Democratischer dan volksvertegenwoordiging
Als burgers eenmaal zelf aan de slag gaan in het publieke domein, dan zijn ze niet meer te stoppen. Dat bewijzen de mensen in Amersfoort en op heel veel andere plaatsen in Nederland. Belangrijk is dat zij met eigen plannen aan het werk gaan en niet hun energie verliezen aan verzet tegen plannen van anderen, waaronder de overheid. Dat slaat dood, terwijl eigen initiatief alleen maar meer initiatief oproept. Zo zijn de mensen in het Soesterkwartier intussen ook een eigen verkeerstuin begonnen, bovenop alle activiteit die in dit boekje beschreven staat. Waarom is dit van het grootste belang?
Ongeacht de politieke kleur van welk kabinet, college van GS of van B&W ook, er zal hoe dan ook bezuinigd worden, simpel omdat de samenleving te veel kosten heeft: vergrijzing, staatsschuld, zorg, infrastructuur, grondstoffen, klimaatverandering en nog veel meer. De voortgaande bezuinigingen doen een beroep op de zelfredzaamheid van mensen. Zij kunnen dit als individuen en bedrijven oppakken, en als burger. Als burgers kunnen mensen het hun gemeenschappelijke probleem maken dat de zorg onbetaalbaar wordt, of energie, of mobiliteit. Samen nemen zij het initiatief om hiervoor collectieve oplossingen te vinden die niemand uitsluiten. Voorbeeld van zo’n initiatief is het buurtenergiebedrijf in het Soesterkwartier. Nederland kent intussen enkele tientallen buurtenergiebedrijven en hun aantal groeit snel.
Door zelf te zorgen voor onder andere energie, natuur, zorg, of veiligheid nemen bewoners op zich om de waarde van hun woongebied te vergroten. Dat heeft niet alleen betekenis voor hun eigen kwaliteit van leven, maar ook voor de waarde van alle investeringen in dat gebied. Daarin zitten bijvoorbeeld de pensioenen van particuliere woningbezitters, lokale winkeliers en vele anderen, voor zover pensioenfondsen beleggingen in het gebied hebben. Zo krijgt burgerinitiatief een geheel andere betekenis. In plaats van consument te zijn van het gebied waarin hij woont, en van producten als zorg en voedsel, gaan burgers daarnaast produceren. Als heel veel burgers dat op heel veel plaatsen gaan doen, dan ontstaat een grote economische en maatschappelijke kracht. Dit boekje laat daarvan niet alleen een sterk voorbeeld zien, maar laat ook zien welke vragen dat oproept over onder meer overheid en democratie.
Dit boekje is opgedragen aan de mensen van de Vereniging Duurzaam Soesterkwartier.
Castricum, juni 2011
Jurgen van der Heijden
Senior consultant AT Osborne
