2012.12.31_'Het is hoog tijd om collectief te ontslakken'_660px

'Het is hoog tijd om collectief te ontslakken'

31 december 2012

2 minuten

Persoonlijk Als gevolg van de crisis zoeken overheid en markt naar een nieuw evenwicht in de samenwerking bij gebiedsontwikkeling. Dat betekent geen dichtgetimmerde ontwikkelprocessen meer en ook geen waslijsten aan wederzijdse afhankelijkheden. "We moeten collectief ontslakken," zegt Friso de Zeeuw, praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling TU Delft en directeur Nieuwe Markten bij Bouwfonds Ontwikkeling.

De economische en financiële crisis woekert voort en raakt de vastgoedsector ongenadig hard. De traditionele manier van projectontwikkeling sluit niet meer aan op de diepgaande veranderingen die hier het gevolg van zijn. De Zeeuw: "De top-down blauwdrukaanpak werkt niet meer. De tijd van gedetailleerd uitgewerkte stedenbouwkundige visies, zonder goed na te denken over doelgroepen, programma, concept en planeconomie is passé." De veranderingen betekenen volgens De Zeeuw ook dat overheid en markt op zoek moeten naar een nieuw evenwicht in de samenwerking. Het streven naar het juridisch perfecte contract leidde tot het dichtslibben van het ontwikkelproces, met een hoge stapel wederzijdse afhankelijkheden tussen publieke en private partijen. De Zeeuw: "Met als gevolg hoge organisatie- en proceskosten, lange doorlooptijden, een grote afhankelijkheid van externe adviseurs, beperkt oog voor klantwensen en te weinig flexibiliteit."

Voodoo

Maar hoe geven we concreet invulling aan deze veranderingen? Hoe ziet het 'nieuwe ontwikkelen' eruit? De Zeeuw stelt vast dat er de laatste tijd veel nieuw jargon in de lucht hangt. "Denk aan organische groei, bottom-up, uitnodigingsplanologie en CPO. Beleggers zouden ons gaan redden, de grondexploitatie is lastig en dus 'erg 2000' en ontwikkeling moeten we koppelen aan exploitatie en beheer. Deels zijn dit reële perspectieven, soms niches en deels voodoo."

Wat is dan een logisch vertrekpunt voor het nieuwe ontwikkelen? "Randvoorwaarde is het erkennen van de ruimtelijke economie. We zien in Europa en ook in Nederland een toenemende polarisatie tussen sterke en zwakke regio's. In Nederland concentreert de verstedelijking zich langs de vervoersassen A1, A2 - de centrale as van de kenniseconomie- en de A4 en A28. Hier is er een concentratie van mensen met een hoge opleiding, economische groei en bevolkingsgroei. Er is daar een potentiële grote vraag naar woningen, kantoren, winkels en maatschappelijk vastgoed. Die vastgoedbehoefte bijvoorbeeld moet nauwkeurig in kaart worden gebracht. Marktpartijen hebben hier een inhaalslag te maken. Ze waren veelal nonchalant in hun marktonderzoek, marketing en verkoop. Gemeenten hebben op hun beurt scherp inzicht nodig in hun relevante economische sectoren en reële toekomstperspectieven."

Zie bijlage voor het volledige artikel


Cover: ‘2012.12.31_'Het is hoog tijd om collectief te ontslakken'_660px’


Portret - Karl Bijsterveld

Door Karl Bijsterveld

Editor bij ROmagazine & Editor at Building Business


Meest recent

DI-RECT in De Kuip door Kees de Graaf (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Een gemeente die milieurechten opkoopt om woningbouw mogelijk te maken: de casus van De Kuip

Deze zomer vonden de laatste popconcerten vinden plaats in De Kuip. De reden: de geluidsbelasting zou te hoog zijn voor de naast het stadion te bouwen woningen. De gemeente kocht daarop de milieurechten af.

Analyse

10 september 2025

Parkeerplaats in Bussum door Stoqliq (bron: Shutterstock)

Zelfs de autodealer en de wasstraat ontkomen niet aan ruimtelijk denken

Gebiedsontwikkeling en BOVAG-bedrijven, dat lijkt een zeer vergezochte combinatie. Maar de brancheorganisatie voor bedrijven die zich met mobiliteit bezighouden bewijst in een samenwerking met de architecten van Venhoeven CS het tegendeel.

Onderzoek

9 september 2025

Haan & Laan door Esther Dijkstra (bron: estherdijkstra.com)

De Groene Loper in Maastricht: wat vinden Haan & Laan er eigenlijk van?

Haan & Laan recenseren gebiedsontwikkelingen in Nederland. Mooie plannen genoeg, maar hoe pakken ze in werkelijkheid uit? In deze aflevering de Groene Loper in Maastricht. Van het vroegere verkeersriool A2 is niets meer te merken.

Uitgelicht
Casus

9 september 2025