2010.06.25_gebiedsontwikkeling met toekomst_710px

Gebiedsontwikkeling met toekomst

25 juni 2010

3 minuten

Opinie Gebiedsontwikkeling heeft geen toekomst meer. De grote hoeveelheden geld, grond, en ambitie zijn verdwenen. Wat rest is een lijst met projecten waarvan de realisatie inmiddels goedkoper is geworden dan het stopzetten ervan. Alleen bij dergelijke projecten, zo stelt ook Friso de Zeeuw in het voorjaarscongres van de VvG, moeten partijen elkaar nog de hand reiken. Daarbuiten is het armoe troef. Alle voorwaarden voor fatsoenlijke gebiedsontwikkeling zijn weggevallen. Het devies is consolideren, de zegeningen tellen, en hopen op betere tijden.

Althans, zo lijkt het. In tijden van recessie is het voor gebiedsontwikkelaars natuurlijk belangrijk om geen luchtkastelen meer te willen bouwen. Maar dat wil niet zeggen dat ook gebiedsontwikkeling als opgave verdwijnt. Daarvoor is de afgelopen tien jaar in Nederland te veel resultaat geboekt. Er zijn interessante stedelijke gebieden ontwikkeld die de komende tien jaar hun werkelijke kwaliteit en waarde voor stedelijk Nederland zullen bewijzen. Op deze plek is Roombeek in Enschede of IJburg in Amsterdam al eens genoemd, maar ook Paleiskwartier in Den Bosch of Wateringse Veld in Den Haag zijn plekken waarvan de verwachtingen hooggespannen zijn. Degenen die nu denken dat deze en andere gebiedsontwikkelingen al voltooid zijn, hangen deze ‘successen’ te veel op aan hun fysieke resultaat. Gebiedsontwikkeling is, in de woorden van Peter van Rooy (TU Delft) en anderen, een doorgaand proces. Dat wil volgens mij zeggen: een proces dat wordt voortgedreven door ervaren mensen die op dit moment ergens een nieuw project van de grond proberen te trekken. Het is dus niet gebiedsontwikkeling zelf, maar de toekomstige verhouding tussen partijen waar het huidige debat over gaat. Nieuwe rollen zijn in de maak.

In tijden van veranderende verhoudingen bestaat het debat volgens Amerikaans bedrijfskundig onderzoek uit drie groepen. Deze groepen kunnen in bouwend Nederland gemakkelijk worden herkend. Het eerste kamp zegt vooral dat partijen moeten doen wat er van hen verwacht wordt (‘shut up and deal’). Zo verwachten sommige marktpartijen dat de gemeente in hun project uiteindelijk wel zal bijspringen, of dat het rijk op het laatste moment weer met een ‘bail out’ komt. Het tweede kamp stelt dat het beter is om het spel te verlaten (‘take my marbles and go’). Dat zijn ook degenen die gebiedsontwikkeling het liefste doodverklaren. Deze partijen zien kansen in andere markten, en gooien het bijltje er bij neer. Het derde kamp van partijen in gebiedsontwikkeling is om te blijven en te proberen bestaande rolverdelingen te veranderen onder het motto ‘I’d rather fight than switch’. En voor velen in bouwend Nederland is dat de enige reële optie.

Wat zijn dan de succesfactoren voor de veranderingsgezinde gebiedsontwikkelaar? Naast een gezonde machtsbasis, die natuurlijk uit renderende producten en liquiditeit hoort te bestaan, is dé succesfactor een gemotiveerde organisatie: een groep mensen die bereid is op een andere manier te gaan werken en daarbij andere en nieuwe taken wil gaan vervullen. Bestaande businessmodellen moeten onherroepelijk op de schop. Gebiedsontwikkelaars die onlangs de Provada hebben bezocht weten het al: ontwikkelaars worden adviseurs, grondbedrijven worden ontwikkelaars, en adviseurs worden lokale investeerders. De derde succesfactor van de veranderende gebiedsontwikkelaar is kennis en kunde. Alleen daarmee kunnen innovatieve allianties worden aangegaan (zoals met energiebedrijven), nieuwe markten worden aangeboord (duurzaam en binnenstedelijk) en integrale resultaten worden geboekt (vastgoed, infra, én publieke ruimte).

Ik pleit ervoor om de huidige schaarse budgetten te besteden aan het kamp dat wil vechten. Dat kamp heeft immers ook de toekomst. Hierin zitten de mensen met de motivatie, kennis en kunde om ‘gebiedsontwikkeling 2.0’ van een definitie te voorzien. Onder het motto ‘new and improved’ zullen zij het vak en de opgave in Nederland vorm gaan geven.


Cover: ‘2010.06.25_gebiedsontwikkeling met toekomst_710px’


tom daamen2

Door Tom Daamen

Directeur SKG, Associate Professor Urban Development Management TU Delft


Meest recent

Skyline van Groningen met links het Forum door Lars Fortuin (bron: Shutterstock)

Het Nationaal Ruimtelijk Verkiezingsdebat

Waar komt wat en wie bepaalt dat? Hoe houden we Nederland leefbaar voor de volgende generaties? Dat is waar het Nationaal Ruimtelijk Verkiezingsdebat vanavond om draait. Het debat is live te volgen op Gebiedsontwikkeling.nu.

Nieuws

29 september 2025

Hans-Hugo Smit Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Matthijs van Roon)

Heilige huisjes worden duur betaald

Over precies een maand zijn de verkiezingen. Columnist Hans-Hugo Smit doet een oproep aan zowel kiezers als politici: kies niet voor eigen gewin op de korte termijn, maar toon lef en zorg voor maatschappelijke baten op de lange termijn.

Opinie

29 september 2025

Voetgangers lopen langs huizen die strikt van hout zijn gemaakt en ontworpen in de wijk Sundbyberg genaamd Strandparken. door Alexanderstock23 (bron: Shutterstock)

Stockholm trekt een hele nieuwe buurt op in hout

In de Zweedse hoofdstad Stockholm gaan 2.000 huishoudens in de compleet met hout gebouwde wijk Sickla wonen. Wat komt er bij een dergelijke gebiedsontwikkeling kijken?

Casus

26 september 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op