Leegstand pand, Heerlen door Maurice Hermans (bron: rooilijn.nl)

Samen sterk. Een solide basis voor slimmer(e) (ge)bouwen

7 september 2012

3 minuten

Nieuws De bouw- en vastgoedsector wordt geconfronteerd met een ongekende terugval in volume en leegstand van gebouwen. In het kader van mogelijke oorzaken wordt de overheid verweten dat er onduidelijkheid heerst over de toekomst van de hypotheekrenteaftrek en de ontwikkeling van de huren. Daarnaast heeft de kredietcrisis vanaf 2008 de economische groei sterk aangetast, maar ook als gevolg van problemen met vastgoed en de financiering daarvan. Daarnaast is er de vergrijzing, trek naar de steden, toename van de eenpersoonshuishoudens, en krimp van de bevolking, met name buiten de randstad.

De partijen die direct in de bouwkolom actief zijn ervaren op moment een harde sanering, waarbij na de architecten- en ingenieursbureaus de uitvoerende bouwbedrijven, projectontwikkelaars, makelaars en de toeleverende industrie een forse krimp doormaken. De sector zit in de knel en concrete oplossingen zijn nog niet gevonden. Dit document geeft inzicht in het ontstaan van de problemen en daarmee ook een visie op de kansen die er zijn om weer te komen tot een bloeiende bedrijfstak. Ik ben van harte bereid om met een ieder die over dit onderwerp wil meepraten van gedachten te wisselen en daag u uit om, mede naar aanleiding van deze White Paper, contact op te nemen!

Oorzaak veranderingen in de bouw

Woonwensen en bevolkingssamenstelling veranderen steeds sneller; in vroeger tijden was een badkamer in een arbeiderswoning niet gebruikelijk en in het begin van de vorige eeuw was er één ‘privaat’ voor meerdere gezinnen! In 1963 schreef John Habraken, professor aan de University of Harvard, voorzitter van Open Bouwen en auteur van de publicatie “De dragers en de mensen” in een reactie op de massa woningbouw waarbij de consument beslist geen inspraak mocht krijgen op de indeling van de woning: “…..we should not try to forecast what will happen, but try to make provisions for what cannot be foreseen, and how do we teach this, our next generation of designers and contractors, to realize these unforeseen needs?” De ontwikkelingen in onze maatschappij gaan zo snel dat het voorspellen van ontwikkelingen in vastgoedland nagenoeg onmogelijk is. De visie van Le Corbusier uit 1914 over het zogenaamde “Dominohuis” is inmiddels ook achterhaald. Hij kon nog niet voorspellen dat de laatste 100 jaar installaties in de bouw zijn geïntroduceerd. Door de verwevenheid van de installaties met de drager verouderen gebouwen zeer snel. Hieronder de toelichting van Prof. Dr. Ir. Jos Lichtenberg, verbonden aan de faculteit Architectuur, Bouwen en Planning van de Technische Universiteit Eindhoven:

The level of flexibility on building level is very much depending on the flexibility of the services.

As Le Corbusier realised his Domino house in 1914 he stated to have obtained a maximum flexibility for variation in floor plans. Only some columns and the stairs were the inflexible elements.

However he could hardly have foreseen the role of services, since these components were rather limited in those days.
Er zijn al praktische oplossingen ontwikkeld en toegepast in voorbeeldprojecten, in het kader van IFD bouwen (1999-2002) om ook toekomstbestendig te bouwen. Echter, de structuur van de bouwkolom belemmert de grootschalige invoering van deze principes.

Zie voor de volledige publicatie:


Cover: ‘Leegstand pand, Heerlen’ door Maurice Hermans (bron: rooilijn.nl)


Portret - Ger van der Zanden

Door Ger van der Zanden

Directeur, Slimline Buildings BV


Meest recent

Participatie bij een grote verbouwing door Natalya Kosarevich (bron: shutterstock)

Participatie bij een grote verbouwing

De grote verbouwing van Nederland is niet gebaseerd op een eenmalig groots en meeslepend besluit, aldus Co Verdaas. Het is een proces van vele kleine en grotere besluiten. Hoe moeten dan de spelregels rondom participatie worden opgesteld?

Analyse

8 oktober 2025

Het team achter Huis van de Toekomst bestaat uit kunstenaars, professionals en buurtbewoners door Havensteder (bron: Huis van de Toekomst)

De urban curator als noodzakelijke verbinder in de lokale energietransitie

Een van de meest veelbelovende scenario’s voor de energietransitie is de overgang naar duurzame, lokaal opgewekte en gedeelde energie. Dat is echter een lastig traject. Kan de ‘urban curator’ helpen als verbinder?

Onderzoek

7 oktober 2025

De passende spelregels voor gebiedsontwikkeling door Esther Dijkstra (bron: Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling)

Tussen samenhang en sectoren: de passende spelregels voor gebiedsontwikkeling

In het openingsartikel van de nieuwe Gebiedsontwikkeling.krant proberen Marlon Boeve, Co Verdaas en Tom Daamen tot de juiste spelregels voor gebiedsontwikkeling te komen door te focussen op de eeuwige strijd tussen ‘samenhang’ en ‘sectoren’.

Uitgelicht
Analyse

7 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op