdamse grachtengordel wél en de Bijlmermeer níet is blijven bestaan.

Duurzaam Ontwikkelen: (n)iets nieuws onder de zon?! - Afbeelding 1

Het ecologisch en economisch systeem volgens het NMP (1989) en stofstromen met kranen

‘Duurzaam Ontwikkelen: (n)iets nieuws onder de zon?! - Afbeelding 1’


Veranderen

Tijdens het onderdeel ‘duurzaam ontwikkelen’ van het Executive Program Veranderen van NRP Academie en de NEPROM Masterclass Duurzaam Ontwikkelen later dit jaar zijn het dit soort gedachten en vragen die de revue passeren waarmee geprobeerd wordt mensen aan het denken te zetten en de deelnemers een spiegel voor te houden. Vraag is vervolgens wat dat betekent voor hen persoonlijk, hun project en/of hun organisatie? Ook daarbij geldt dat het niet de overtuiging of prestatie is die telt, maar het vermogen om je aan te passen aan veranderende behoeften. En laat dat nou precies de oorspronkelijke definitie zijn van wat duurzaam ontwikkelen is.

Coverfoto: “Hoofdrolspelers Ed Nijpels en Ruud Lubbers blikken op initiatief van Royal Haskoning DHV terug op 25 jaar NMP. Foto RHDHV


Cover: ‘2014.05.27_Duurzaam ontwikkelen_1_660’


Portret - Bas van de Griendt

Door Bas van de Griendt

Manager MVO en Duurzaam Ontwikkelen bij Bouwfonds Property Development


Meest recent

Mainz door Renson van Tilborg (bron: Renson van Tilborg)

Leeft de Rijn? Een ontdekkingstocht langs de rivier, op de fiets

Rivieren staan momenteel volop in de belangstelling en er is veel debat. Renson van Tilborg (ministerie van VRO) besloot de proef zelf op de som te nemen met de vraag: leeft de Rijn? Hij trapte stroomopwaarts en vervatte zijn ervaringen in een column

Uitgelicht
Verslag

1 juli 2025

Tankbataljon nam deel aan de oefening op de veluw door Staffotografen Directie Voorlichting Ministerie van Defensie (bron: Wikipedia Commons)

Tussen tanks en bedrijventerreinen: ruimtelijke afstemming in tijden van schaarste

Steeds meer ministeries lopen zich warm voor de Nota Ruimte en dienen hun wensenlijstjes in, zoals recent Defensie en EZ. De vraag rijst dan ook: hoe passen hun plannen straks binnen de kaders van de nieuwe Nota Ruimte?

Analyse

1 juli 2025

Aeisso Boelman column cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Cleo Mulder)

Van wensenlijstjes naar de nieuwe woonagenda

Met de verkiezingen en het schrijven van de programma’s in aantocht, is het weer de tijd van de politieke wensenlijstjes. Het lijstje voor de gebiedsontwikkeling van columnist Aeisso Boelman is kort: vier punten als basis voor de nieuwe woonagenda.

Opinie

30 juni 2025