woonwijkje

Proefschrift over sleutelrol voor kleine gemeenschappen bij energietransitie

27 april 2016

3 minuten

Onderzoek De slag om energietransitie in de gebouwde omgeving zou weleens beslist kunnen worden in kleine en middelgrote gemeenschappen. Daar liggen de grootste opgave en de grootste kansen, constateert promovenda Christina Sager-Klauss. Zij ontwikkelde een GIS-tool als hulpmiddel voor beslissers in dorpen en stadjes.

Verbetering van de energie-efficiënte is nu nog vooral gericht op de bouwfysica en technische installaties van individuele gebouwen. Terwijl er zoveel meer rendement is te halen door gebiedsbreed te kijken. Probleem is dat lokale bestuurders daar geen kaas van gegeten hebben. De interactieve kaart die Sager-Klauss met hulp van de OTB-afdeling GIS Technologie fabriceerde, kan hen uit de brand helpen. De GIS-tool geeft een totaalbeeld van vraag en aanbod van energie in een gebied. Keurig gemarkeerd zijn bestaande energiebronnen, maar ook locaties waar windmolens en zonnepanelen hernieuwbare energie leveren. Ook geeft de kaart een beeld van de vraag naar elektriciteit vanuit woningen en bedrijven, de beschikbare overtollige warmte en het potentieel dat er te winnen valt, bijvoorbeeld door woningisolatie, plaatsen van een warmtepomp of wko-installatie. “Dat maakt het eenvoudiger om vraag en aanbod heel precies op elkaar af te stemmen en laat zien waar mogelijkheden liggen voor integratie van hernieuwbare energiebronnen in het aanbod van verwarming en koeling”, vertelt Sager. Het geeft ook een beeld van de exergiewaarden: de maximale rendement dat uit de beschikbare energiestromen te halen is.

In de aanpak die Sager-Klauss voorstelt staat het verzamelen van data centraal. Door standaarddata uit haar literatuuronderzoek te koppelen aan specifieke gegevens van één gebied ontstaat een beeld van de bestaande toestand en van interacties tussen verschillende factoren. Na correctie van de afwijkingen ontwikkelde ze een spreadsheetmodel waarin ook de GIS-gegevens werden verwerkt.

Vakwerkhuizen

Voor het valideren van haar model nam ze de proef op de som bij een casestudie in Wolfhagen, nabij Kassel. Het Hessische stadje met 12.000 inwoners en veel oude vakwerkhuizen wilde binnen een paar jaar tijd voor 100 procent op hernieuwbare energiebronnen draaien. Dat lukte, door energierenovatie van gebouwen, realisatie van een windpark, warmtekrachtkoppelingen en plaatsing van pv-cellen op gemeentelijke gebouwen. Bij de uitvoering van het project bleek de ontwikkelde GIS-tool een waardevol hulpinstrument voor het geven van goed onderbouwde adviezen en ontwikkelen en doorrekenen van verschillende scenario’s.

Uit de pilot concludeert Sager-Klauss ook dat het in dorpen en stadjes belangrijk is de opgave simpel te houden. “Formuleer eerst een duidelijke langetermijndoelstelling, breng het terug tot de kern en stel dan een duidelijke set van maatregelen voor. Dat maakt de communicatie eenvoudig en effectief.” Detailuitwerking en complexe wetenschappelijke analyses zorgen in de opstartfase alleen maar voor verwarring.

Omliggende dorpen hebben inmiddels ook plannen om de interactieve kaart te gaan gebruiken bij hun energieopgave. Sager-Klauss hoopt de GIS-tool door te ontwikkelen tot algemeen bruikbare webapplicatie. 


Meer informatie

bron: bk.tudelft.nl


Cover: ‘woonwijkje’



Meest recent

Overstroming bij rivier de Lek door MyStockVideo (bron: Shutterstock)

Zorgvuldigheid geboden: aansprakelijkheidsrecht maakt water en bodem sturend voor woningbouw

Lilian van Karnenbeek en Frank Groothuijse bespreken een gerechtelijke uitspraak die gebiedsontwikkelaars waarschuwt. Zij moeten de ‘hydrologische’ civielrechtelijke zorgplicht in acht nemen, zeker in gebieden die kwetsbaar zijn voor wateroverlast.

Uitgelicht
Analyse

20 mei 2025

Wouter Veldhuis Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Arenda Oomen)

De dunne lijn tussen falen en vandalisme

Op vrijwel alle grote dossiers is sprake van een algehele impasse. Geen enkele coalitiepartij durft een grens te trekken, bang voor electoraal verlies. Het kabinet poldert niet maar moddert door – zo constateert columnist Wouter Veldhuis.

Opinie

19 mei 2025

Vogelvlucht primaire waterkering door Sky Pictures (bron: Provincie Zeeland)

Anders omgaan met de overgang van land naar water

Lange tijd moesten we wegblijven van de primaire waterkering, die met beton en asfalt werden versterkt. Een nieuwe generatie projecten laat zien dat er ook anders met de overgang van land en water kan worden omgegaan.

Casus

19 mei 2025