Warmtenet door Geert van Duinen (bron: Flickr)

Warmtenetten in publieke handen, energiebedrijven staken werkzaamheden

27 oktober 2022

3 minuten

Nieuws Gemeenten moeten meer regie krijgen bij de ontwikkeling van warmtenetten. Daarom wil minister Rob Jetten dat warmtenetten vanaf 2025 alleen nog maar in publieke handen terechtkomen. Energieleveranciers zijn woest en dreigen te stoppen met de aanleg en uitbreiding van nieuwe netten.

In de brief die minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) afgelopen vrijdag naar de Tweede Kamer stuurde, benadrukt hij dat hij met de maatregel gemeenten “voldoende sturingsmogelijkheden en bevoegdheden te geven.” Jetten denkt door gemeenten de regie te schenken dat een warmtenet voor iedereen een betaalbaar, betrouwbaar en duurzaam alternatief is voor aardgas. En dat is nodig, omdat het kabinet als doelstelling heeft het huidige aantal van 500.000 huishoudens dat nu is aangesloten op het warmtenet in 2030 te verdubbelen. In 2050 moeten uiteindelijk 2,6 miljoen huishoudens hun warmte op deze manier binnenkrijgen.

Onvoorspelbare dynamiek

De Wet collectieve warmtevoorziening leidt bij de energiebedrijven tot woedende reacties. Aan Trouw laat energieleverancier Vattenfall weten geen nieuwe warmtenetten te ontwikkelen als Jetten echt van plan is alle warmtenetten in publieke handen onder te brengen. Ook wil het bedrijf de uitbreiding van bestaande warmtenetten stilleggen. Tegen het FD zeggen de Zweden dat ze de ontwikkelingen ‘zeer zorgelijk’ vinden en dat ze verwachten dat door dit besluit de aanleg van nieuwe netten zal vertragen. Volgens de krant zijn de aangekondigde maatregelen een grote koerswijziging ten opzichte van het verleden, ook omdat 90 procent van de netten nu wel in particuliere handen is.

Het risico is te groot om deze projecten bloot te stellen aan de onvoorspelbare dynamiek van de lokale politiek

De Nederlandse concurrent Eneco komt in beide kranten met een vergelijkbare boodschap. Ook zij waarschuwen dat de aanleg van warmtenetten vertraging gaat oplopen en dat de onteigening van private eigenaren van bestaande warmtenetten zal leiden tot “investeringsonzekerheid voor lopende projecten. De publieke partner heeft vaak weinig ervaring met aanleg, onderhoud, distributie en uitbating van een warmtenet. Het risico is te groot om projecten met een investeringshorizon van twintig tot veertig jaar bloot te stellen aan de onvoorspelbare dynamiek van de lokale politiek.”

Kritiek

Om gemeenten door de eerste lastige fase heen te loodsen en de duurzame stroomvoorziening niet te plotseling tot stilstand te laten komen, mogen gemeenten tot 2031 nog wel private energieleveranciers als Vattenfall en Eneco inschakelen als het te lastig is om zelf de kar te trekken. Dat bedrijf mag het warmtenet de komende decennia nog uitbaten zodat de investeringen nog wel rendabel kunnen zijn. Zo hoopt Jetten de risico’s van zijn voorstel (verloren kennis, minder aanbod, extra kosten) te beperken.

Aanleg Nuon Noorderwarmte door Vattenfall Nederland door Nuon/Jorrit Lousberg (bron: Flickr.com)

‘Aanleg Nuon Noorderwarmte door Vattenfall Nederland’ door Nuon/Jorrit Lousberg (bron: Flickr.com)


Overigens zijn veel experts kritisch over de plannen van de minister. Vorige maand meldde NRC al dat uit een rapport van advieskantoor PwC blijkt dat wanneer commerciële energiebedrijven geen eigenaar meer mogen worden van warmtenetten, de energietransitie serieuze vertraging oploopt omdat gemeenten hun capaciteit en expertise “aanzienlijk moeten uitbreiden.” Daarom duurt de route via gemeenten volgens PwC langer. De onderzoekers kwamen daarom met een ander voorstel: geef de gemeente een actieve rol, maar stel geen meerderheidsbelang verplicht.


Lees de volledige brief van minister Jetten op de site van de Tweede Kamer.


Cover: ‘Warmtenet’ door Geert van Duinen (bron: Flickr)


Jasper_monster_sandervanwettum door Sander van Wettum (bron: SKG)

Door Jasper Monster

Waarnemend hoofdredacteur Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Luchtfoto van Groningse wijk Vinkhuizen uit 2019 door Rudmer Zwerver (bron: Shutterstock)

Sociaal bouwmeester Ivan Nio pleit voor een andere blik op samen leven in de stad

De stad Groningen heeft een lange traditie in bouwkundige bouwmeesters. Sinds vorig jaar is daar een sociaal bouwmeester, die de stenen en mensen meer bij elkaar moet brengen. Ivan Nio vertelt over zijn eerste jaar in deze functie.

Uitgelicht
Interview

21 oktober 2025

Zwemmen in de Rotterdamse Rijnhaven door Jan de Groen (bron: Swimmable Cities)

De stad vernieuwen vanuit het water: zwemmen geeft vaart aan transitie en transformatie

Zwemmen in de stad kan werken als motor voor duurzame gebiedsontwikkeling. Maar het realiseren van de juiste voorzieningen vraagt wel lef van betrokkenen. Op bestuurlijk, organisatorisch en maatschappelijk vlak.

Onderzoek

21 oktober 2025

Middeleeuws kasteel in Carcassonne, Frankrijk door Georgios Tsichlis (bron: Shutterstock)

Dor hout

Juridische spelregels zijn lang niet altijd dé spelbreker voor een succesvolle project- of gebiedsontwikkeling. Manfred Fokkema kapt wat dor hout in het alsmaar uitdijende oerwoud aan omgevings-, aanbesteding-, staatssteun- en Didam-regels.

Analyse

20 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op