office

Hoe het werken in Nederland verandert

30 april 2016

2 minuten

Onderzoek Waar en hoe werknemers werken, het aanzien van de gebouwde omgeving en de mobiliteitspatronen zijn de afgelopen decennia meerdere malen sterk veranderd, hoewel ook veel hetzelfde bleef. Een van de markante veranderingen is dat steden als werklandschap nu meer en positiever in de belangstelling staan dan 20, 30 jaar geleden. Iedereen zingt de lof van de stad als innovatieve broedplaats. Is deze lofzang op de stad terecht?

De veranderingen waren niet het gevolg van eenrichtingsverkeer tussen economie en ruimtelijke omgeving, maar van een complex interactief proces met ook invloeden uit beleid, demografie, mobiliteit, technologie en ‘tijdgeest’. Het Nederlandse werklandschap van de ‘oude’ economie zag er anders uit dan die van de ‘nieuwe economie’ en ook in de ‘next’ economie zal de werkomgeving weer veranderen. Maar hoe het werklandschap precies gaat veranderen weten we niet, ook al kennen we een aantal richtingbepalende trends. De geschiedenis heeft namelijk uitgewezen dat langetermijntrends soms van richting veranderen door onverwachte ontwikkelingen. 

Vanuit een analyse van historische ontwikkelingen, langetermijntrends en mogelijke toekomstige ontwrichtingen in economie en mobiliteit wordt in de PBL-installatie ‘het werken in Nederland verandert’ vooruitgeblikt op de toekomst van het Nederlandse werklandschap. We laten zien dat langetermijntrends en onverwachte ontwikkelingen uit het verleden hebben geleid tot de huidige stedelijke vormen en infrastructuur. Vervolgens brengen we inzichten en vragen over de toekomstige ruimtelijke en mobiliteitsopgaven in ‘The Next Economy’ onder de aandacht. 

Het verhaal van de installatie vullen we in dit rapport aan met onderbouwing en verwijzingen naar gebruikte PBL-rapporten en andere bronnen. 

De drie hoofdstukken hebben dezelfde structuur als de drie video’s in de installatie (in de bijlage is de fysieke installatie beschreven). In het eerste hoofdstuk wordt er teruggekeken naar de periode van halverwege de 20e eeuw tot nu. Er wordt daarbij gekeken naar ontwikkelingen die hebben bijgedragen aan de vorming van de huidige werkomgeving van Nederland. In het tweede hoofdstuk wordt er met name gekeken naar recente ontwikkelingen in werk en pendel. De stad van de Next Economy zal ook weer anders zijn. Het werklandschap gaat opnieuw veranderen. De grote vraag is alleen: hoe? In het derde hoofdstuk wordt vooruitgeblikt op het werken en pendelen in het Nederland van de komende 20, 30 jaar. Er wordt ingegaan op langetermijntrends, maar ook op de onzekerheden en eventueel ontwrichtende ontwikkelingen. De uitdagingen en opgaven van de toekomst komen hierin aan bod.


Bekijk de volledige publicatie hier.

Over de IABR

In de interactieve installatie van het PBL leiden onderzoekers en datavisualisaties de bezoekers door de drijvende krachten en trends die het heden en verleden hebben geschapen en uitgangspunt vormen voor mogelijke ontwikkelingen in de toekomst. Deze unieke installatie is 40 meter lang, 5 meter hoog en bestaat uit 200 m2 projecties. De installatie is gemaakt door PBL in samenwerking met Studio Spomenik.

De IABR bezoeken kan van 23 april tot en met 10 juli 2016 in de Fenixloods II in Rotterdam.

Bron: pbl.nl


Cover: ‘office’



Meest recent

Een bovenaanzicht van een parkeerplaats door Bjorn Beheydt (bron: shutterstock)

Wat te doen met al die parkeerplaatsen? Twee voorbeelden van groot tot klein

Moeten we de automobiel nog wel zo’n prominente plek geven in de stad? Zijn er geen andere oplossingen denkbaar, die meer doen voor leefbaarheid en ruimtelijke kwaliteit? Twee projecten, in Texas en Nijmegen, laten zien dat het ook anders kan.

Analyse

9 juli 2025

Heerhugowaard door Rudmer Zwerver (bron: shutterstock)

Het vereveningsfonds: meer sturingskracht voor betaalbare nieuwbouw

Gemeenten zonder veel grond in eigendom kunnen met het vereveningsfonds sturen op het realiseren van betaalbare woningen. Platform31 bracht de ervaringen in drie gemeenten in beeld.

Onderzoek

9 juli 2025

Large Brown Meeting Table door Rawpixel.com (bron: shutterstock)

Ontwerpkracht moet een betere plek krijgen aan de bestuurstafels

Jutta Hinterleitner, Karin Peeters en Taco Postma schreven in opdracht van Platform Ontwerp NL een essay over hoe de kloof tussen ontwerp(ers) en bestuurders kan worden gedicht. Daarvoor werden negen projecten aan een analyse onderworpen.

Analyse

8 juli 2025