Nieuws Ondanks dat het kabinet de afgelopen jaren veel heeft gedaan aan het verminderen van de regeldruk geven bedrijven keer op keer aan dat ze weinig merken van de verbeteringen. Zij ervaren in hun dagelijkse bezigheden nog steeds hinder door toedoen van de overheid. Waar gaat het dan mis, denk je dan? Om de gevoelde regeldruk bij gebiedsontwikkeling te verminderen en deze sneller, efficiënter en goedkoper te laten verlopen, is het ontslakken in het leven geroepen. Het ontslakken is enerzijds het opschonen van de gemeentelijke regelgeving en anderzijds een ruimtelijk project “andersom” benaderen.
Samen eenvoudiger ontwikkelen
De belangrijkste resultaten van het onderzoek ‘Ontslakken doe je zo!’ zijn:
- Initiatieven worden niet meer onnodig gefrustreerd door beleid en regels, waarvan niemand meer weet waarom ze er zijn;
- Gemeente en initiatiefnemers onderzoeken samen de haalbaarheid van het plan, zonder eerst een lijstje regels af te vinken;
- De gewenste versnelling in het proces ontstaat omdat gemeente en initiatiefnemers op één lijn zitten, waardoor een efficiënt proces ontstaat;
- De regie ligt meer in handen van de initiatiefnemers. Daarmee wordt tijdwinst behaald, is kostenverlaging mogelijk en worden plannen (weer) gerealiseerd;
- Het maakt het werk voor initiatiefnemers en ambtenaren veel leuker en interessanter: geen lijstjes afvinken, maar meedenken en helpen aan een (voor de stad) beter eindproduct.
Voor gemeenten betekent dit dat ze de regelreflex moeten onderdrukken om te bepalen wat wel en niet mag. Niet direct grijpen naar de regels in het bestemmingsplan en niet onmiddellijk een stedenbouwkundig plan of beeldkwaliteitsplan laten maken, maar in plaats daarvan het initiatief centraal stellen en met gezond verstand beoordelen of het initiatief waardevol is voor de gemeente. Als dat laatste het geval is, volgt de vraag: hoe gaan we dit passend maken en waar kunnen wij als gemeente de initiatiefnemers bij helpen? Waar nodig worden de regels ter discussie gesteld, omzeild of oplossingsgericht geïnterpreteerd. Deze “nieuwe” benadering is wel even wennen voor gemeenten en initiatiefnemers. Maar het levert voor beide partijen een prettige manier van samenwerken op, waarbij initiatieven niet onnodig gefrustreerd worden door beleid en regels waarvan niemand meer weet waarom ze er zijn. Of zoals burgemeester Hans Martijn Ostendorp uit de gemeente Bunnik benadrukt: “veel regels en onmogelijkheden zitten in ons hoofd”.
Inmiddels zijn er ruim 25 gemeenten bezig met het ontslakken van regelgeving, werkwijze, houding en gedrag. De Maatwerkaanpak BOUW, die onderdeel uitmaakt van het overheidsbrede programma Maatwerkaanpak Regeldichte domeinen dat valt onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Economische Zaken, heeft gevraagd om een onderzoek naar hoe marktpartijen en initiatiefnemers het ontslakken ervaren. Want wat gebeurt er als de gemeente loslaat? Pakken initiatiefnemers die vrijheid of hebben ze toch liever kaders? De ervaringen van twaalf initiatiefnemers die betrokken zijn bij de ontslakpilots, zijn gebundeld in een rapport. Het resultaat spreekt voor zich. Ontslakken laat zien dat het naast het verminderen van de regels ook gaat om het oplossen van onduidelijkheden, efficiëntere uitvoering van procedures, digitalisering van processen, het verbeteren van de dienstverlening en het veranderen van houdings- en gedragsaspecten. Daarbij zitten niet zozeer de regels in de weg, maar juist de manier waarop overheden en ambtenaren er mee omgaan.
Gemeente en initiatiefnemer zitten niet meer tegenover maar naast elkaar aan tafel
Daarnaast blijkt dat ontslakken en het idee van innovatie helemaal geen ‘mysterieus proces van een eenzame genie’ is. Het is juist een collectief proces van hele gewone mensen die samenwerken, een gezamenlijk doel nastreven en open en transparant met elkaar communiceren. Vertrouwen voert daarbij de boventoon.
Geen wij/zij maar meer begrip tussen initiatiefnemer en gemeente
Gemeenten kunnen nog meedoen aan het programma Ontslakken 2015. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Jos Feijtel, secretaris Actieteam Ontslakken, joz.feijtel@gmail.com
Benieuwd naar praktische tips voor uw gemeente of als initiatiefnemer, zie bijlage voor het gehele rapport
Lees verder:
- Ontslakken en de “Klassiekers”, met praktijkvoorbeelden die laten zien hoe succesvol de aanpak kan zijn
Cover: ‘2015.03.04_Ontslakken en de “Klassiekers”_660’
Door Wendy de Hoog
Stadsruim | onderzoeker en adviseur gebiedsontwikkeling
