18 september 2012
3 minuten
Onderzoek Het inrichten en beheren van de ruimte raakt altijd aan verschillende waarden en belangen, bijvoorbeeld die van bedrijvigheid, ecologie, veiligheid, recreatie. Bestuurlijk gezien komen er in de fysieke ruimte dus tal van dossiers samen.
Op weg naar een integrale visie en goed afgestemde investeringsbeslissingen
Idealiter komen beleidsmakers tot samenhangende oplossingen voor een gebied. Dit garandeert dat activiteiten die gericht zijn op het bevorderen van economie of veiligheid niet indruisen tegen maatregelen om de ecologische waarde van een gebied te bevorderen. Helemaal mooi is het als de inspanningen op verschillende domeinen elkaar zelfs weten te versterken. Bijvoorbeeld door werk met werk te maken, en dijken op zo’n manier te verbeteren dat zij zowel veiliger als ecologisch interessanter worden. Kijken naar samenhang voorkomt dus niet alleen dat beleid zichzelf tegenwerkt, maar levert ook kansen op. Dergelijk ‘integraal beleid’ maakt dat sectoraal verantwoordelijken die hun dossiers op elkaar afstemmen tot betere oplossingen komen. Integraal werken betekent niet dat alle kwesties die spelen ook tegelijkertijd moeten worden aangepakt. Investeringsritmes van verschillende departementen van het Rijk en van de provincies en gemeentes lopen immers meestal niet synchroon. Integraal werken betekent dan ook: zoeken naar de goede volgorde van investeringen en zoeken naar mogelijkheden om investeringen te koppelen, te faseren, te versnellen of juist naar achteren te schuiven als dat in samenhang met andere investeringen tot een grotere effectiviteit leidt. Als de samenhang inhoudelijk én in de tijd goed in beeld is gebracht kunnen beslissingen elkaar versterken – en geld opleveren (‘meer met minder geld’). Als dat wordt nagelaten zullen onvoldoende afgestemde beslissingen juist tot extra kosten leiden.
Integraal beleid voeren is dus een staaltje van bestuurlijke wijsheid. De huidige financiële krapte brengt echter het reële gevaar met zich mee dat bestuurders zich terugtrekken op hun hoofdverantwoordelijkheid; zij willen in ieder geval het eigen tuintje op orde brengen en houden. Sectorale lijnen worden dan weer dominanter. Slinkende budge¡en kunnen er dus toe leiden dat het beleid voor een bepaald gebied versplintert. Terwijl krappe tijden er juist om vragen om gebruik te maken van de financiële kansen die een goede samenwerking biedt. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) vindt het belangrijk om de samenhang tussen beleidsvelden te zoeken, creativiteit aan te boren en nieuwe manieren te ontdekken om verschillende doelen te bereiken. Het Planbureau hee¢ daarom het initiatief genomen om samen met enkele Directeuren-Generaal (DG’s) van verschillende departementen te verkennen of integraal werken ook – of juist – bij slinkende budgetten haalbaar is. Het PBL wilde ook graag onderzoeken hoe het daarbij behulpzaam kan zijn. Het PBL koestert zijn onafhankelijke positie, maar hoort wél graag hoe het zijn taak zodanig kan inrichten dat de geleverde kennis nog beter aansluit bij de behoeften van de verantwoordelijke bestuurders.
Zie voor de volledige publicatie:
Cover: ‘Thumb_herverkaveling en grond_0_1000px’
