woonwijkje

Proefschrift over sleutelrol voor kleine gemeenschappen bij energietransitie

27 april 2016

3 minuten

Onderzoek De slag om energietransitie in de gebouwde omgeving zou weleens beslist kunnen worden in kleine en middelgrote gemeenschappen. Daar liggen de grootste opgave en de grootste kansen, constateert promovenda Christina Sager-Klauss. Zij ontwikkelde een GIS-tool als hulpmiddel voor beslissers in dorpen en stadjes.

Verbetering van de energie-efficiënte is nu nog vooral gericht op de bouwfysica en technische installaties van individuele gebouwen. Terwijl er zoveel meer rendement is te halen door gebiedsbreed te kijken. Probleem is dat lokale bestuurders daar geen kaas van gegeten hebben. De interactieve kaart die Sager-Klauss met hulp van de OTB-afdeling GIS Technologie fabriceerde, kan hen uit de brand helpen. De GIS-tool geeft een totaalbeeld van vraag en aanbod van energie in een gebied. Keurig gemarkeerd zijn bestaande energiebronnen, maar ook locaties waar windmolens en zonnepanelen hernieuwbare energie leveren. Ook geeft de kaart een beeld van de vraag naar elektriciteit vanuit woningen en bedrijven, de beschikbare overtollige warmte en het potentieel dat er te winnen valt, bijvoorbeeld door woningisolatie, plaatsen van een warmtepomp of wko-installatie. “Dat maakt het eenvoudiger om vraag en aanbod heel precies op elkaar af te stemmen en laat zien waar mogelijkheden liggen voor integratie van hernieuwbare energiebronnen in het aanbod van verwarming en koeling”, vertelt Sager. Het geeft ook een beeld van de exergiewaarden: de maximale rendement dat uit de beschikbare energiestromen te halen is.

In de aanpak die Sager-Klauss voorstelt staat het verzamelen van data centraal. Door standaarddata uit haar literatuuronderzoek te koppelen aan specifieke gegevens van één gebied ontstaat een beeld van de bestaande toestand en van interacties tussen verschillende factoren. Na correctie van de afwijkingen ontwikkelde ze een spreadsheetmodel waarin ook de GIS-gegevens werden verwerkt.

Vakwerkhuizen

Voor het valideren van haar model nam ze de proef op de som bij een casestudie in Wolfhagen, nabij Kassel. Het Hessische stadje met 12.000 inwoners en veel oude vakwerkhuizen wilde binnen een paar jaar tijd voor 100 procent op hernieuwbare energiebronnen draaien. Dat lukte, door energierenovatie van gebouwen, realisatie van een windpark, warmtekrachtkoppelingen en plaatsing van pv-cellen op gemeentelijke gebouwen. Bij de uitvoering van het project bleek de ontwikkelde GIS-tool een waardevol hulpinstrument voor het geven van goed onderbouwde adviezen en ontwikkelen en doorrekenen van verschillende scenario’s.

Uit de pilot concludeert Sager-Klauss ook dat het in dorpen en stadjes belangrijk is de opgave simpel te houden. “Formuleer eerst een duidelijke langetermijndoelstelling, breng het terug tot de kern en stel dan een duidelijke set van maatregelen voor. Dat maakt de communicatie eenvoudig en effectief.” Detailuitwerking en complexe wetenschappelijke analyses zorgen in de opstartfase alleen maar voor verwarring.

Omliggende dorpen hebben inmiddels ook plannen om de interactieve kaart te gaan gebruiken bij hun energieopgave. Sager-Klauss hoopt de GIS-tool door te ontwikkelen tot algemeen bruikbare webapplicatie. 


Meer informatie

bron: bk.tudelft.nl


Cover: ‘woonwijkje’



Meest recent

Rik Bauer en Tessa Flantua.jpg door RVB/Frank van Beek (bron: RVB/Frank van Beek)

Rijksvastgoedbedrijf wil én gaat grotere maatschappelijke rol spelen in gebiedsontwikkeling

Het Rijksvastgoedbedrijf beheert de grootste vastgoedportefeuille van Nederland, alleen is de maatschappelijke impact die met al dit bezit wordt gemaakt naar de smaak van het RVB nog lang niet groot genoeg. En dus is het tijd voor verandering.

Uitgelicht
Interview

3 oktober 2023

Aeisso Boelman column cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Cleo Mulder)

Van Den Haag naar München

Om de woningbouwproductie in tijden van lastige marktomstandigheden op gang te houden, kunnen we niet alles van het Rijk verwachten, stelt columnist Aeisso Boelman. Zowel publieke als private partijen moeten de nieuwe realiteit onder ogen zien.

Opinie

2 oktober 2023

Rijpwetering, Kaag en Braassem door pmvfoto (bron: Shutterstock)

Drinkwaterverbruik omlaag? Het oogsten van regenwater helpt substantieel

Is het mogelijk om met opgevangen regenwater op daken van huizen en appartementen het drinkwaterverbruik te verminderen? Ja, concludeerde kennisinstituut Deltares na onderzoek in het leveringsgebied van het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland.

Onderzoek

2 oktober 2023