Publicatie Nicis Institute: Maatschappelijke kosten- en batenanalyse (MKBA) inhoudelijk geëvalueerd

MKBA biedt inzicht in nut, noodzaak en besluitvorming van een project

De maatschappelijke kosten- en batenanalyse (MKBA) omvat een economische beoordeling van een nog uit te voeren ruimtelijk-infrastructureel project. De MKBA berekent effecten van projectalternatieven ten opzichte van een nulalternatief. Zo ontstaat een inschatting van de verhouding tussen positieve en negatieve effecten van een project. Niet eerder in de MKBA-praktijk zijn zoveel (86) hoofdrolspelers geïnterviewd. De in de interviews meest genoemde voordelen van de MKBA zijn:

• Aan de hand van de MKBA kan beter worden nagedacht over nut, noodzaak en ontwerp van een project.
• MKBA zorgt voor betere discussies, besluitvorming en besluiten over nut, noodzaak en ontwerp van het project.
• MKBA biedt objectieve en onafhankelijke informatie.
• MKBA geeft inzicht in de orde van grootte van welvaartseffecten en in de verhouding tussen kosten en baten.

Monetariseren is het voornaamste inhoudelijke probleem van de MKBA

Respondenten noemden in totaal 634 verschillende inhoudelijke problemen van de MKBA. Deze zijn geclusterd in 9 probleemcategorieën, waarvan 3 categorieën het vaakst voorkwamen:
• Inschatten van nog niet gemonetariseerde (in geld uitgedrukte) projecteffecten.
• Monetariseren van projecteffecten.
• Het uitvoeren van een probleemanalyse voorafgaande aan de MKBA.

Economen en niet-economen verschillen van mening over waarde MKBA

In de MKBA-praktijk bestaat consensus over de opvatting dat de MKBA een rol moet spelen. Over de precieze rol en de waarde van het instrument bestaat echter controverse. In het algemeen vinden economen dat meer waarde aan de MKBA moet worden toegekend in besluitvormingsprocessen van ruimtelijk-infrastructurele projecten. Zij vinden dat andere betrokkenen de waarde van de MKBA bagatelliseren. Ruimtelijk ordenaars en transportkundigen vinden in het algemeen juist dat er minder waarde aan de MKBA moet worden toegekend. Zij vinden dat andere betrokkenen de waarde van de MKBA verabsoluteren (de uitkomst van de MKBA als doorslaggevend argument gebruiken).

Meer informatie

Het doel van deze studie was om de inhoudelijke problemen, de voordelen en de nadelen die in de Nederlandse praktijk worden ervaren bij het evalueren van ruimtelijk-infrastructurele projecten met een MKBA te inventariseren en te rangschikken. De resultaten van dit onderzoeksgedeelte zijn vervolgens benut om via oplossingsrichtingen tot een verbeteragenda te komen. Het gehele rapport “Maatschappelijke kosten-en batenanalyse inhoudelijk geëvalueerd. 86 hoofdrolspelers in de Nederlandse MKBA-praktijk over inhoudelijke problemen, voordelen, nadelen, en oplossingsrichtingen voor het inzetten van de MKBA bij ruimtelijk-infrastructurele projecten” kunt u [hier][1] downloaden. Het rapport is het resultaat van het Kennis voor Krachtige Steden-onderzoek ‘Ontwerp en beoordeling regionale visies ruimte en infrastructuur’. De auteurs van de publicatie zijn Niek Mouter, Jan Anne Annema en Bert van Wee (allen TU Delft).