Finance

Figuurzagen helpt niet meer

25 september 2012

2 minuten

Nieuws Het financiële bestel van gemeenten maakt ingrijpende veranderingen door. Die veranderingen blijven niet zonder gevolgen. Hoe kunnen gemeenten zich wapenen tegen de negatieve gevolgen ervan?

Gemeentefinanciën op een kantelpunt

De opeenstapeling van een aantal min of meer gelijktijdige veranderingen in de inkomsten- en uitgavenstructuur van gemeenten veroorzaken een – tot nu toe – stille revolutie in het bestel van gemeentefinanciën. Tegenover meer taken en daarbij behorende financiële middelen, staan forse (financiële) risico’s en afhankelijkheid van anderen. Een van de gevolgen is dat de rijksbezuinigingen hun doorwerking hebben op het gemeentefonds. De vraag rijst of dat de enige bijdrage zal zijn die gemeenten op korte termijn leveren aan het op orde brengen van de rijksbegroting. De ‘trap-op-trap-afsystematiek’ heeft zonder meer de charme van solidariteit tussen bestuurslagen. Maar het systeem versterkt ook de lokale afhankelijkheid van de rijksoverheid. Regent het nationaal, dan plenst het lokaal. En dat terwijl gemeenten in tijden van laagconjunctuur hogere uitgaven hebben, bijvoorbeeld aan bijstandsuitkeringen.

Ingrijpender zijn drie grote taakoverdrachten die op stapel staan. Het gaat om stelselwijzigingen met als gezamenlijke noemer: vergroting van het gemeentelijk takenpakket op de terreinen jeugd, werk en zorg. De gemeente krijgt in sterke mate het profiel van een megawelzijnswerker. De jarenlang uitgevente ambitie van het lokaal bestuur als Eerste Overheid, mogen zij nu gaan waarmaken. Met uitzondering van de directe inkomenspolitiek krijgen gemeenten alle ondersteuningstaken voor hun meest kwetsbare inwoners.


Cover: ‘Finance’


Friso de Zeeuw door - (bron: gebiedsontwikkeling.nu)

Door Friso de Zeeuw

Adviseur gebiedsontwikkeling en emeritus hoogleraar gebiedsontwikkeling TU Delft

Portret - Kirsten Veldhuijzen

Door Kirsten Veldhuijzen

Senior Adviseur, Raad voor het Openbaar Bestuur / Raad voor de Financiële Verhoudingen


Meest recent

GO Weekoverzicht 22 mei 2025 door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van falen en slagen

Deze week ging het op Gebiedsontwikkeling.nu om de scheidslijn tussen falen en slagen. Van een Rijksoverheid die er maar niet in slaagt in taaie vraagstukken aan te pakken tot en met successen in de ouderenhuisvesting. Het kan verkeren.

Weekoverzicht

22 mei 2025

Sabarmati rivier, Ahmedabad in India door Dinesh Hukmani (bron: Shutterstock)

Verduurzaming voor iedereen? Dat moet ontstaan van onderop

Hoe kunnen we steden zo verduurzamen dat iedereen daarvan profiteert? In haar proefschrift onderzocht Lucy Oates hoe steden in het mondiale Zuiden van de wereld omgaan met uitdagingen rond energie, afval, transport, water en wonen.

Onderzoek

22 mei 2025

Fietspad langs fruitbomen in bloesem, Betuwe door Wolf-photography (bron: Shutterstock)

TNO en RIVM ontwikkelen universele indicatorenset voor een gezonde leefomgeving

Hoe maak je een leefomgeving gezond? TNO en RIVM sloegen de handen ineen en presenteren een basisset indicatoren. De set helpt professionals bij het meten, monitoren en verbeteren van een gezonde leefomgeving.

Analyse

21 mei 2025