Nederlands Instituut voor Ecologie wint Gouden Piramide

Het Nederlands Instituut voor Ecologie te Wageningen is ontworpen door Claus en Kaan Architecten. Fotografie: Christian Richters.

Tijdens de uitreiking sprak minister Bussemaker over de belangrijke rol van opdrachtgevers: “Niet voor niets stimuleren we goed opdrachtgeverschap met deze onderscheiding. Opdrachtgever, ontwerper en gebruiker komen steeds dichter bij elkaar te staan. Niet alleen is de dialoog tussen deze drie partijen een voorwaarde voor een goed resultaat. Ook is de rol van de opdrachtgever en verdere professionalisering daarvan in deze tijd steeds belangrijker geworden.”

Over het project:

Het Nederlands Instituut voor Ecologie achtte het aan zijn stand verplicht om bij de ontwikkeling van zijn nieuwe onderkomen te streven naar een nieuwe standaard voor duurzaam bouwen. Om verzekerd te zijn van een frisse blik werd een architectenbureau gekozen dat zich op dit gebied nog niet eerder had onderscheiden. Bovendien mocht van het bureau, Claus en Kaan Architecten, een mooi en eigentijds ontwerp worden verwacht dat zich onttrekt aan clichébeelden van ‘groene’ architectuur.

De eis van duurzaamheid leidde onder meer tot een keuze voor het principe cradle to cradle. Dat betekent dat bouwmaterialen later – mocht het gebouw ooit worden gesloopt – opnieuw kunnen worden gebruikt, of op z’n minst kunnen worden teruggegeven aan de natuur.

Het gebouw zelf is tevens een proeftuin. Zo wordt er geëxperimenteerd met een gesloten waterkringloop, waarop ook de wc’s zijn aangesloten. Voedingsstoffen als fosfor kunnen zo worden teruggewonnen, terwijl een deel van de biomassa wordt omgezet in energie. Het groene dak heeft voorzieningen die onderzoek mogelijk maken, onder meer naar de soortenrijkdom van planten en dieren en naar technieken om levende planten stroom te laten opwekken.

Uit het juryrapport:

“De opgave van een nieuw gebouw voor het Nederlands Instituut voor Ecologie bood de opdrachtgever een uitgelezen kans om te laten zien waar het instituut voor staat. Met een gebouw waarin ecologische uitgangspunten waar mogelijk ook zelf in praktijk worden gebracht, kon letterlijk de daad bij het woord worden gevoegd.”

“De jury is erg onder de indruk van de manier waarop de opdrachtgever, in de persoon van de directeur professor Louise Vet, zich met hart en ziel heeft ingespannen om van het nieuwbouwproject iets bijzonders te maken. Ze deed dat met een stevige manier van leidinggeven, waarbij zij flink investeerde in het rechtstreekse contact met betrokkenen.”

“Nadat ze alle vijf de genomineerde projecten had bezocht, was de jury het er snel over eens dat er maar één winnaar mogelijk was. Een winnaar die heeft laten zien dat opdrachtgeverschap dat wordt gekenmerkt door bezieling en overtuiging, maar ook door de bereidheid om als het erop aankomt zekerheden los te laten, tot een prachtig en overtuigend resultaat kan leiden.”

Publicatie

De beste inzendingen van de Gouden Piramide 2012 worden uitvoerig beschreven in de publicatie Visie en volharding van Uitgeverij 010 (ISBN 978 90 6450 7991). De Gouden Piramide is een initiatief van de ministeries van Infrastructuur en Milieu, Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, en Economische Zaken. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt – in oneven jaren voor gebiedsontwikkeling en in even jaren voor architectuurprojecten.