platform voor kennis, nieuws en opinie
Door Daan Zandbelt
3 apr 2019 - Mengen is niet makkelijk. Het mixen van functies pakt niet altijd zo goed uit als vooraf gedacht. Op de Wilhelminapier klagen bewoners over de ronkende en rokende cruiseschepen voor hun deur. Begrijpelijkerwijs is een bakker op de Binckhorst bang voor de bouwplannen rond zijn industriële banketbakkerij.
Toch biedt het ontwikkelen van mixed-use gebieden ook veel voordelen. Het reduceert mobiliteit, maakt het delen van voorzieningen en investeringen mogelijk, is toekomstbestendig, sociaal veiliger en bovendien populair. Meng daarom met mate. Een Raamwerkplan biedt uitkomst: een licht ruimtelijk plan dat op hoofdlijnen organiseert waar welke mix gewenst is binnen een gebied. Door niet te zoneren op basis van functies, maar op basis van maximale milieuhinder-prestaties.
De huidige milieuzonering deelt bedrijfsfuncties in milieucategorieën, gekoppeld aan een richtafstand tot woningen. Veel (maar niet al het) werk is echter kleiner, stiller, en minder gevaarlijk geworden, wat mengen aantrekkelijker maakt. Ook zijn technische of bouwkundige maatregelen te treffen om geluid, geur en gevaar te reduceren. Verder lijkt de mix beter te werken als de functies elkaar iets te bieden hebben.
Binnen een Raamwerkplan zie ik drie zones: Reuring, Rust en Ruis.
In de Reuring-zone is ruimte voor hoogstedelijke voorzieningen met ruime openingstijden die voor dynamiek en sociale veiligheid zorgen. Woonconcepten voor ‘uithuizige’ bewoners, die sterk leunen op stedelijke en collectieve voorzieningen, sluiten hier goed op aan. De Reuring-zone vormt de ruggengraat van een gebied en ligt bij voorkeur zo dicht mogelijk bij een openbaar-vervoersknooppunt of stadscentrum.
In de Ruis-zone wordt volop ruimte geboden aan bedrijvigheid, logistiek, verkeer en rommeligheid. Een zone met een grotere mate van tolerantie. Ligging aan hoofdverkeersroutes, met grotere kavels en gebouwen, ligt voor de hand.
Ruis-zones kunnen helemaal woningvrij zijn, zodat zich hier de iets zwaardere functies kunnen vestigen, zolang de leefkwaliteit van de Reuring- en Rust-zones even verderop niet negatief wordt beïnvloed. Een dergelijk deelgebied kan monofunctioneel zijn of uit een mix van niet-wonen functies bestaan, bijvoorbeeld een poppodium met drukkerij en kantoren. Zo kan die bakkerij op de Binckhorst blijven.
In de Rust-zone is ruimte voor wonen, groen en kantoorwerk. Hier passen alle woonvormen die zich lenen voor een hoge dichtheid en niet in de andere twee zones passen, waaronder gezinsappartementen, boven-benedenwoningen, townhouses, enzovoorts. Deze zone lijkt ook erg geschikt voor klimaatadaptatie, parken en recreatieve verbindingen naar buiten.
Met dit Raamwerkplan voor Reuring, Rust en Ruis ontstaat een gebalanceerde mix van functies. Bakkers klaar, mixen maar
Dit voorjaar verschijnt de CRa-publicatie Guiding Principles voor een Metropolitane Mix.
