Energietransitie door FrankHH (bron: Shutterstock)

Gebiedsgerichte Energetische Systeemoptimalisatie

18 juni 2012

3 minuten

Onderzoek Het hoeft geen betoog meer dat fors moet worden ingegrepen om de uitstoot van CO2 terug te dringen om nog een klimaatramp te voorkomen. Het IPCC, een onafhankelijk wetenschappelijk orgaan dat alle bestaande klimaatwetenschap in de wereld beoordeelt, trekt in haar laatste rapport (IPCC, 2007) onder andere de conclusie dat met een zekerheid van 90 tot 95% is vastgesteld dat de opwarming van de aarde het gevolg is van menselijke uitstoot van broeikasgassen in de atmosfeer, waarvan CO2 de belangrijkste is en dat wat betreft de toename van CO2 geldt dat van de menselijke activiteiten, de verbranding van fossiele brandstoffen de belangrijkste is. Het terugdringen van dit fossiel energiegebruik dat grotendeels voor de energievoorziening wordt gebruikt is daarom van het grootste belang en reden voor een energietransitie naar een duurzame energievoorziening. In dit kader is het promotieonderzoek ‘gebiedsgerichte energetische systeemoptimalisatie’ uitgevoerd.

Samenvatting proefschrift Leo Gommans

Onderzoeksvraag

Dit promotieonderzoek maakt deel uit van het breder onderzoek “Synergie tussen regionale planning en exergie”, afgekort SREX, dat met onderzoekers van verschillende Nederlandse universiteiten is uitgevoerd. Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van de regeling ’Energie Onderzoek Subsidie – Lange Termijn’ (EOS LT) met steun van Agentschap NL. De doelstelling van het onderzoeksprogramma SREX is het stimuleren van synergie tussen ruimtelijke planning en energie op regionale schaal, door exergie als uitgangspunt te nemen bij het ontwikkelen van algemeen toepasbare, duurzame inrichtingsprincipes, ontwerpstrategieën en ruimtelijke concepten. De algemene doelstelling van het SREX-onderzoek is het ontwikkelen van een op regionale schaal optimaal energiesysteem uitgaande van het exergieprincipe en dus de optimale benutting van de potentie van energiebronnen en de consequenties daarvan voor de ordening van ruimtelijke functies en de gebouwde omgeving [Roo et al., 2005].

Vanuit deze algemene doelstelling is voor het promotieonderzoek ‘gebiedsgericht energetische systeemoptimalisatie’ de onderzoeksvraag als volgt geformuleerd: Aan welke voorwaarden dient een (ontwerp)technisch hulpmiddel, waarmee ruimtelijke planning op regionale schaal kan worden ondersteund, te voldoen opdat een optimaal energiesysteem kan worden ontwikkeld, uitgaande van het exergieprincipe en dus de optimale benutting van (de potentie van) energiebronnen?

Een duurzame energievoorziening

Het doel van dit promotieonderzoek is om enerzijds te komen tot een hulpmiddel waarmee een optimaal energiesysteem ontwikkeld kan worden en anderzijds om plannen op regionale schaal te ontwikkelen (casestudies voor Zuidoost-Drenthe en Zuid-Limburg) die moeten leiden tot een optimaal energiesysteem. Daarvoor is onderzocht wat we onder een optimaal energiesysteem moeten verstaan en met welke maten we moeten meten om dit te kunnen beoordelen. Geconcludeerd wordt dat een duurzame energievoorziening meer behelst dan het beperken van het fossiel energiegebruik. Analoog aan de definitie van duurzame ontwikkeling van Brundtland (Brundtland, 1987), wordt een duurzame energievoorziening gedefinieerd als; Een energievoorziening die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen. Duurzaamheid gaat dan over de schaarste van de hulpbronnen waarmee welvaart wordt voortgebracht, zowel nu als in de toekomst. De oppervlakte van de aarde is eindig; Grondstoffen kunnen opraken en de opnamecapaciteit van de atmosfeer en onze natuurlijke omgeving kent haar grenzen.

Zie voor de volledige publicatie:


Cover: ‘Energietransitie’ door FrankHH (bron: Shutterstock)


Portret - Leo Gommans

Door Leo Gommans

TU Delft Bouwkunde, architectuur '90 (Adviseur) BOOM-Maastricht


Meest recent

Participatie bij een grote verbouwing door Natalya Kosarevich (bron: shutterstock)

Participatie bij een grote verbouwing

De grote verbouwing van Nederland is niet gebaseerd op een eenmalig groots en meeslepend besluit, aldus Co Verdaas. Het is een proces van vele kleine en grotere besluiten. Hoe moeten dan de spelregels rondom participatie worden opgesteld?

Analyse

8 oktober 2025

Het team achter Huis van de Toekomst bestaat uit kunstenaars, professionals en buurtbewoners door Havensteder (bron: Huis van de Toekomst)

De urban curator als noodzakelijke verbinder in de lokale energietransitie

Een van de meest veelbelovende scenario’s voor de energietransitie is de overgang naar duurzame, lokaal opgewekte en gedeelde energie. Dat is echter een lastig traject. Kan de ‘urban curator’ helpen als verbinder?

Onderzoek

7 oktober 2025

De passende spelregels voor gebiedsontwikkeling door Esther Dijkstra (bron: Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling)

Tussen samenhang en sectoren: de passende spelregels voor gebiedsontwikkeling

In het openingsartikel van de nieuwe Gebiedsontwikkeling.krant proberen Marlon Boeve, Co Verdaas en Tom Daamen tot de juiste spelregels voor gebiedsontwikkeling te komen door te focussen op de eeuwige strijd tussen ‘samenhang’ en ‘sectoren’.

Uitgelicht
Analyse

7 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op