2012.03.18_Sessie E_1793

E. Cruquius - Amsterdam: Geleidelijke verkleuring naar wonen en werken

18 maart 2012

3 minuten

Verslag Laat blauwdruk los en zie het gebied als transitiegebied zodat er ruimte komt voor een ontwikkelstrategie.

Verslag sessie E, praktijkcongres 'Gebiedsontwikkeling Slim Vlottrekken'

Het oostelijk havengebied van Amsterdam is de afgelopen jaren getransformeerd van industriegebied tot stedelijk woongebied aan het water. Cruquius is het enige schiereiland in het gebied dat nog niet herontwikkeld is. Het omvat een bonte verzameling van bedrijven en ook nog wat zware industrie, zoals een betonfabriek.

De eerste aanzet tot herontwikkeling is gedaan door een kleinere projectontwikkelaar, die er een loft-­‐achtig kantoorgebouw neergezet heeft. Dergelijke kleine ontwikkelaars zijn erg belangrijk voor gebiedsontwikkeling, zo stelt Wienke Bodewes (Algemeen directeur Amvest), omdat ze dicht op de praktijk zitten en wendbaar zijn. Wanneer de gebiedsontwikkeling groter wordt en de golven hoger, kunnen ze echter vaak niet meer meedoen. Dit is het moment dat Amvest het project heeft opgepakt.

De centrumstedelijke ligging en de waterrijke omgeving zijn de belangrijkste kwaliteiten van Cruquis. Amvest ziet heel duidelijk de potentie hiervan. Toch wordt het gebied niet getransformeerd met een duidelijk doel of eindbeeld voor ogen. Bodewes is hier heel stellig in: “Ga nooit van een blauwdruk of eindbeeld uit. Het hanteren van een blauwdruk zit in onze genen maar beperkt een ontwikkeling enorm.” In plaats daarvan wordt er eerst een debat gestimuleerd aan de hand van programma met maatschappelijke waarde. Het doel hiervan is dat de gemeente niet langer vasthoudt aan een conserverende visie (behoud van stadsgebonden industrie en werkgelegenheid), maar het gebied als transitiegebied gaat zien waardoor er ruimte komt voor een ontwikkelstrategie.

Deze strategie kan zich verschillende kanten op ontwikkelen. De ambitie is een kwaliteitssprong en verkleuring naar woningbouw, maar in theorie kan een bedrijf weigeren het gebied te verlaten. Dan is belangrijk wat de minimale bewegingsruimte is, die nodig is om een bepaalde kwaliteit te realiseren. Daarnaast heeft Amvest de grondposities gekocht op basis van het huidige gebruik. Daardoor zou de exploitatie van het gebied als bedrijventerrein gewoon door kunnen blijven lopen.

Dat creatieve industrie een gebied in transformatie een boost kan geven die leidt tot waardestijging, daar gelooft Bodewes niet zo in. Wel zet hij tijdelijk gebruik van leeggekomen kavels doelbewust in voor branding van het gebied en om een kleine kasstroom te genereren.

Wanneer het publiek zich afvraagt wat er nieuw of slim is aan dit project ten opzichte van traditionele gebiedsontwikkeling, dan stelt Bodewes dat het systeem van herbestemmen, het RO-­‐ spel, grotendeels hetzelfde is gebleken. Het spel is alleen moeilijker, de beperkingen dwingender. Dat leidt ertoe dat er geen blauwdruk meer is, dat er goed nagedacht moet worden over het binden van partijen aan een project door het verdelen van financiële risico’s. Ook de rol van de overheid is anders. Bodewes is kritisch op de gemeentelijke overheid, die zich steeds vaker als ondernemer profileert en minder vaak het maatschappelijk belang voorop stelt. Het ambtenarenapparaat wordt strategisch ingezet op projecten waar het overheidsbelang het grootst is. Dit belemmert marktpartijen die nog willen ontwikkelen.

Minder problemen verwacht Bodewes van de markt. Er is in Amsterdam nog steeds een sterke behoefte aan centrumstedelijke woningen. Doordat er weinig gebouwd wordt is er bovendien een opzwellende vraag. Cruquius zou hier goed op in kunnen spelen, mits de partijen er in slagen daadwerkelijk een kwaliteitssprong te maken en een hoogwaardig nautisch woongebied te creëeren.

Spreker:
Wienke Bodewes, Algemeen directeur Amvest

Voor een overzicht van alle verslagen van het praktijkcongres klik hier.

Sessie E, Praktijkcongres 2012


Cover: ‘2012.03.18_Sessie E_1793’


Portret - David Struik

Door David Struik

YP-redacteur Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Weegschaal PPS door Ineke Lammers (bron: Ineke Lammers)

Leren van 35 jaar PPS: balanceren tussen zekerheid en flexibiliteit

Paul van den Bragt en Reann Kersenhout leggen de lessen uit 35 jaar PPS naast elkaar. Welke regels zijn in de huidige complexe gebiedsontwikkelingspraktijk wél nodig, aan de hand van vier trends rondom de contracten tussen partijen.

Onderzoek

22 oktober 2025

Luchtfoto van Groningse wijk Vinkhuizen uit 2019 door Rudmer Zwerver (bron: Shutterstock)

Sociaal bouwmeester Ivan Nio pleit voor een andere blik op samen leven in de stad

De stad Groningen heeft een lange traditie in bouwkundige bouwmeesters. Sinds vorig jaar is daar een sociaal bouwmeester, die de stenen en mensen meer bij elkaar moet brengen. Ivan Nio vertelt over zijn eerste jaar in deze functie.

Uitgelicht
Interview

21 oktober 2025

Zwemmen in de Rotterdamse Rijnhaven door Jan de Groen (bron: Swimmable Cities)

De stad vernieuwen vanuit het water: zwemmen geeft vaart aan transitie en transformatie

Zwemmen in de stad kan werken als motor voor duurzame gebiedsontwikkeling. Maar het realiseren van de juiste voorzieningen vraagt wel lef van betrokkenen. Op bestuurlijk, organisatorisch en maatschappelijk vlak.

Onderzoek

21 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op