Beurs van Berlage door ColorMaker (bron: Shutterstock)

Komt er ooit weer ruimte voor nieuwe publieke investeringen in de stad?

24 april 2013

2 minuten

Opinie De stad is nooit af. Altijd is er werk aan de winkel. Er zijn voortdurend ontwikkelingen in demografie, techniek of in welvaart. Zij veroorzaken veranderingen in mobiliteitsgedrag, in consumptie en in woon- werk en recreatie patronen. De stad moet die dynamiek faciliteren, adaptief zijn. Soms moet de stad ook bijsturen. Het is moeilijk de veranderende vraag goed te voorspellen, en daardoor proactief ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk te maken. Ruimte laten voor de toekomst. De overheid heeft zich terug getrokken. Maar de idee dat de overheid geen inhoudelijke en financiële verantwoordelijkheid meer zou moeten dragen voor het ruimtelijk domein is een groot misverstand.

Overmatig overheidshandelen hebben de markt en met name de consument weggedrukt. Ook de vastgoed productie heeft “namens de consument” gehandeld, en vooral winsten geboekt, die niet ten goed kwamen aan het product zelf. De bevrijding van deze werkwijze moet gaan werken als een loutering, maar dat gaat langzaam, en met gepaard met veel verliesnemingen. Een spanning van alle tijden.

In 1874 stelde het parlement op voorstel van het Ministerie van Oorlog de Vestingwet vast. Nederland werd niet langer verdedigd per stad, maar via de Hollandse Waterlinies. De stadswallen, eigendom van de staat, werden verkocht aan de steden. Deze betaalden daar veel geld voor dat door gebiedsontwikkeling moest worden terug verdiend. Dat heeft uiteindelijk na vele jaren heel mooie stadsontwikkeling met zeer gemengde programma’s en veel groen teweeg gebracht die ook nu nog hoge waarden vertegenwoordigen. Maar het heeft ook veel publieke en ook private faillissementen teweeg gebracht, omdat de gebiedsexploitaties veel langere looptijd zouden krijgen dan voorzien.

Pijnlijk voor de korte termijn, en duurzaam voor de lange.


Cover: ‘Beurs van Berlage’ door ColorMaker (bron: Shutterstock)


Portret - Joost Schrijnen

Door Joost Schrijnen

Onder meer emeritus praktijkhoogleraar Strategie en Planning aan de TU Delft en heeft diverse leidinggevende functies bekleed in de wereld van ruimtelijke ordening.


Meest recent

Bungalowpark door Rudmer Zwerver (bron: Shutterstock)

De permanente bewoning van vakantieparken blijft een heet hangijzer

Minister Mona Keijzer wil permanente bewoning van vakantieparken legaliseren, wat op kritiek van lokale overheden stuit. Een blik op een discussie die al jaren speelt. “Op dit moment komen mensen op straat te staan. Dan kan je het prima gedogen”

Onderzoek

7 februari 2025

GO weekoverzicht 6 februari 2025 door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was een week van solidariteit, sociale waarde en rechtvaardigheid in gebiedsontwikkeling

Deze week waren solidariteit, sociale waarde en rechtvaardigheid de sleutelbegrippen, zowel in het ruimtegebruik als in het creëren van plekken voor ondernemers en het verdichten en mengen in stedelijk gebied.

Weekoverzicht

6 februari 2025

Axonometrie van Mariahoeve door Nathan Smithers (bron: Nathan Smithers)

Solidariteit in een dichtbevolkte superdiverse stad

Nathan Smithers laat in zijn masterthesis zien hoe verdichting en inclusiviteit samen opgaan, met aandacht voor variatie, zichtbaarheid en verbondenheid. De Haagse wijk Mariahoeve dient als casus.

Analyse

6 februari 2025