Portret_Vincent Gruis_1476px

Herstructurering stokt, samenwerking lokt

27 april 2011

2 minuten

Opinie "Woningcorporaties hebben een brede rol op de woningmarkt. Maar deze rol gaat snel versmallen. De Europese Commissie heeft besloten dat corporaties hun betaalbare huurwoningen voortaan alleen mogen toewijzen aan huishoudens met lagere inkomens of beperkingen waardoor zij moeilijk zelfstandig aan woonruimte kunnen komen. Slecht voor de herstructurering, maar er liggen wel kansen voor samenwerking.

Nieuwbouw en woningverbetering mogen alleen nog met borging van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw worden gefinancierd als de woningen daadwerkelijk worden toegewezen aan de doelgroep van beleid. Dit betekent dat de mogelijkheid om gebiedsontwikkeling door corporaties goedkoop te financieren flink afneemt. Bij herstructurering wordt er immers vaak naar gestreefd om goedkope woningen te vervangen door (middel)dure.

Herstructurering en nieuwbouw door corporaties zal dan ook afnemen. En deze activiteiten stonden al onder druk vanwege effecten van de kredietcrisis en heffingen van de overheid. Slechte timing van de EC en Minister van der Laan. Juist nu hebben we corporaties hard nodig om de bouwproductie op de woningmarkt enigszins te stabiliseren.

Het Europese besluit kan wel bevorderend werken op de samenwerking tussen corporaties en marktpartijen. Wanneer corporaties minder mogelijkheden hebben om zelfstandig (middel)dure woningen te ontwikkelen, zijn coalities met marktpartijen een manier om toch wat te kunnen betekenen voor de middeninkomens, die ook niet echt een riante positie hebben op de woningmarkt. Sommige corporaties kunnen er zelfs voor kiezen zich helemaal terug te trekken uit projectontwikkeling, onder meer om te besparen op de kosten van een eigen ontwikkelingsafdeling. Marktpartijen die daarop in kunnen spelen door totaalconcepten aan te bieden, zullen daarbij een streepje voor hebben. (Middel)grote corporaties kunnen ervoor kiezen zich vooral te richten op de professionalisering van hun opdrachtgeverschap. Voor hen zouden bouwende ontwikkelaars dan geschikte partners zijn, waarmee de corporaties op ketenintegratie gebaseerde aanbestedingen en samenwerkingsverbanden aan kunnen gaan. Voor kleinere corporaties kunnen ook (kleinere) ontwikkelaars die zich specialiseren in conceptontwikkeling, grondexploitatie, financiering en opdrachtgeverschap geschikte partners worden.

Het besluit van de EC kan dus een stimulans zijn voor samenwerking, maar dan wel bij een sterk verminderd tempo van nieuwbouw en herstructurering. Per saldo hoeft het dus niet meer werk op te leveren voor de marktpartijen. De vraag is dan ook of marktpartijen beter worden van deze uitkomst van het streven naar een ‘level playing field’."

Vincent Gruis geeft leiding aan de Onderzoekslijn Maatschappelijk Ondernemerschap en Voorraadbeleid van woningcorporaties (www.move.bk.tudelft.nl). In dat kader is met de Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling onderzoek gedaan naar de samenwerking tussen corporaties en projectontwikkelaars. Deze column is een bewerking van een eerder gepubliceerde column in Cobouw (26-2-2010).


Cover: ‘Portret_Vincent Gruis_1476px’


Portret - Vincent Gruis

Door Vincent Gruis

Professor Housing Management TU Delft


Meest recent

Weegschaal PPS door Ineke Lammers (bron: Ineke Lammers)

Leren van 35 jaar PPS: balanceren tussen zekerheid en flexibiliteit

Paul van den Bragt en Reann Kersenhout leggen de lessen uit 35 jaar PPS naast elkaar. Welke regels zijn in de huidige complexe gebiedsontwikkelingspraktijk wél nodig, aan de hand van vier trends rondom de contracten tussen partijen.

Onderzoek

22 oktober 2025

Luchtfoto van Groningse wijk Vinkhuizen uit 2019 door Rudmer Zwerver (bron: Shutterstock)

Sociaal bouwmeester Ivan Nio pleit voor een andere blik op samen leven in de stad

De stad Groningen heeft een lange traditie in bouwkundige bouwmeesters. Sinds vorig jaar is daar een sociaal bouwmeester, die de stenen en mensen meer bij elkaar moet brengen. Ivan Nio vertelt over zijn eerste jaar in deze functie.

Uitgelicht
Interview

21 oktober 2025

Zwemmen in de Rotterdamse Rijnhaven door Jan de Groen (bron: Swimmable Cities)

De stad vernieuwen vanuit het water: zwemmen geeft vaart aan transitie en transformatie

Zwemmen in de stad kan werken als motor voor duurzame gebiedsontwikkeling. Maar het realiseren van de juiste voorzieningen vraagt wel lef van betrokkenen. Op bestuurlijk, organisatorisch en maatschappelijk vlak.

Onderzoek

21 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op