Er bestaan al voorbeelden van eengezinswoningen die (bijna) offgrid kunnen functioneren. Maar volgens de Zweedse woningcorporatie Vätterhem is niet eerder gedaan wat in het project Vätterhem YEAH (Yellon Environmental Aestehetic Housing) wel gaat gebeuren: de ontwikkeling van appartementenblokken, los van collectieve energie- warmte- riolerings- en waternetten.

Waterstof

Architecten- en designbureau Yellon zet een combinatie in van zonne-energie, slimme ventilatie en energieopslag voor de zelfvoorzienende appartementengebouwen. Stuk voor stuk bestaande technieken die samen, zo concludeert Pär Löfstedt van Yellon deze maand in een artikel in De Tijd, appartementencomplexen zelfvoorzienend maken en bewoners wooncomfort bieden.

Om dat wooncomfort te realiseren, wordt water uit de grond gebruikt als drinkwater, en dient regenwater als grijs water voor (af)wasmachines en de warmtepompen die warmte uit de omgeving de gebouwen in trekken. Afvalwater wordt in de gebouwen gezuiverd. De benodigde stroom komt van zonnepanelen op het dak en andere stroomopwekkende materialen, zoals transparante zonnecellen. Om stroom op te slaan wordt gebruikgemaakt van een waterstofcel.

Voor verdere verwarming en koeling van de gebouwen is er zogenoemde ‘termietenventilatie’: ondergrondse kanalen die met hun eigen temperatuur warme lucht afkoelen (in de zomer) of die (in de winter) koude lucht opwarmen. Daarnaast is zeer goede isolatie vanzelfsprekend onmisbaar, in combinatie met bewust energiegebruik van de toekomstige bewoners.

Kosten

Het Zweedse nationale onderzoeksinstituut Rise gaat het project volgen, onder meer door de woon- en exploitatiekosten van YEAH te vergelijken met een identiek woongebouw dat wél aangesloten is op collectieve voorzieningen. In het onderzoek wordt ook gekeken naar de mogelijkheden van waterstof in woningbouw.

Corporatie Vätterhem verhuurt de woningen straks in de vrije sector. Het is duidelijk dat de relatief hoge kosten voor de ontwikkeling van de zelfvoorzienende appartementengebouwen daarbij een rol spelen. Löfstedt laat aan De Tijd weten dat de totale kosten voor de 88 appartementen 240 miljoen kronen (23 miljoen euro) bedragen. “Om de helft van de woningen onafhankelijk te maken, hebben we nog eens 50 miljoen kronen (4,8 miljoen euro) nodig.”

De partijen die betrokken zijn bij Vätterhem YEAH hopen dat het proefproject bijdraagt aan het verlagen van de kosten van systemen voor ventilatie, energieopslag en -opwekking. Zo wordt er door een partij gewerkt aan een kant-en-klare installatie voor groene waterstof. Mocht dit lukken, dan maakt dat de inzet van zelfvoorzienende woningbouwprojecten in gebiedsontwikkelingen ook aantrekkelijk voor projectontwikkelaars.

Cover: illustratie Vätterhem