Opinie Grootschalige sloop van leegstaande kantoren op korte termijn. Afschaffen hypotheekrenteaftrek. Gedwongen verkoop van sociale huurwoningen. Het bedenken van radicale analyses en dito oplossingen voor de crisis in de vastgoedwereld is in de mode. Men realiseert zich onvoldoende dat schoksgewijze veranderingen grote negatieve gevolgen kunnen hebben voor vermogenswaarden. De waarde van het geïnvesteerd vermogen in vastgoed daalt onnodig. Ten nadele van grote en kleine eigenaren en van de maatschappij als totaal.
In deze instabiele, onzekere rijd lijken autoriteiten onvoldoende te beseffen wat de gevolgen van hun uitspraken en maatregelen zijn; zij kletsen het sentiment - en daarmee de vastgoedwaarden - naar beneden en veroorzaken collectieve verarming. Neem bij voorbeeld de uitspraken van de voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken en van Tweede Kamerleden dat in Nederland woningen 'te duur' zijn. Volstrekt onjuist, als je de prijzen vergelijkt met de huizenprijzen in overeenkomstige stedelijke gebieden in Duitsland en Frankrijk.
Een ander voorbeeld is het veelgehoorde pleidooi voor grootschalige sloop van leegstaande kantoorgebouwen. In de eerste plaats wordt de omvang van de leegstand veelal overdreven. Er staan minder dan 900 van de in totaal 15.000 kantoorgebouwen in Nederland langdurig geheel leeg. De rest is gedeeltelijk leegstand die nog huurinkomsten opleveren en dus in de meeste gevallen alleen al om die reden niet voor sloop in aanmerking komen. In de tweede plaats is het verstandiger de waarde van kansloze kantoorgebouwen in eigen tempo te laten zakken. Laat de markt - met een vertragingsfactor - zijn werk doen. Met een beetje meer 'Verelendung' dan we in dit verwende land gewend zijn.
Door Friso de Zeeuw
Adviseur gebiedsontwikkeling en emeritus hoogleraar gebiedsontwikkeling TU Delft
