Stad met weinig groen door MyCreative (bron: Shutterstock)

Fors tekort aan openbaar groen in grote gemeenten

7 maart 2022

3 minuten

Onderzoek Ondanks de groeiende aandacht voor groen in de stad, blijkt uit onderzoek van Natuur & Milieu dat dit in de 32 grootste gemeenten te wensen overlaat. Omwille van de biodiversiteit en de leefbaarheid van steden pleit de milieuorganisatie daarom voor nationale groennormen om verstening tegen te gaan.

Natuur & Milieu gebruikt twee criteria om de verstening van buurten te onderzoeken. Het eerste criterium is de beschikbaarheid van minstens 75 vierkante meter groen per woning, waarbij alles wat niet versteend is wordt meegeteld als groen (zoals parken, grasvelden, bermen en water). In de Nota Ruimte (2004) noemt de rijksoverheid dit criterium de minimale ondergrens.

Het tweede criterium is een advies van de Wereldgezondheidsorganisatie en gaat over de aanwezigheid van tenminste één hectare aaneengesloten groen per buurt. Voor biodiversiteit, ontspanning en welzijn van mensen moet het groen namelijk niet te versnipperd zijn. Voor beide criteria geldt dat ze een gewenste richting aangeven, maar niet wettelijk verplicht zijn voor gemeenten of projectontwikkelaars.

Versteende buurten

Uit het onderzoek blijkt dat in de 32 grootste gemeentes van ons land (100.000 inwoners of meer) 53 procent van de buurten niet voldoet aan het criterium van 75 vierkante meter groen per woning. In deze buurten wonen in totaal 3,5 miljoen mensen. Bij één op de tien buurten is er geen aaneengesloten stuk groen van minimaal één hectare te vinden.

Ook in nieuwbouwijken delft groen vaak het onderspit

De verschillen tussen gemeenten zijn groot: in Haarlem, Westland, Amsterdam, Delft en Tilburg zijn de meest versteende buurten te vinden. De gemeenten Emmen, Almere en Haarlemmermeer scoren naar verhouding juist goed. In de meest versteende buurten is er per woning slechts nul tot twee vierkante meter groen aanwezig. Van de vier grootste gemeenten scoren Rotterdam en Utrecht naar verhouding beter dan Den Haag en Amsterdam.

Nieuwbouw

Hoewel er de laatste jaren steeds meer aandacht is voor het belang van voldoende groen in de stad, delft ook in nieuwbouwijken groen vaak het onderspit. Uit het onderzoek blijkt dat gebiedsontwikkelingen van na het jaar 2010 weliswaar beter scoren op groen dan oudere wijken, maar dat bij een derde van de nieuwbouwbuurten het criterium van 75 vierkante meter ook niet wordt gehaald.

Groennormen

Natuur & Milieu pleit op basis van het onderzoek en vanwege de grote woningbouwopgave voor een landelijke verplichting voor natuurinclusief bouwen.

Rob van Tilburg, directeur Programma’s bij Natuur & Milieu: "Nederland versteent steeds verder. Met als gevolg straten die na een heftige regenbui uren blank staan, en hittestress in steden. Verstening is bovendien één van de belangrijkste oorzaken voor de achteruitgang van vogels en insecten. Hoewel beleidsmakers de mond vol hebben van het belang van groen, zien we in de praktijk toch vooral een volgend stenen tijdperk naderen. Dat wil niemand, vandaar ons pleidooi aan de overheid. Maak groennormen wettelijk verplicht voor alle nieuwbouw en stadsvernieuwing. Zodat alle wijken die we de komende jaren gaan bouwen natuurrijk en klimaatbestendig zijn."

Hier kunt u het volledige onderzoek Stad van steen? van Natuur & Milieu lezen. Vorig jaar publiceerde Natuur & Milieu samen met een brede coalitie van banken, projectontwikkelaars, gemeentes en bouwers het manifest Bouwen voor Natuur. Ook daarin wordt namens de sector gepleit voor nationale verplichte groennormen voor de bouw en stedelijke ontwikkeling.


Cover: ‘Stad met weinig groen’ door MyCreative (bron: Shutterstock)


Wietske de Lange door Wietske de Lange (bron: LinkedIn)

Door Wietske de Lange

Persvoorlichter bij Natuur & Milieu

Dieuwertje Penders door Dieuwertje Penders (bron: Natuur & Milieu)

Door Dieuwertje Penders

Persvoorlichter bij Natuur & Milieu


Meest recent

Jantine Kriens.jpg door Rob ter Bekke (bron: Raad voor de leefomgeving en infrastructuur)

Rli: Kabinet kan leefomgevingsproblemen beter aanpakken

Nederland heeft te maken met taaie vraagstukken in de leefomgeving die alsmaar onopgelost blijven. Dat is de conclusie van de Rli in een nieuw advies. “Gebiedsontwikkeling laat juist al mooi de kracht van gebiedssamenwerkingen zien.”

Nieuws

16 mei 2025

Luchtfoto bedrijventerrein nabij Amsterdam Amstel door Dr. Victor Wong (bron: Shutterstock)

Ruimte voor werk vraagt om een gemeente die stuurt op flexibiliteit

Ruimte maken voor werk staat hoog op politieke agenda’s, maar de praktische uitwerking ervan blijkt complex. Met het Podium voor Gebiedsontwikkeling pleit SITE Urban Development voor meer sturing en een actievere rol van de overheid.

Analyse

16 mei 2025

GO Weekoverzicht 15 mei 2025 door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van een tweede, toekomstbestendig leven

Deze week ging het vooral over het tweede leven van gebiedsontwikkelingen. De Leidse Meelfabriek krijgt een tweede leven, hoe zorg je ervoor dat zo’n tweede leven ook klimaatbestendig is en welke (vergeten) instrumenten zijn onmisbaar?

Weekoverzicht

15 mei 2025