In de zachte hoek: Alex Brenninkmeijer

7 april 2012

3 minuten

Persoonlijk „De overheid als systeem slaagt er vaak niet in om voldoende rekening te houden met de menselijke factor.” „De bureaucratie kijkt naar binnen en ziet de gewone mensen niet meer, waar het over gaat.” Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer is, zegt hij, „activistischer” geworden. Maar verliest hij zo niet aan invloed? Raken ombudsman en politiek zo niet verder van elkaar vervreemd? Voor het eerst reageerde de minister niet op zijn jaarverslag. „Geen goed teken.”

Franz Kafka, Verzameld Werk. Wie zich aan de vergadertafel bij de Nationale Ombudsman mocht vervelen, kan er even in bladeren. Het ligt binnen handbereik, als koffietafelboek. Het is typische Alex Brenninkmeijer-ironie. Er moeten aan deze tafel heel wat bureaucratische absurditeiten zijn besproken.

Vorig jaar werd hij herbenoemd door de Tweede Kamer. Hij is in het zevende jaar van zijn aanstelling die twaalf jaar mag duren. Brenninkmeijer kiest in zijn tweede termijn voor steviger taal, zo lijkt het. Tegen de Inspectie voor de Gezondheidszorg zei hij „reikhalzend uit te kijken naar een spoor van degelijkheid” in toekomstig werk. Boven het zoveelste kritische rapport over de uitkeringsfabriek van de overheid zette hij: ‘Alleen het UWV kan kiezen voor een beter UWV’. Vorige maand zei hij „ernstig teleurgesteld in de democratie” te zijn. Dat betrof de manier waarop het kabinet de toegang tot de rechtspraak wil beperken. Vorige week kwam zijn jaarverslag uit.

Is hij behalve ‘harder’ ook ‘politieker’ geworden? Brenninkmeijer geeft een indirect antwoord. Hij zegt dat hij voor zijn herbenoeming heeft „lopen nadenken”. „Ik wilde niet voorthobbelen, ik wilde een bewuste keuze maken – waarom is het zinvol dat ik ombudsman ben.”

De wet geeft hem tot taak het oordeel ‘(on)behoorlijk’ uit te spreken. Daarmee dreig je een „boekhouder van de behoorlijkheid te worden. Dat wil ik niet. Er is een reden waarom de Nationale Ombudsman bestaat. Als er iets fundamenteel misgaat, dan past daar verontwaardiging bij. De ombudsman moet echt de werkelijkheid veranderen. Met kracht ertegenin gaan. Ik zou ook kunnen zeggen – ach, het gaat daar niet goed. Maar met mijn kritiek houden ze wel rekening. Dat worden slappe, grijze verhalen. Voor die term, onrecht, met die lading heb ik gekozen”.

Brenninkmeijer is dus activistischer geworden. Maar als hij een zaak, met feiten onderbouwd, op de agenda heeft gezet en ‘de politiek’ daarna keuzes maakt, „dan laat ik los”. Aanvankelijk werkte hij vooral als de rechter die hij voorheen was. Een klacht ‘netjes afdoen’. „Maar op een gegeven moment ontdek je: hé, bij de belastingdienst is dat nodig en bij het UWV dat.”

Zie bijlage voor de volledige publicatie:

Zie ook:


Door Folkert Jensma

Commentator, NRC Handelsblad


Meest recent

Rijpwetering, Kaag en Braassem door pmvfoto (bron: Shutterstock)

Drinkwaterverbruik omlaag? Het oogsten van regenwater helpt substantieel

Is het mogelijk om met opgevangen regenwater op daken van huizen en appartementen het drinkwaterverbruik te verminderen? Ja, concludeerde kennisinstituut Deltares na onderzoek in het leveringsgebied van het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland.

Onderzoek

2 oktober 2023

Studenten protesteren tegen de woningnoodcrisis door etreeg (bron: Shutterstock)

Jong en klem op woningmarkt, creatieve woonconcepten kunnen helpen

Je zult maar jong zijn en een woning willen bemachtigen: geen sinecure. Bram Djajadiningrat Onderzocht welke afwegingen jongvolwassenen maken op de woonmarkt. Concessies zijn onvermijdelijk. Maar nieuwe woonconcepten kunnen helpen.

Onderzoek

29 september 2023

Pipistrelle vleermuis door Rudmer Zwerver (bron: Shutterstock)

Enorme vertraging door één vleermuis? Daar maakt het SMP (hopelijk) een eind aan

Woningbouw- en renovatieprojecten lopen steeds vaker vertraging op door de aanwezigheid van beschermde diersoorten. Met het Soortenmanagementplan liggen ontwikkelingen minder lang stil én blijven de dieren goed beschermd.

Nieuws

29 september 2023