Monumentale Koningshavenbrug ("De Hef") in Rotterdam door Laurens Jobse (bron: Shutterstock)

Monumentaal erfgoed als waardevaste investering?

10 oktober 2013

2 minuten

Opinie De stelling: De Nieuwe Realiteit in de vastgoedwereld gaat gepaard met een zoektocht naar nieuwe zekerheden en winstgevende investeringsmodellen en -objecten. Veel beleggers hebben te maken (gehad) met waardevermindering van hun vastgoedportefeuilles met daarin winkels en/of kantoren. Komt in deze context monumentaal erfgoed, al dan niet getransformeerd, in beeld als waardevaste investering?

Reactie Friso de Zeeuw op onderstaande stelling

'Monumentale gebouwen kunnen mooi, cultureel waardevol en succesfactoren bij gebiedsontwikkeling zijn, maar we moeten ze niet bij voorbaat heilig verklaren, evidente toppers uitgezonderd. Vanuit de praktijk heeft Bouwfonds Ontwikkeling vaak te maken met gecompliceerde keuzes als het om behoud en herontwikkeling van erfgoed gaat. Leidend daarbij zijn historische en bedrijfseconomische waarde. De haalbaarheid van de totale gebiedsontwikkeling waarin het erfgoed is gesitueerd vormt een harde randvoorwaarde. Voor de waardebepaling kunnen we niet koersen op het - binnen het erfgoedkringen populaire - multipliereffect. Dit houdt in wezen in dat een investering in een monumentaal pand zich snel terugverdient door attractiewaarde voor het hele gebied. Situationele factoren (locatie, totaalplan) zijn echter bepalend voor het waardeperspectief en niet een theoretisch sommetje.

In de wereld van monumentenzorg en erfgoed kom ik nog te vaak professionele mierenneukers tegen. Te veel oog voor details en de wens om alles te behouden ontneemt het zicht op de bredere context. Dat is jammer, want die ruimere blik is nodig om in dialoog te gaan met investeerders, potentiele nieuwe gebruikers en beleggers die hun eigen eisen en wensen hebben.

Monumenten en hun vaak rijke verhalen kunnen uitstekend bijdragen aan het slagen van gebiedsontwikkelingen. Ze geven een plek identiteit, maken hem uniek. Maar dat er ook afvallers zijn, daarover moeten we niet treuren.

De economische omstandigheden dwingen ons zeer kritisch te zijn. Monumentale bebouwing kan zich niet aan de crisis onttrekken, maar vormt daar onderdeel van. In een samenspel van minder bestedingsruimte, minder vraag en tegelijkertijd meer aanbod moet iedereen inschikken. De gebruiker wil meer zeggenschap over wat hij koopt, of zelf laat (her)ontwikkelen. Hij neemt niet langer klakkeloos af wat anderen voor hem ontwerpen en neerzetten. Dit schept inderdaad ook nieuwe kansen voor hergebruik, mits de hiervoor noodzakelijke partijen meebewegen, zoals overheid (regelgeving, vergunningen), erfgoedsector (subsidie en normen), geldverstrekkers.'

Prof. mr. Friso de Zeeuw is praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling TU Delft en directeur Nieuwe Markten Bouwfonds Ontwikkeling.


Cover: ‘Monumentale Koningshavenbrug ("De Hef") in Rotterdam’ door Laurens Jobse (bron: Shutterstock)


Friso de Zeeuw door - (bron: gebiedsontwikkeling.nu)

Door Friso de Zeeuw

Adviseur gebiedsontwikkeling en emeritus hoogleraar gebiedsontwikkeling TU Delft


Meest recent

Winterse luchtfoto van de Zaan en de nieuwe Zaanbrug bij Wormerveer door Aerovista Luchtfotografie (bron: shutterstock)

Hoe je als woningcorporatie de opgaven en kansen effectief koppelt

Veel woningcorporaties zien woningen bouwen en verhuren al lang niet meer als enige taak; allerlei maatschappelijke opgaven vragen én hebben hun aandacht. De Zaanse corporatie Parteon zoekt de oplossingen in samenhang.

Onderzoek

17 september 2025

Luchtfoto van station Zwolle gezien vanuit het centrum door Remke Luitjes (bron: shutterstock)

Rijkssturingskompas legt basis voor nationale betrokkenheid bij grote gebiedsontwikkelingen

Het Rijk maakt aanstalten om zich weer in te zetten voor concrete gebiedsontwikkelingen. Het Rijkssturingskompas, ontwikkeld door de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling, moet helpen in die ambitie.

Onderzoek

16 september 2025

Ellen van Bueren Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Esther Dijkstra)

Bestaande buurten komen er bekaaid af deze verkiezingen

Op Prinsjesdag komt columnist Ellen van Bueren met haar eigen statement, ook richting de aanstaande verkiezingen: kijk juist naar de bestaande buurten en wijken in Nederland. En verbeter daar de leefkwaliteit met groen en voorzieningen.

Opinie

16 september 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op