Beurs van Berlage door ColorMaker (bron: Shutterstock)

Komt er ooit weer ruimte voor nieuwe publieke investeringen in de stad?

24 april 2013

2 minuten

Opinie De stad is nooit af. Altijd is er werk aan de winkel. Er zijn voortdurend ontwikkelingen in demografie, techniek of in welvaart. Zij veroorzaken veranderingen in mobiliteitsgedrag, in consumptie en in woon- werk en recreatie patronen. De stad moet die dynamiek faciliteren, adaptief zijn. Soms moet de stad ook bijsturen. Het is moeilijk de veranderende vraag goed te voorspellen, en daardoor proactief ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk te maken. Ruimte laten voor de toekomst. De overheid heeft zich terug getrokken. Maar de idee dat de overheid geen inhoudelijke en financiële verantwoordelijkheid meer zou moeten dragen voor het ruimtelijk domein is een groot misverstand.

Overmatig overheidshandelen hebben de markt en met name de consument weggedrukt. Ook de vastgoed productie heeft “namens de consument” gehandeld, en vooral winsten geboekt, die niet ten goed kwamen aan het product zelf. De bevrijding van deze werkwijze moet gaan werken als een loutering, maar dat gaat langzaam, en met gepaard met veel verliesnemingen. Een spanning van alle tijden.

In 1874 stelde het parlement op voorstel van het Ministerie van Oorlog de Vestingwet vast. Nederland werd niet langer verdedigd per stad, maar via de Hollandse Waterlinies. De stadswallen, eigendom van de staat, werden verkocht aan de steden. Deze betaalden daar veel geld voor dat door gebiedsontwikkeling moest worden terug verdiend. Dat heeft uiteindelijk na vele jaren heel mooie stadsontwikkeling met zeer gemengde programma’s en veel groen teweeg gebracht die ook nu nog hoge waarden vertegenwoordigen. Maar het heeft ook veel publieke en ook private faillissementen teweeg gebracht, omdat de gebiedsexploitaties veel langere looptijd zouden krijgen dan voorzien.

Pijnlijk voor de korte termijn, en duurzaam voor de lange.


Cover: ‘Beurs van Berlage’ door ColorMaker (bron: Shutterstock)


Portret - Joost Schrijnen

Door Joost Schrijnen

Onder meer emeritus praktijkhoogleraar Strategie en Planning aan de TU Delft en heeft diverse leidinggevende functies bekleed in de wereld van ruimtelijke ordening.


Meest recent

Winterse luchtfoto van de Zaan en de nieuwe Zaanbrug bij Wormerveer door Aerovista Luchtfotografie (bron: shutterstock)

Hoe je als woningcorporatie de opgaven en kansen effectief koppelt

Veel woningcorporaties zien woningen bouwen en verhuren al lang niet meer als enige taak; allerlei maatschappelijke opgaven vragen én hebben hun aandacht. De Zaanse corporatie Parteon zoekt de oplossingen in samenhang.

Onderzoek

17 september 2025

Luchtfoto van station Zwolle gezien vanuit het centrum door Remke Luitjes (bron: shutterstock)

Rijkssturingskompas legt basis voor nationale betrokkenheid bij grote gebiedsontwikkelingen

Het Rijk maakt aanstalten om zich weer in te zetten voor concrete gebiedsontwikkelingen. Het Rijkssturingskompas, ontwikkeld door de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling, moet helpen in die ambitie.

Onderzoek

16 september 2025

Ellen van Bueren Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Esther Dijkstra)

Bestaande buurten komen er bekaaid af deze verkiezingen

Op Prinsjesdag komt columnist Ellen van Bueren met haar eigen statement, ook richting de aanstaande verkiezingen: kijk juist naar de bestaande buurten en wijken in Nederland. En verbeter daar de leefkwaliteit met groen en voorzieningen.

Opinie

16 september 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op