Ook voor de gebiedsontwikkeling lijkt dit een probaat middel. Langzaam aan begint er weer beweging te komen in een aantal gebiedsontwikkelingsprojecten. De gang naar de rechter is ook niet alles; partijen proberen er samen uit te komen. Niet langer groots en meeslepend. Wel een stip op de horizon, maar verder meer gefaseerd en flexibel en meer oog voor ‘de mens-kant’. Voor de eindgebruiker en de vraagkant. Maar ook aandacht voor het samenwerkingsproces zelf lijkt steeds normaler te worden.

Hier zijn ook goede redenen voor aan te wijzen. Innovatie is soms broodnodig om gewenste veranderingen in gang te zetten. Uit vele onderzoeken blijkt dat technologische innovaties tot een optimaal resultaat leiden als er ook aandacht is voor sociale innovatie. Volgens hoogleraar Henk Volberda wordt het succes van innovaties zelfs voor 75% bepaald door factoren op het gebied van mens en organisatie. Met samenwerking kom je dus daadwerkelijk verder. Naast betere prestaties van organisaties draagt het bij aan meer werkplezier en schept het ruimte voor het ontplooien van talenten. Zeker voor jongere generaties blijken dit belangrijke factoren bij het selecteren van een werkgever.

Terug naar de kabinetsformatie. Kunnen we als gebiedsontwikkelaars iets leren van dit proces? Hoe overbrug ik verschillende belangen in 47 dagen? Ik stel me voor hoe Rutte en Samsom in diverse sfeervolle omgevingen verkennende gesprekken voeren, om zo langzaam aan te benoemen wat ze met elkaar willen bereiken. En hoe ze de afhankelijkheden hanteerbaar konden houden. Dit zal niet probleemloos zijn gegaan. Hobbels horen erbij. Pragmatisch als ze zijn, hebben ze deze benoemd en het gesprek erover gevoerd. Hierbij geen sociaal wenselijk gedrag, dat leidt maar af van de zaak en zorgt ook nog eens voor vertraging. Hun sociale intelligentie en bijbehorende vaardigheden hielpen hen hierbij. Eerdere ervaringen hadden ze geleerd dat het hanteren van de botte bijl soms nodig is, maar in zo’n proces niet altijd vruchtbaar blijkt. Soepel schakelden ze van inhoudelijke dilemma’s naar procesafspraken. En als het nodig was, benoemden ze relationele spanningen. Ook dachten ze na over de distributie van verantwoordelijkheden: wat voor team hadden ze nodig om hun doelen te bereiken? Met het doel, de stip op de horizon, steeds in het vizier, werkten ze stap voor stap naar hun akkoord.

Inspirerend voor gebiedsontwikkeling. Kijk hoe eigen belangen verbonden kunnen worden met een gemeenschappelijk belang. Naast vakkennis vraagt dit om competenties en vaardigheden op het terrein van communicatie. Berichten in de media van alledag tonen ons het afscheid van zonnekoningen. Is de samenleving toe aan verzoenend leiderschap? Het nieuwe kabinet staat voor een schone taak. En het leert ons en passant iets over verbinden en tempo maken. Vertrouwend op de mensen die de aanzet zijn; met een duidelijk doel voor ogen doet haastige spoed ons soms goed.

Voor een pdf van de volledige publicatie zie bijlage.