Ellen van Bueren door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Woke gebiedsontwikkelaars aan zet in klimaatadaptatie

2 augustus 2021

3 minuten

Opinie Hoe serieus nemen we dat hele klimaatprobleem echt? We blijven maar hameren op het realiseren van reeds bedachte, maar weinig klimaatadaptieve plannen om een miljoen woningen te leveren. Columnist Ellen van Bueren vraagt zich af waar de 'woke gebiedsontwikkelaars' toch zijn.

Dit artikel verscheen in onze gebiedsontwikkeling.krant, zomereditie 2021. Lees hier de andere artikelen en bekijk de hele krant!

In april stonden gerenommeerde klimaatwetenschappers in The Conversation stil bij hun ‘ontwaken’. Zij stonden er versteld van hoe ze mee hebben kunnen gaan met net zero-doelstellingen die uitgaan van het compenseren van vervuilende emissies, en zo kostbare tijd hebben verspild om aan echte klimaatoplossingen te werken.

Wat kunnen gebiedsontwikkelaars van deze woke wetenschappers leren? Ten eerste dat klimaatverandering nu om aanpassing vraagt. We weten dat het klimaat verandert en dat dat de komende decennia doorzet. De problemen met het grondwater en bodemdaling zullen op meer plekken dan alleen in Gouda prangend worden. Verdroging brengt nieuwe, deels nog onbekende risico’s, naast die van piekbuien, wassend water en zeespiegelstijging.

Investeringen in ruimtelijke ontwikkelingen doen we doorgaans voor enkele decennia, soms wel een eeuw. Dat betekent aanpassingen en aanpasbaarheid aan het veranderende klimaat op het niveau van gebouw, maar vooral ook op het niveau van gebied en regio. Op die laatste twee niveaus kunnen wakkere gebiedsontwikkelaars het voortouw nemen in het ontwerpen van nieuwe adaptieve concepten. Zo is in Hamburg al zo’n twintig jaar geleden een woonwijk op twee niveaus ontwikkeld, in geval van overstroming. In Mexico-Stad wordt hard gewerkt aan het herstel van de overgebleven moerasgebieden om drinkwatervoorraden voor de toekomst te behouden (want wat is een stad zonder drinkwater?) en de bodemdaling te vertragen. In Florida worden ontwikkelaars ook wakker, nu landinwaarts (en dus hoger gelegen) wonen snel aan populariteit wint, met mogelijk flinke negatieve gevolgen voor de waarde van de luxe, maar lager gelegen waterfront-ontwikkelingen.

Wat kunnen gebiedsontwikkelaars van deze woke wetenschappers leren?

In Nederland, deltagebied, is het in ons sterk gedecentraliseerde systeem van ruimtelijke besluitvorming aan gebiedsontwikkelaars om deze adaptatievraagstukken op te pakken. We moeten niet alleen denken vanuit lokale oplossingen als wadi’s, waterpleinen en slotgrachten, maar vooral vanuit het regionale watersysteem, met aandacht voor de toekomstige veerkracht van gebieden die meer te maken krijgen met voortdurende stress en zo nu en dan ontwrichtende overlast. Het ontwikkelen van een gedeeld perspectief op de toekomst van onze delta voorkomt dat tegenstrijdige plannen of halfbakken compromissen worden gesloten, die leiden tot waardedaling van vastgoed, en op langere termijn tot een neergaande ruimtelijk-economische spiraal met een paar winnaars en veel verliezers.

Tot nu toe wordt er over dit soort toekomsten vooral nagedacht vanuit de waterwereld, ruimtelijke planning en vastgoedfinanciering, elk met hun eigen definities en perspectief op risico’s en wenselijke aanpakken. Gebiedsontwikkelaars werken momenteel aan grote, overkoepelende opgaven die de toon zetten voor verdere ontwikkelingen van het land. Juist zij zijn daarom aan zet om het voortouw te nemen in klimaatadaptieve ontwikkelingen.


Cover: ‘Ellen van Bueren’ (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


Portret - Ellen van Bueren

Door Ellen van Bueren

Hoogleraar Management van Stedelijke Ontwikkeling aan de TU Delft


Meest recent

Zwolle, Onder de Bogen en Kraanbolwerk door M. Oosterhuis (bron: RCE)

Erfgoed en verdichting: de kennis wordt geordend

Met een verzameling van instrumenten, publicaties en praktijkvoorbeelden in een ‘gereedschapskist’ probeert de RCE professionals te helpen bij een ‘erfgoedinclusieve’ aanpak van de verdichtingsopgave. RCE-adviseur Lotte Zaaijer licht toe.

Interview

29 oktober 2025

Annius Hoornstra Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Patrick van den Hurk)

Stemadvies: kies zelf voor ambitie en samenwerking

Een dag voor de verkiezingen komt columnist Annius Hoornstra met een stemadvies. Niet voor een stem op partij X of politicus Y, maar voor de professionals in het vakgebied. “Zet zelf je kruisje in een kwadrant op de assen ambitie en samenwerking.”

Opinie

28 oktober 2025

Zaandam door GLF Media (bron: shutterstock)

Nota Ruimte: naar een gedeeld beeld over de toekomst van onze leefomgeving

De Ontwerp-Nota Ruimte is uit: een voorlopig antwoord op de breed gedeelde oproep aan het Rijk om weer meer richting te geven aan de ruimtelijke ontwikkeling. Co Verdaas en Tom Daamen zijn positief, maar missen nog wel iets wezenlijkers.

Uitgelicht
Analyse

28 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op