Milieu: de Europese burger dringt aan op krachtiger EU-actie met betrekking tot de waterproblematiek

Een aanzienlijke meerderheid – 68 % – beschouwt de waterproblematiek als een ernstige zaak. Droogtes, overstromingen en chemische verontreiniging worden als serieuze uitdagingen gezien. 62 % van de EU-burgers is ook van mening dat zij onvoldoende geïnformeerd zijn, en 67 % beschouwt bewustmaking ten aanzien van watergerelateerde kwesties als de doeltreffendste manier om deze problemen het hoofd te bieden. Ook hogere boetes voor vervuilers, een billijker prijsbeleid en financiële prikkels (belastingvoordelen of subsidies) vinden een steeds breder draagvlak. Tegen deze achtergrond pleit 73 % van de Europeanen voor meer maatregelen op EU-niveau om de waterproblemen te verminderen.

In dit verband verklaarde Europees Commissaris Janez Potonik: "De Europese Unie maakt al jaren werk van een verbetering van de waterkwaliteit, en de resultaten mogen er zijn – de kwaliteit van drinkwater en zwemwater is een stuk beter dan voorheen, en veel meer steden en agglomeraties zuiveren nu hun afvalwater naar behoren. Waterorganismen zoals de zalm zijn teruggekeerd in een aantal Europese rivieren waaruit zij waren verdwenen. Dit alles toont aan dat samenwerking in heel Europa effect sorteert. Droogtes en overstromingen doen zich echter steeds vaker voor, en de Europese wateren staan onder toenemende druk als gevolg van verontreiniging en klimaatverandering. De Europese burger is zich hiervan bewust en verlangt van de EU dat zij actie onderneemt. Voor de 'Blauwdruk voor het behoud van de Europese wateren' die thans wordt voorbereid, zijn dat belangrijke uitgangspunten."

Doordrongen van de ernst van de waterproblematiek

Zowel de beschikbaarheid van water als de waterkwaliteit baren de burger zorgen. Droogtes geven vooral aanleiding tot bezorgdheid in het Middellandse Zeegebied, waar zij door het overgrote deel van de bevolking (Portugal: 96 %, Spanje: 95 %, Italië: 94 %) als een ernstig probleem worden beschouwd. Overstromingen worden door een ruime meerderheid van Europeanen (79 %) als een groot probleem gezien, en zijn een bron van aanzienlijke bezorgdheid voor vrijwel de hele bevolking van Roemenië (96 %), Bulgarije (94 %) en Polen (94 %). De meeste EU-burgers zijn van mening dat de waterkwaliteit de voorbije tien jaar is verbeterd (23 %) of gelijk is gebleven (25 %); 44 % gelooft dat zij is verslechterd. Chemische verontreiniging wordt door een meerderheid van Europeanen (84 %) als de belangrijkste bedreiging voor onze waterreserves gezien, gevolgd door klimaatverandering (55 %) en veranderingen in de waterecosystemen (49 %).

Van de ondervraagden was 61 % van oordeel dat zij zelf niet genoeg deden om de waterreserves te beschermen, maar zij vonden tegelijk dat de industrie (65 %), de landbouw (51 %) en de energieproducenten (47 %) extra inspanningen moeten leveren.

Verzoek om meer informatie

Als wordt gepeild naar mogelijke oplossingen voor watergerelateerde vraagstukken, is 67 % van de Europeanen van mening dat meer informatie over de milieugevolgen van watergebruik bijzonder nuttig zou zijn. Zij zien in versterkte bewustmaking de doeltreffendste manier om de met water samenhangende problemen te verlichten.

Ook al dragen individuele burgers hun steentje bij door kleinschalige watersparende en -­beschermende acties, zoals beperking van zowel het waterverbruik als het gebruik van bestrijdingsmiddelen in tuinen, toch vinden de meesten (61 %) dat zij niet genoeg doen om onze waterreserves te beschermen. Zij willen daartoe meer actie ondernemen, en zij willen beter geïnformeerd worden om zulks met succes te doen.

De aanpak van de waterproblematiek vereist volgens de Europeanen echter ook de invoering van zwaardere boetes voor vervuilers, een billijker prijsbeleid of financiële prikkels (belastingvoordelen of subsidies). Een meerderheid is gewonnen voor een waterprijsstelling op basis van de verbruikte hoeveelheid en vindt dat de prijs moet stijgen naarmate de milieueffecten toenemen.

Krachtige steun voor EU-actie

73 % van de Europeanen is van mening dat de EU met nieuwe maatregelen moet komen om de waterproblemen in Europa het hoofd te bieden. Dit is een EU-­‐brede trend: in álle lidstaten vindt een meerderheid van de bevolking (van 55 % in Estland en 56 % in het VK tot 81 % in Slowakije en Duitsland) dat deze kwestie op EU-­‐niveau moet worden aangepakt. De EU-­‐burger vindt dat daarbij de grootste nadruk moet komen te liggen op industriële waterverontreiniging (69 %), landbouw (39 %), overexploitatie van waterreserves (30 %) en overstromingen en droogtes (24 %).

Een blauwdruk voor het waterbeleid

Al deze kwesties zullen aan de orde komen in de in november 2012 te verschijnen "Blauwdruk voor het behoud van de Europese wateren" van de Europese Commissie. In deze blauwdruk zullen bestaande lacunes en toekomstige prioriteiten worden aangegeven en zullen maatregelen worden voorgesteld om de ontwikkeling van het waterbeleid tot 2020 te sturen. Dit beleidsstuk zal gebaseerd zijn op een geïntegreerde analyse van economische en klimaatmodellen voor de periode tot 2050.

Achtergrond

Deze enquête werd tussen 5 en 7 maart 2012 uitgevoerd in alle 27 lidstaten van de Europese Unie. Zo'n 25524 respondenten uit verschillende sociale en bevolkingsgroepen werden ten behoeve van de Europese Commissie in hun eigen taal geïnterviewd.