6 december 2012
2 minuten
In een scenario met gematigde economische groei van jaarlijks 1% tot 2025 en een inflatie van 2%, loopt de totale hypotheekschuld op tot € 911 mrd. Op dit moment heeft die een omvang van € 611 mrd. De koopwoningvoorraad groeit in dit scenario met 50.000 per jaar. Ook in minder gunstige scenario's is geen sprake van daling van de hypotheekschuld, terwijl maatregelen een zeer negatieve uitwerking zullen hebben op de koopsector.
De afgelopen jaren is steeds duidelijker gebleken dat de omvang van de Nederlandse hypotheekschuld problematisch is. Bij huishoudens komt dit onder meer naar voren in een stijgend aantal huishoudens met een potentiële restschuld. Bij de banken manifesteert het probleem zich in het grote verschil tussen de omvang van de uitstaande hypotheken en de spaardeposito's waarover de banken beschikken: het deposit- of financieringsgat. Dit financieringsgat dienen de banken te herfinancieren op de internationale kapitaalmarkt. Deze herfinanciering is minder vanzelfsprekend geworden dan dat in het verleden het geval was. Bovendien is de herfinanciering duurder geworden. Dit heeft ertoe geleid dat De Nederlandsche Bank als toezichthouder nadrukkelijk aangeeft dat (de stijging van) de hypotheekschuld verminderd dient te worden. Om dit te bereiken zou het aflossen door zittende eigenaar-bewoners sterk bevorderd moeten worden. Hierdoor nemen echter de consumptieve bestedingen in Nederland nog verder af. Een andere optie is het ondersteunen van innovaties in het aanbod van hypotheken, bijvoorbeeld het Deense model. Hierbij verkopen de banken obligaties met eenzelfde looptijd, rentevastperiode en aflossingsstructuur als de hypothecaire lening. Hierdoor kan het herfinancieringsrisico voor banken beperkt worden als deze obligaties bij andere partijen zoals pensioenfondsen weggezet kunnen worden.
