Speel gebiedsontwikkeling 2.0 - Afbeelding 1

Speel gebiedsontwikkeling 2.0

23 november 2011

3 minuten

Verslag In Amsterdam-Noord werd onlangs spelenderwijs een weg gezocht uit de impasse waarin gebiedsontwikkeling zich op dit moment bevindt. Het initiatief Play the City was drie dagen neergestreken in Overhoeks, de wijk in ontwikkeling aan het IJ. Van 14 t/m 16 oktober werd gespeeld om de ontwikkeling van Overhoeks en de omliggende gebieden Buiksloterham en de Van der Pekbuurt.

De initiatiefnemers zoeken aansluiting bij een veranderende wereld met een schuivend spelersveld waarbij de traditionele partijen niet meer in staat zijn de grotere ontwikkeling te entameren. Daarnaast wordt de noodzaak gevoeld tot de benutting van de creatieve potentie die overduidelijk aanwezig is in de steden. Kan deze creativiteit aangewend worden bij het vinden van nieuwe oplossingen en creëert dit bovendien extra betrokkenheid? Tenslotte rijst de vraag of de geëigende partijen, gezeten aan de spelerstafel, uit hun comfortzone treden, in de gelegenheid komen tot het leveren van een andersoortige bijdrage en een stap zetten in de wereld van co-creatie.

Speel gebiedsontwikkeling 2.0 - Afbeelding 1

‘Speel gebiedsontwikkeling 2.0 - Afbeelding 1’


Het informatiecentrum Overhoeks is op dag één de speeltuin voor een divers gezelschap, waaronder: bewoners, ontwikkelaars, planologen, architecten, ondernemers, en stad-/land-/cultuurbouwer. Bij binnenkomst is de eerste indruk een vrolijk, chaotisch compositie van multimediale toepassingen, gebiedsmaquettes en bouwblokken. In de eerste ronde wordt je geacht met een strategische bril naar het gebied te kijken. Wat is mijn visie op het gebied en welke twee projecten kan ik als ‘burgemeester’ van een van de drie gebieden bedenken op het grondgebied van de ander, zodanig dat de positieve invloed gebiedsoverstijgend gevoeld wordt? Denk hierbij aan de versterking van ruimtelijk, sociaal en/of economische relaties. Het eerste project is een investment, d.w.z. een publieke investering in bijvoorbeeld infrastructuur, een school of een werkgelegenheidsproject. Het tweede is een profit project gericht bv. op de ontwikkeling van kantoren of winkels. Na een kwartier liggen er 15x2 ideeën op de maquette, vergezeld van korte vlammende betogen, en is de diversiteit ongekend: fietsersbrug, Albert Heijn XL, icoon, versterking winkelzone, leer-werkplekken etc. Er volgt een stemming waarbij de beste ideeën meegenomen worden na de volgende speeldagen.

In de tweede ronde wordt ingezoomd op het gebied Overhoeks en speelt iedere deelnemer een rol, al dan niet vergelijkbaar met zijn of haar rol in het dagelijks leven. De ‘burgemeester’ zet zijn visie neer en 10 jaren (10 x 10 minuten) gebiedsontwikkeling gaan van start.
De regels zijn niet altijd duidelijk en vreemd genoeg ligt er een sterke nadruk op het realiseren van bouwvolume, waarbij enig zicht op haalbaarheid en afzetmogelijkheden niet van belang lijkt. In deze ronde zie je de deelnemers zich vooral bekommeren om hun eigen bouwsteentjes, worden allerlei ‘gekke’ ideeën op tafel gelegd en ontstijgt duurzaamheid niet het hobbyniveau. Maar essentiëler: al spelende is men het zicht op de bigger picture kwijtgeraakt.

De gevoelde tijdsdruk en het veelkleurige spelersveld maken dat Play the City werkt als generator van een grote hoeveelheid nieuwe, onconventionele ideeën. Daarbij worden de deelnemers in de eerste ronde uitgedaagd tot het formuleren van een visie en een strategie, al kan dit scherper worden uitgewerkt.
De tweede ronde schiet zijn doel voorbij doordat de focus komt te liggen op het letterlijk stapelen van stenen. In de spelopzet ontbreekt de integrale benadering met aandacht voor sociale en economische aspecten en worden de afzonderlijke plannen niet in samenhang bezien.

Play the City geeft een basis voor een andere, meer creatieve en luchtige, benadering van de problematiek in de gebiedsontwikkeling en het is een plek waar de spelers op directe wijze kennismaken met de verschillende en tegenstrijdige belangen die een rol spelen. Wanneer men zich zou beperken tot één spelronde, kiest voor een integrale benadering en bredere definiëring van duurzaamheid (bv. roluitwisseling consument <> producent) dan zou Play the City een volwaardige tool kunnen worden in de initiatieffase van gebiedsontwikkelingen.


Cover: ‘Speel gebiedsontwikkeling 2.0 - Afbeelding 1’


Portret - Gerard Schuurman

Door Gerard Schuurman

Vastgoedontwikkelaar in Greater Boston Area


Meest recent

Vogelvlucht van Drie Hoefijzers, Breda door AM (bron: AM)

Van brouwerij tot binnenstedelijk woongebied, gebiedstransformatie Drie Hoefijzers afgerond

Breda is een nieuw binnenstedelijk woonmilieu rijker: gebiedsontwikkelaar AM heeft de transformatie van een voormalig brouwerijterrein afgerond. Jaap van Engelshoven, directeur ontwikkeling, volgde het traject van nabij en kijkt terug.

Casus

30 april 2025

Am Tacheles met zicht op passage en binnenplein door Kees de Graaf (bron: Kees de Graaf)

Exclusieve verdichting in Berlijn: project Am Tacheles roept discussie op

In het Tacheles-gebied in de Berlijnse binnenstad maakten krakers en kunstenaars plaats voor een hoogwaardig en vooral high-end woon-, werk- en winkelgebied: Am Tacheles. Niet bij iedereen roept dat positieve reacties op.

Uitgelicht
Casus

30 april 2025

Afslag Meerwaarde door Jutta Hinterleitner (bron: SSRO)

Op zoek naar maatschappelijke meerwaarde bij de stedelijke snelweg

De stedelijke snelweg staat weer in de schijnwerpers, nu met de blik van brede welvaart. De publicatie ‘Afslag Meerwaarde’ van het Kennis- en Innovatieplatform Stedelijke Snelwegen en Ruimtelijke Ontwikkeling biedt nieuwe perspectieven.

Uitgelicht
Onderzoek

29 april 2025