Thumb_ontwerp en proces_0_1000px

Investeren in gebiedsontwikkeling nieuwe stijl

7 juni 2012

2 minuten

Onderzoek Deze handreiking gaat over innovatie in gebiedsontwikkeling. Innovatie is nodig door de gewijzigde financiële en demografische omstandigheden.

Handreikingen voor samenwerking en verdienmodellen

De nieuwe werkwijze hanteert verdienmodellen waar vastgoedontwikkeling is gekoppeld aan het gebruik en de stromen die nodig zijn voor dat gebruik. Deze stromen omvatten allerlei nutsvoorzieningen: energie, afval, data, water en mobiliteit. Gebiedsontwikkeling nieuwe stijl is een holistische aanpak en combineert al deze elementen: het beheer en de exploita­ tie van de grond en het vastgoed en van de aanwezige nutsvoorzieningen in de breedste zin van het woord (de stromen).

De driepoot waar deze nieuwe aanpak op rust, is geschikt om de actuele problemen te weerstaan. Gebiedsontwikkeling 3.0 gaat om: werken vanuit de vraag van de eindgebruiker, duurzaamheid nemen als uitgangspunt en transformatie van het bestaande vastgoed in plaats van nieuwbouw en uitbreiding. Met andere woorden, gebruik datgene wat je al hebt, doe dat op een duurzame manier en zorg dat het voldoet aan de vraag van de gebruikers.

Gebiedsontwikkeling nieuwe stijl grijpt in op de bestaande samenwerking. Enerzijds door partijen van de stromen te introduceren, anderzijds door gebruikers en eigenaren bij het ontwikkelproces te betrekken. Dit vraagt om een verandering in houding en gedrag van gemeenten en hun huidige partners. Allereerst om ruimte te creëren voor nieuwe partijen en open te staan voor een andere werkwijze. Daarnaast past de rol van belegger in plaats van ontwikkelaar beter bij de nieuwe werkwijze. Een belegger stuurt op een langjarig rendement uit de gebiedsexploitatie en heeft oog voor de waardeontwikkeling van zijn bestaande vastgoedbezit.

Ook zijn er nieuwe verdienmodellen nodig. Het gaat immers niet alleen om grond en opstallen (grondexploitatie), maar ook om beheer en stromen. Er worden drie nieuwe verdienmodellen geschetst: prestatiecontracten, fondsvorming en coöperaties/(collectief ) particulier opdrachtgeverschap.

Een prestatiecontract maakt verduurzaming van bestaand vastgoed mogelijk zonder extra kosten, door te investeren in energiebesparende maatregelen. De investering wordt betaald door de besparing op de energiekosten. Het servicecontract kan ook op andere terreinen worden ingezet. Zo is er een recent ‘full service wijkconcept’ waarbij diensten zoals schoonmaak, thuiszorg en handyman worden aangeboden.2 Een fonds maakt gebieds­ management mogelijk. Daarmee kan effectiever de kwaliteit van het hele gebied op peil worden gehouden of, zo nodig, verbeterd. Een coöperatie maakt het mogelijk om bewo­ nersinitiatieven, zoals collectief beheer van de woonomgeving, distributie en opwekking van duurzame energie en buurtzorg, goedkoper te realiseren en de sociale cohesie in het gebied te versterken.

Zie voor de volledige publicatie:


Cover: ‘Thumb_ontwerp en proces_0_1000px’



Meest recent

Parkeerplaats in Bussum door Stoqliq (bron: Shutterstock)

Zelfs de autodealer en de wasstraat ontkomen niet aan ruimtelijk denken

Gebiedsontwikkeling en BOVAG-bedrijven, dat lijkt een zeer vergezochte combinatie. Maar de brancheorganisatie voor bedrijven die zich met mobiliteit bezighouden bewijst in een samenwerking met de architecten van Venhoeven CS het tegendeel.

Onderzoek

9 september 2025

Haan & Laan door Esther Dijkstra (bron: estherdijkstra.com)

De Groene Loper in Maastricht: wat vinden Haan & Laan er eigenlijk van?

Haan & Laan recenseren gebiedsontwikkelingen in Nederland. Mooie plannen genoeg, maar hoe pakken ze in werkelijkheid uit? In deze aflevering de Groene Loper in Maastricht. Van het vroegere verkeersriool A2 is niets meer te merken.

Uitgelicht
Casus

9 september 2025

Hittegolf in Eindhoven door Nicolas Economou (bron: Shutterstock)

Hittestress: de stille crisis die Nederland niet langer kan negeren

Zonder landelijke regie, een duidelijke probleemeigenaar en structureel budget blijft hittebeleid reactief en versnipperd, stelt Ethan Voerman. Hij roept gebiedsontwikkelaars op hitteadaptatie structureel te verankeren in beleid en praktijk.

Opinie

8 september 2025