De nieuwe realiteit van gebiedsontwikkeling maakt dat we moeten leren omgaan met onzekerheden, mede als gevolg van onze afhankelijkheid van mondiale ontwikkelingen. De koers richting een duurzamere samenleving zal hierbij blijvend zijn. In het kader van duurzaamheid is steeds meer aandacht voor people, naast planet en profit. De uitdaging ligt onder meer in het verbinden van grote internationale vragen op het gebied van sociale rechtvaardigheid en duurzaamheid met de dagelijkse leefomgeving en gevoelde emoties van burgers. Niet zozeer door revolutionaire gedachten, maar juist ook door meer bescheiden ambities samen met betrokkenen concreet te maken.

Een kernkwestie is: hoe gaat de gebiedsontwikkeling eruit zien als gevolg van de huidige ‘haperende geldmachine’ en maatschappelijke heroriëntatie van puur individualisme naar meer aandacht voor collectiviteit? Beide ontwikkelingen kennen een grote mondiale pluriformiteit. Zo zien we in de voormalige communistische landen op dit moment juist een versnelde individualisering, die nog wel even door zal werken. Iets vergelijkbaars zie je in de opkomende economieën in de zogenaamde BRIC landen. Zelfs bij een beperkte economische groei en een stevige koopkrachtdaling blijft Nederland in internationaal en EU perspectief een welvarend land. Hoe hoop te bieden in onzekere tijden met een perspectief van een ander welvaartsniveau? Aanknopingspunten liggen er wellicht in de verschuiving van waarden. Juist ook bij de jongere generatie zie je dat tijdsbesteding in sociale netwerken minstens zo belangrijk wordt gevonden als geld. De haperende geldmachine zal deze trend wellicht verder versterken. Hiermee komt de vraag naar waarom en hoe invulling te geven aan participatie meer op de voorgrond, naast de vraag wat er aan programma gerealiseerd moet worden.

Zie voor de volledige publicatie: