Data

“Wij beschouwen data-analyses te snel als waarheden”

8 augustus 2019

2 minuten

Nieuws Het klinkt zo mooi, gebiedsontwikkeling baseren op kennis die volgt uit digitale databronnen. Architect Do Janne Vermeulen verdiepte zich drie maanden in het thema ‘smart cities’ voor Architectuurcentrum Amsterdam, om te achterhalen welke rol architecten en stedenbouwkundigen daarin spelen. Op Archined doet ze haar bevindingen uit de doeken. “Het is de taak van de architect om, wanneer hij met zijn hoofd in The Cloud zit, met beide benen in de stad te blijven staan.”

De architecte benadrukt in haar essay dat data een grote, waardevolle rol kunnen spelen bij stedelijke ontwikkeling. “Door onze steden uit te rusten met slimme technieken en sensoren kunnen wij nog meer over onze stad leren. Meer dan ooit zijn wij in staat om onze steden te begrijpen, om met cijfers onderbouwde ontwerpkeuzes te maken.”

Per definitie subjectief

Maar daar staat tegenover dat architecten en stedenbouwkundigen zich nog amper mengen in de discussie over de (on)wenselijkheid van het verzamelen, interpreteren en vertalen van data voor en door gebruikers van de stad voor de ontwikkeling ervan. Ook vindt zij de opbrengst van smart cities tot dusver teleurstellend. “Er [zijn] slechts weinig inspirerende voorbeelden waarin slimme technologie écht bijdraagt aan de ervaring van de ruimte. Het blijft bij eenmalige of tijdelijke experiences. Hoe kan data-technologie daadwerkelijk bijdragen aan goed vormgegeven architectuur en stedenbouw?”

Het belangrijkste kritiekpunt van Vermeulen ligt in de schijnbare objectiviteit van data, iets wat volgens haar pertinent onwaar is. “Wij beschouwen de uitkomsten van data-analyse te snel als feitelijke waarheden, waardoor het een perfect middel lijkt om ontwerpkeuzes mee te onderbouwen. De manier waarop data wordt verzameld en geanalyseerd is echter altijd een uitkomst van menselijk handelen, en daarom per definitie subjectief.”

Hoofd in The Cloud

Daarnaast waarschuwt de architect ervoor dat op data gebaseerde keuzes ervoor kunnen zorgen dat we enkel nog kiezen voor wat volgens het algoritme ‘het beste’ is, terwijl zo’n algoritme nooit de hele werkelijkheid kan bevatten. “Steeds vaker zie je dat grote hoeveelheden kleine woningen worden ontwikkeld om een zo hoog mogelijke winst te behalen. Het draait steeds meer om cijfers en steeds minder om het maken van goede woningen.”

Vermeulen sluit daarom af met een pleidooi voor de menselijke factor in stedenbouw, hoe verleidelijk het is ook om nieuwe technieken en innovaties kritiekloos te omarmen. “Ontwerpers moeten daarbij blijven ontwerpen vanuit ruimtelijke ervaring, interactie en functionaliteit en zich blijven afvragen: wat levert dit op voor de mensen die in de stad wonen? Het is de taak van de architect om, wanneer hij met zijn hoofd in The Cloud zit, met beide benen in de stad te blijven staan.”

Cover: Public Domain


Cover: ‘Data’



Meest recent

Skyline van Taipei in Taiwan door AaronChenPS2 (bron: Shutterstock)

Wie heeft het voor het zeggen in de stad?

Cinco Yu onderzocht hoe de combinatie van stedelijke transformaties en participatie uitpakt in Taipei. Het instrument van de ‘Inclusive Radar’ kan helpen om participatie meer te laten zijn dan een plichtmatig vinkje.

Onderzoek

3 oktober 2025

Weekoverzicht donderdag 2 oktober door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van de huisjes

Deze week ging het op Gebiedsontwikkeling.nu veel over huisjes. Oude in bestaande wijken, nieuwe in Stockholm (van hout bovendien) en heilige die een rol spelen bij de verkiezingen (en misschien wel omver moeten).

Weekoverzicht

2 oktober 2025

Kanaleneiland Utrecht door Teun van den Ende (bron: Teun van den Ende)

Erfgoed en leefbaarheid: lessen voor de wijkaanpak?

Onderzoeker Teun van den Ende ging in opdracht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heel Nederland door om het antwoord te vinden op de vraag: welke rol speelt cultureel erfgoed voor de leefbaarheid van een wijk?

Uitgelicht
Onderzoek

2 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op