Thumb_stad en kapitaal_1_1000px

Verliezen van gemeenten op grondposities lopen fors op

3 januari 2013

2 minuten

Nieuws AMSTERDAM - De verliezen van gemeenten op hun grondposities zijn tussen 2008 en 2011 opgelopen tot € 5,7 mrd. Dat heeft onderzoeksbureau Fakton berekend op basis van de jaarstukken van de tweehonderd grootste gemeenten. Fakton komt daarmee aanzienlijk hoger uit dan Deloitte. Het accountantskantoor becijferde in oktober dat gemeenten in totaal € 3,9 mrd tot € 4,4 mrd verlies hebben genomen op hun grond.

Grootste verlies in Lansingerland

Volgens directeur Peter van Bosse van Fakton komt dit verschil onder meer doordat Fakton ook de deelnemingen van gemeenten in publiek-private samenwerkingsverbanden (pps) heeft meegeteld. 'Grondexploitatie gebeurt vaak via pps', aldus Van Bosse.

Door de problemen op de woningmarkt blijven gemeenten met onverkoopbare grond zitten. Ze moeten daardoor hun bouwplannen bijstellen en hun verlies nemen. Omgerekend naar inwoners zijn de verliezen het grootst in Lansingerland. Per inwoner komt het verlies in deze gemeente in Zuid-Holland op € 2600. Alphen aan den Rijn, Nieuwegein en Harderwijk volgen met een verlies van € 1400 per inwoner. Ook Apeldoorn en Enschede zitten hoog met een bedrag van € 1200 per inwoner. Het landelijk gemiddelde ligt volgens Fakton op € 265.

Miljardenstrop
Verliezen op grond lopen bij gemeenten op tot € 5,7 mrd
Koploper
Lansingerland heeft het hoogste verlies per inwoner
Overaanbod
Er staan nog twee tot vier keer te veel huizen in de planning

De categorie groei- en Vinex-gemeenten, zoals Lansingerland, is logischerwijs hard getroffen. Meer dan de helft van deze gemeenten heeft volgens Fakton forse voorzieningen moeten treffen, omdat de ambitieuze bouwplannen door de crisis niet haalbaar zijn. Ook steden als Rotterdam en Tilburg, die oude industriële gebieden als de havengebieden en textielfabrieken proberen om te bouwen tot woonwijken, hebben het zwaar. In Rotterdam is het verlies volgens Fakton omgerekend per inwoner € 600, in Tilburg € 340.

Hoewel gemeenten al volop voorzieningen treffen en grond afwaarderen, is de zeepbel volgens Van Bosse nog niet gesprongen. 'Gemeenten geloven vaak tegen beter weten in dat hun project wel zal slagen. Daardoor is er nog steeds twee tot vier keer te veel aanbod. Er moeten regionaal prioriteiten gesteld worden om het aantal projecten terug te brengen.' Van Bosse ziet daarvoor een rol voor provincies.

Ook denkt Van Bosse dat gemeenten zelf het nodige kunnen doen om de schade te beperken. Zo zouden ze minder kunnen voorschrijven, zodat projectonwikkelaars meer ruimte krijgen. Ook kunnen gemeenten erfpacht overwegen, zodat kopers minder hypotheek nodig hebben.

Auteursrecht voorbehouden aan Het Financieele Dagblad


Cover: ‘Thumb_stad en kapitaal_1_1000px’


Door Nelleke Trappenburg

Het Financieele Dagblad


Meest recent

Architectuur, Kerckebosch, Zeist door Wikipedia Commons (bron: Nanda Sluijsmans)

Landschappelijk ontwikkelen in een naoorlogse probleemwijk, de lessen van Kerckebosch

Ook in bestaand stedelijk weefsel kunnen stenen en groen toekomstbestendig worden gemengd. Het project Kerckebosch in Zeist is een goed voorbeeld, de onderzoekers van Platform31 reisden af voor een evaluatie.

Casus

15 juli 2025

Alphen aan den Rijn, Zuid-Holland door My Eyes4u (bron: Shutterstock)

Esther Agricola over gebiedsontwikkeling als rechtvaardige manier om belangen af te wegen

Gebiedsontwikkeling vraagt om diverse vormen van samenwerking, met steeds vaker nieuwe actoren aan tafel. Een kolfje naar de hand van Esther Agricola, regiodirecteur bij BPD. Ze sprak met Ysbrand Visser onder meer over landschappelijk ontwikkelen.

Interview

15 juli 2025

Annius Hoornstra Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Patrick van den Hurk)

De pijnlijke 50 procent-vraag

Er moet 50 procent meer worden gebouwd, en wel per direct. Volgens columnist Annius Hoornstra vraagt dat om rigoureuze en pijnlijke oplossingen, op de korte termijn. Wat gaat de politiek daaraan doen?

Opinie

14 juli 2025