Hoe draagvlak creëren voor overheidsregels?

Ongeveer twintig Groninger gemeentebestuurders waren te gast bij Annalies Usmany. Zij is in de provincie Groningen regionaal ambassadeur van Beter en concreter, goede regels - gerichte service. Dit is een gezamenlijk programma van de ministeries van BZK en EZ en de VNG voor het verminderen van regeldruk en het verbeteren van dienstverlening en de (juridische) kwaliteit van regels.

Als wethouder in Appingedam maakt Usmany zich daar ook sterk voor. Ze hield een presentatie over de gezamenlijke werkorganisatie van Delfzijl, Eemsmond, Appingedam en Loppersum (de DEAL-organisatie) op het gebied van vergunningen, toezicht en handhaving (VTH). De organisatie greep de schaalvergroting aan voor een nieuwe koers. In één zin samen te vatten als: uitgaan van vertrouwen en de aandacht richten op de plekken waar de risico's het grootst zijn. Zo worden bedrijven die de regels doorgaans goed naleven niet onnodig lastig gevallen. Om de prioriteiten te kunnen bepalen werkt de organisatie met een risicomatrix. Een belangrijk aspect daarin is dat ondernemers regels beter naleven als ze de regel kennen, het belang ervan onderschrijven en als ze er vanuit kunnen gaan dat de concurrent zich ook aan de regel houdt. Appingedam maakte tegelijkertijd een flinke dereguleringsslag. De terrasvergunning en de reclamevergunning werden omgezet in algemene regels en voor kleinere evenementen kwam er in samenwerking met de hulpdiensten een meerjarige vergunning. De DEAL-gemeenten onderzoeken nu of het toezicht op de bouw kan worden verminderd.

Toptaken

Burgemeester Eric van Oosterhout van Aa en Hunze

Burgemeester Eric van Oosterhout van Aa en Hunze hield een presentatie over de Toptakenaanpak en -website in zijn gemeente. Het uitgangspunt daarvan is dat gebruikers in een paar muisklikken de taak kunnen uitvoeren waar ze voor komen. Op veel gemeentelijke websites verdwalen gebruikers nu vaak nog in een veelheid aan informatie. Uit webstatistieken en onderzoek blijkt dat 80% van de bezoekers maar 20% van de informatie raadpleegt. Deze zogenoemde toptaken zijn meestal paspoorten, verhuizingen, afval etcetera. Van Oosterhout benadrukte dat overheidsteksten voor veel mensen te moeilijk zijn. Het is daarom belangrijk dat teksten helder en begrijpelijk zijn geschreven op B1 niveau. Het is ook van belang dat KCC-medewerkers en de webredacteur goed contact hebben zodat de website snel kan worden aangepast aan de actuele vraag. Dat gebeurde bijvoorbeeld in oktober vorig jaar toen er heel veel meldingen binnenkwamen nadat er een storm was geweest.

MKB-onderzoek

Voorzitter Riek Siertsema van MKB Noord

Voorzitter Riek Siertsema van MKB Noord presenteerde het MKB-onderzoek onder alle gemeenten van vorig jaar. Daaruit bleek dat gemeenten weliswaar flinke stappen hebben gemaakt, maar dat in veel gemeenten nog redelijk eenvoudige maatregelen zijn te nemen om het ondernemersklimaat te verbeteren. Het gaat bijvoorbeeld om het omzetten van vergunningen naar algemene regels, meerjarige vergunningen mogelijk maken en uitgaan van vertrouwen. Siertsema noemde bijvoorbeeld het Rotterdams Verlaatje, een systeem met een kraskaart waarbij horecaondernemers gemakkelijk kunnen afwijken van de sluitingstijd (als ze tenminste niet als notoire overlastveroorzaker bekend staan). In de provincie Groningen kwamen gemeenten Grootegast, Leek en Stadskanaal als beste dereguleerders uit het onderzoek naar voren.

Ontslakken

Friso de Zeeuw, praktijkhoogleraar gebiedsontwikkeling TU Delft en trekker Ontslakkenteam

De hoepel van de overheid is te groot en te hoog, betoogde De Zeeuw. Het streven van de overheid om elk risico voor te zijn, heeft geleid tot een stapeling van sectoraal beleid in het ruimtelijk domein. Die veelheid aan beleidsnota's is fnuikend voor bouwinitiatieven. De Zeeuw illustreerde zijn verhaal aan de hand van een voorbeeld in de gemeente Zaanstad. Daar dreigde een gewenst bouwinitiatief van de haak te vallen omdat de initiatiefnemer een miljoen euro extra moest investeren om de parkeernormen af te kopen. De gemeente maakte uiteindelijk een uitzondering, maar dat vereiste wel bestuurlijke durf. De grote lijn van het verhaal van De Zeeuw is dat niet de regels, maar een verstandige bestuurlijke afweging per geval, leidend moeten zijn bij bouwinitiatieven. Het Ontslakkenteam is onderdeel van de Actieagenda Bouw. Een gezamenlijk programma van het Rijk en de bouwsector om de bouw nieuwe impulsen te geven. Ontslakken betekent dat gemeenten alle vigerende ruimtelijke beleidsnota's kritisch tegen het licht houden. Is het beleid nog actueel? Is het proportioneel? In Zaanstad werd de karrenvracht aan nota's zo teruggebracht van 130 naar 50.
 
- Woordelijk verslag Bestuurlijke Bijeenkomst Appingedam, donderdag 20 februari 2014 (pdf)
- Presentatie Friso de Zeeuw (pdf)
- Overige presentaties via VNG.nl