Airport control tower with a airplane landing in the background during sunset. door VanderWolf Images (bron: shutterstock)

Minister de Jonge: Rijk herneemt regie in het ruimtelijke domein

19 mei 2022

2 minuten

Nieuws De nationale ruimtelijke ordening in Nederland is terug. Dat schrijft minister Hugo de Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening in een brief aan de Eerste en Tweede Kamer. Het Rijk neemt de regie steviger in handen om de schaarse ruimte eerlijk te kunnen verdelen.

“We actualiseren de Nationale Omgevingsvisie, scherpen deze aan en komen we met een uitvoeringsprogramma. De minister voor VRO heeft een regiefunctie voor het ruimtelijk beleid.” Deze voornemens uit het regeerakkoord zijn de basis voor de plannen die Hugo de Jonge eerder deze week in een Kamerbrief bekend maakte. Het Rijk neemt de regie steviger in handen om de grote ruimtelijke opgaven die op Nederland afkomen in goede banen te kunnen leiden en de juiste keuzes te kunnen maken.

Keuzes maken

De eerste stap die De Jonge zet is het analyseren van de ruimtelijke situatie in Nederland. Daarbij hanteert hij drie perspectieven: landbouw en natuur, ordenende netwerken voor energie en (circulaire) economie én leefbare steden en regio’s. Met deze drie perspectieven moet de complexiteit van de opgaven duidelijk worden, zodat er gezocht kan worden naar samenhang tussen de verschillende opgaven en schaalniveaus. Een keuze maken tussen de perspectieven is dan ook niet nodig volgens De Jonge, ook omdat water en bodem voor alle drie de perspectieven sturend zijn.

Zodra het beeld duidelijk is, moeten er keuzes gemaakt worden, is de boodschap in de Kamerbrief. De verschillende nationale programma’s die de afgelopen jaren opgesteld zijn voor het ruimtelijke domein worden leidend bij het maken van deze keuzes. Voorbeeld is het Nationaal Programma Landelijk Gebied, waarvoor eerder al 25 miljard is vrijgemaakt.

Schiphol en de Lelylijn

De twaalf provincies krijgen de taak de nationale opgaven en doelen ruimtelijk te vertalen en te combineren met decentrale opgaven uit hun eigen gebied. De provincie bepaalt zelf of de uitdagingen die naar voren komen uit de nationale programma’s op het schaalniveau van de provincie kunnen worden opgelost of dat het schaalniveau van regio’s beter past. Door deze ‘ruimtelijke puzzel’ te leggen, moet duidelijk worden of provincies zelf aan de slag kunnen of dat het Rijk ook op nationaal vlak nog keuzes moet maken.

Naast deze ruimtelijke regie per provincie vindt De Jonge het noodzakelijk dat er ook wordt ingezet op een gebiedsgerichte regie. “Voor een aantal regio’s is duidelijk dat de nationale opgaven dusdanig stapelen, dat een gebiedsgerichte ordening en prioritering van verschillende nationale opgaven noodzakelijk is.” Deze gebieden waren – omdat ze een andere bestemming krijgen of opnieuw worden ingericht – al onderdeel van de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) en vallen nu onder de Nationale Omgevingsvisie Extra (NOVEX), de aangescherpte variant van de NOVI. De regio Schiphol en de Lelylijn zijn als gebieden nieuw toegevoegd aan de NOVEX.


Lees de Kamerbrief op de website van de Rijksoverheid.


Cover: ‘Airport control tower with a airplane landing in the background during sunset.’ door VanderWolf Images (bron: shutterstock)


Jasper_monster_sandervanwettum door Sander van Wettum (bron: SKG)

Door Jasper Monster

Waarnemend hoofdredacteur Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Weegschaal PPS door Ineke Lammers (bron: Ineke Lammers)

Leren van 35 jaar PPS: balanceren tussen zekerheid en flexibiliteit

Paul van den Bragt en Reann Kersenhout leggen de lessen uit 35 jaar PPS naast elkaar. Welke regels zijn in de huidige complexe gebiedsontwikkelingspraktijk wél nodig, aan de hand van vier trends rondom de contracten tussen partijen.

Onderzoek

22 oktober 2025

Luchtfoto van Groningse wijk Vinkhuizen uit 2019 door Rudmer Zwerver (bron: Shutterstock)

Sociaal bouwmeester Ivan Nio pleit voor een andere blik op samen leven in de stad

De stad Groningen heeft een lange traditie in bouwkundige bouwmeesters. Sinds vorig jaar is daar een sociaal bouwmeester, die de stenen en mensen meer bij elkaar moet brengen. Ivan Nio vertelt over zijn eerste jaar in deze functie.

Uitgelicht
Interview

21 oktober 2025

Zwemmen in de Rotterdamse Rijnhaven door Jan de Groen (bron: Swimmable Cities)

De stad vernieuwen vanuit het water: zwemmen geeft vaart aan transitie en transformatie

Zwemmen in de stad kan werken als motor voor duurzame gebiedsontwikkeling. Maar het realiseren van de juiste voorzieningen vraagt wel lef van betrokkenen. Op bestuurlijk, organisatorisch en maatschappelijk vlak.

Onderzoek

21 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op