Zonnepanelen luchtfoto door Fly_and_Dive (bron: shutterstock.com)

Toename bebouwd gebied gaat ten koste van de landbouw

CBS

31 mei 2022

2 minuten

Onderzoek De ruimte voor woningen, infrastructuur en industrie is in Nederland in de periode tussen 2013 en 2020 met 200 vierkante kilometer toegenomen. Dat gaat met name ten koste van landbouwgrond. Hoewel er meer ruimte voor natuur kwam, nam het areaal bos af, ook al is daarvoor beterschap beloofd. Intussen neemt de druk op de ruimte toe.

Ondanks de toename van bebouwde grond voor extra woningen, infrastructuur en industrie, had bijna de helft (49 procent) van het oppervlak van Nederland in 2020 een agrarische bestemming. Dit bestaat vooral uit akkers en weilanden. De categorie bebouwd beslaat bijna 24 procent van het landoppervlak. Hieronder vallen alle terreinen die grotendeels bebouwd of bestraat zijn, zoals bebouwing, bedrijventerreinen, wegen en andere infrastructuur, maar ook openbaar groen zoals parken.

Bijna de helft (49 procent) van het oppervlak van Nederland heeft in 2020 een agrarische bestemming

Zestien procent van het landoppervlak bestaat uit natuur of half-natuur. Hier vallen zowel de beschermde heide en bossen van Natura 2000-gebieden onder, als ook heggen en hagen met vaak een vorm van landschaps- of natuurbeheer, productiebossen en stukjes bos zonder beschermingsstatus. Ten slotte beslaan zoet en brak water en de kuststrook 11 procent van het Nederlandse grondgebied. Dit blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS in samenwerking met Universiteit Wageningen.

Verdeling van het land in ecosysteemtypen in 2020 door CBS (bron: cbs.nl)

‘Verdeling van het land in ecosysteemtypen in 2020’ door CBS (bron: cbs.nl)


In de periode 2013–2020 is de hoeveelheid grond die gebruikt wordt voor wonen, industrie en infrastructuur met 200 vierkante kilometer toegenomen. De oppervlakte landbouwgrond is afgenomen met 244 vierkante kilometer. De oppervlakte natuur en water nam met 44 vierkante kilometer toe, ondanks een afname van bos met 53 vierkante kilometer.

Omzetting van landbouw in andere ecosysteemtypen, 2013 - 2020 door CBS (bron: cbs.nl)

‘Omzetting van landbouw in andere ecosysteemtypen, 2013 - 2020’ door CBS (bron: cbs.nl)


De ruimtelijke verschillen in de omzetting van agrarisch gebied zijn groot. De oppervlakte landbouwgrond is het meest afgenomen in Noord-Brabant (–58 vierkante kilometer) en Gelderland (–38 vierkante kilometer). In alle provincies, met uitzondering van Zeeland, komt het verlies van landbouwgrond vooral door de toename van het bebouwde gebied, en in mindere mate door natuurontwikkeling.

Druk op de leefomgeving neemt toe

De komende jaren is ruimte nodig voor onder andere de bouw van 1 miljoen woningen, de energietransitie (windmolens en zonnepanelen) maar ook voor de uitbreiding van het Natuurnetwerk Nederland en uitvoering van de Bossenstrategie.

De uitbreiding van het Natuurnetwerk Nederland (nog circa 350 vierkante kilometer), en de aanplant van bomen in het kader van de Bossenstrategie (waarvan 190 vierkante kilometer gerealiseerd moet worden buiten het Natuurnetwerk) moeten gerealiseerd zijn vóór respectievelijk 2027 en 2030.


Dit artikel verscheen eerder op cbs.nl. De gehele publicatie is hier te lezen.


Cover: ‘Zonnepanelen luchtfoto’ door Fly_and_Dive (bron: shutterstock.com)


Door CBS


Meest recent

Winterse luchtfoto van de Zaan en de nieuwe Zaanbrug bij Wormerveer door Aerovista Luchtfotografie (bron: shutterstock)

Hoe je als woningcorporatie de opgaven en kansen effectief koppelt

Veel woningcorporaties zien woningen bouwen en verhuren al lang niet meer als enige taak; allerlei maatschappelijke opgaven vragen én hebben hun aandacht. De Zaanse corporatie Parteon zoekt de oplossingen in samenhang.

Onderzoek

17 september 2025

Luchtfoto van station Zwolle gezien vanuit het centrum door Remke Luitjes (bron: shutterstock)

Rijkssturingskompas legt basis voor nationale betrokkenheid bij grote gebiedsontwikkelingen

Het Rijk maakt aanstalten om zich weer in te zetten voor concrete gebiedsontwikkelingen. Het Rijkssturingskompas, ontwikkeld door de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling, moet helpen in die ambitie.

Onderzoek

16 september 2025

Ellen van Bueren Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Esther Dijkstra)

Bestaande buurten komen er bekaaid af deze verkiezingen

Op Prinsjesdag komt columnist Ellen van Bueren met haar eigen statement, ook richting de aanstaande verkiezingen: kijk juist naar de bestaande buurten en wijken in Nederland. En verbeter daar de leefkwaliteit met groen en voorzieningen.

Opinie

16 september 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op