Station Spaarnwoude

Haarlem Oostpoort, een echte transformatie challenge

30 maart 2016

4 minuten

Casus Knooppunt Oostpoort, het gebied rondom Station Haarlem Spaarnwoude, is al jarenlang een knoop in de maag van Haarlem. Het gebied wordt gekenmerkt door een veelheid van verkeerswegen. De Amsterdamse vaart, een dubbel spoortraject en de N200 doorkruisen het gebied. Dominant zijn de IKEA aan de noordzijde, het trein- en busstation centraal en drie kantoorpanden met achterliggende woonwijk in het zuiden.

Een recente marktconsultatie heeft aangetoond dat het gebied wel potentie heeft en ook interesse geniet bij verschillende partijen. De stadsentree ligt in de Metropool Regio Amsterdam. Schiphol, recreatiegroen, het strand en de binnensteden van Haarlem en Amsterdam liggen op15 minuten afstand.

De vraag vanuit de gemeente Haarlem is; ‘Wat zijn de mogelijkheden  in Haarlem Oost?’ Het gebied is voor 95% in het bezit van de gemeente. Aan de noordkant liggen enkele lege kavels en van de drie kantoorpanden staat de helft leeg.

Welk scenario past het beste bij dit gebied? Actief oppakken, geleidelijk ontwikkelen met een lagere ambitie of gewoonwachten tot het juiste moment zich aandient? Dit is de NRP-Challengevraag die aan de cursisten van de leergang NRP Academie wordt gesteld. In een tweedaagse workshop krijgen ze de gelegenheid om met ideeën en concepten te komen die de gemeente Haarlem een stap verder kunnen helpen.

Verkenning

Marjolein Peters, gebiedsontwikkelaar bij de gemeente Haarlem en Mark Rutherglen, senior advisor urban transformartion bij Arcadis, leggen de casus voor aan de cursisten. Een koude rondleiding door het gebied volgt, waarbij de cursisten nieuwsgierig de gebiedsstructuur onderzoeken en fotograferen. Iedereen snapt dat hier kansen liggen; maar ook dat er iets moet gebeuren om dit gebied karakter, uitstraling en meer kwaliteit te geven. Aan de cursisten de uitdaging om de transformatie van met name de bestaande kantoren en de directe omgeving vorm te geven. Vol enthousiasme begint iedereen  plannen te maken.

De ene groep steekt direct de koppen bij elkaar, de andere groep gaat verder op verkenning door het gebied. Alle groepen kunnen de hulp van Guido Huider en Jan Metz inschakelen. Huider studeerde recentelijk af op ontwikkelingspotentie van Haarlem Oost en kent het gebied van binnen en van buiten. Jan Metz is architect en tekenaar en draagt bij aan heldere visualisaties van de plannen tijdens de presentaties.

Zaterdagmiddag 18 november 2015 presenteren de drie groepen hun plannen aan de jury, bestaande uit gebouweigenaar Ton Verbruggen, stadsbouwmeester van Haarlem Max van Aarschot, opleidingscoördinator Vincent Gruis, Mark Retherglen van Arcadis en Cecile Hubers namens de gemeente Haarlem. De inspanningen hebben zich vertaald naar drie voorstellen waarbij de leegstaande kantoren na een transformatie een centrale rol innemen in de gebiedsontwikkeling.

Harlem Park
Groep 1 presenteert een plan voor gefaseerde gebiedsontwikkeling. Hierbij worden de verbindingen van de bestaande structuren -woonwijk, kantoren, station en het groen-versterkt en wordt de locatie aan de stadsrand gemarkeerd.  Placemaking door horeca, tijdelijke woningen en een pop-up supermarkt, het zijn plannen met een gezamenlijk doel; mensen aantrekken. Het gebied moet weer gaan leven, waarna volgende stappen genomen kunnen worden. Een hotel, een toegankelijker stationsgebied. Wat de groep in de eerste plaats benadert is dat ze vooral moeten doen en niet blijven hangen in plannen maken.

The Harlem Connection
Groep 2 heeft goed gekeken naar de bestaande kwaliteiten binnen de opgaaf en geprobeerd die te versterken en met elkaar te verbinden. Wonen, werken, reizen, ontspannen en natuur kunnen heel goed in het gebied plaatsvinden.

Hallo Haarlem, welkom Lot
Groep 3 wil de plek vooral een identiteit geven; daar ontbreekt het nu aan. Met een presentatie vanuit het perspectief van de eindgebruiker worden alle plannen waarbij stakeholders actief betrokken worden, toegelicht. Placemaking door KSwiss die er kantoor houdt, een koffiebar, een supermarkt, een klein pop-podium, evenementen. Met name de relatie tussen gebouw en omgeving moet worden versterkt. Daarbij moeten de ingepaste voorzieningen goed passen in de omgeving.

Na kort juryberaad komt de derde groep als winnaar uit de bus. Twee intensieve dagen waarbij de cursisten de lessen van de eerdere bijeenkomsten in een actuele case aan elkaar proberen te verbinden eindigen met een gezellige borrel. De cursisten geven aan de samenwerking als erg leuk te hebben ervaren. ‘Twee dagen zo intensief samenwerken brengt ontzettend veel. Met elkaar kun je veel meer dan je alleen voor mogelijk houdt”. Een mooi neveneffect is dat deze NRP-Challenge heeft geleid tot  hernieuwd contact tussen een gebouweigenaar en de gemeente.


Cover: ‘Station Spaarnwoude’


Portret - Erna van Holland

Door Erna van Holland

Programmamanager bij NRP Academie en lector Projectontwikkeling bij de Master of Urban and Area Development


Meest recent

Deelnemersraad SKG december 2024 door Ineke Lammers (bron: SKG)

De RIA’s bij de SKG Deelnemersraad: van Word via Maps naar Excel

Bij de halfjaarlijkse deelnemersraad van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling (SKG) stond het instrument van de Regionale Investeringsagenda (RIA) centraal. Zowel publieke, private als maatschappelijke organisaties kunnen hiermee aan de slag.

Verslag

6 december 2024

GO weekoverzicht 5 december 2024 door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week met experts in alle soorten en maten

Deze week meldden zich opvallend veel experts met hun inzichten op Gebiedsontwikkeling.nu. Van de juristen aan de SKG-Thematafel tot recensie-experts Haan & Laan en van het Verbond van Verzekeraars tot onze eigen redactie.

Weekoverzicht

5 december 2024

Landgoed Wickevoort Cruquius door AM Gebiedsontwikkeling (bron: AM Gebiedsontwikkeling)

Groen, ruim en duurzaam: op Wickevoort komen mens en natuur samen.

In het groene Cruquius verrijst Wickevoort: een groene wijk met 860 natuurinclusieve woningen. Het oude landgoed krijgt nieuw leven met een focus op gemeenschapsgevoel en houtbouw. Ontwikkelaar AM en de gemeente werken samen.

Onderzoek

5 december 2024