Rinske Brand Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Flore Zoe)

24 euro rendement voor elke euro in cultuur, maar dat is niet het belangrijkste

19 augustus 2025

3 minuten

Opinie Columnist Rinske Brand ziet een onbedaarlijke drang om de return on investment van maatschappelijke functies in gebiedsontwikkeling te meten, liefst in harde euro’s. Maar dat is niet de heilige graal, stelt ze. Opbrengsten zijn er volgens haar namelijk altijd, het ligt er alleen aan wat je meet.

Wat levert een maatschappelijke functie nou écht op? Die vraag blijft maar rondzingen in ons vak. Merkwaardig eigenlijk, want ik heb nog nooit iemand uit de vastgoedwereld horen vragen naar de return on investment (ROI) van wéér een koffiezaak, hotel, winkelketen of zelfs een extra pinautomaat. Maar zodra het gaat over een culturele voorziening, een buurthuis, een broedplaats of trapveldje moet de waarde plots wél worden aangetoond. Liefst in harde cijfers. Aantal bezoekers. Aantal euro’s. Omzet per dag.

De zeldzame onderzoeken die proberen de waarde van cultuur, sport of groen te kapitaliseren, worden dan ook gretig omarmd. Zoals het onderzoek van Rebel Group van een paar jaar geleden: elke euro die in een creatieve broedplaats wordt geïnvesteerd, levert over vijftien jaar gemiddeld 24 euro op. Grotendeels indirect, maar toch. Want in een systeem waarin euro’s zwaarder wegen dan betekenissen, telt vooral wat je wél kunt berekenen.

Dus, voor wie nog twijfelt: cultuur, sport en groen leveren méér op dan je denkt

Wie goed kijkt, ziet echter dat dit soort plekken sowieso een tastbare meerwaarde opleveren, zonder dat daar onderzoeken of ingewikkelde berekeningen voor nodig zijn. Afgelopen maand stond Marian Duff, oprichter van het Open Space Contemporary Art Museum (OSCAM), met een interview in Trouw. Marian is zonder twijfel een van de smaakmakers en vernieuwers binnen de Nederlandse museale sector. Haar museum is gevestigd in de Amsterdamse Poort in Amsterdam Zuidoost. In dit gebied, dat jarenlang bekendstond als een war “vergeten” winkelcentrum, waait nu een frisse en positieve wind.

Samen met initiatieven als Foundation Hip Hop Centre en The Black Archives geeft OSCAM de Amsterdamse Poort nieuw elan. Dat levert – naast deze landelijke media-aandacht – nog veel meer op: nieuwe doelgroepen, werkgelegenheid en talentontwikkeling. De avondprogrammering vergroot het gevoel van veiligheid in het gebied en steeds meer potentiële huurders, ook de grote retailers, tonen weer interesse. Maar bovenal vertellen deze partijen een krachtig en veelbelovend verhaal over wat Amsterdam Zuidoost al ís én kan worden. Ze zijn een vliegwiel voor trots, zichtbaarheid en vernieuwing. En dat verhaal werkt dus ook door in meer huurders, minder leegstand en een hogere vastgoedwaarde. Voor wie toch graag vooral in euro’s rekent.

En dit is nog maar één voorbeeld. Er zijn er talloze. Want een museum, podium, atelier, buurthuis of sportplek geeft een gebied betekenis, waarde en relevantie voor iedereen die er woont, werkt, leeft, denkt, droomt of rondhangt. Het hangt er alleen vanaf hoe je die waarde wilt meten. Dus, voor wie nog twijfelt: cultuur, sport en groen leveren méér op dan je denkt. De vraag is niet óf je daarin moet investeren, maar wanneer je begint.


Cover: ‘Rinske Brand Column Cover’ door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Flore Zoe)


Rinske Brand

Door Rinske Brand

Rinske Brand houdt zich bezig met de menselijke kant van gebiedsontwikkeling, is expert cultuurgedreven gebiedsontwikkeling en oprichter van BRAND The Urban Agency


Meest recent

Hittegolf in Eindhoven door Nicolas Economou (bron: Shutterstock)

Hittestress: de stille crisis die Nederland niet langer kan negeren

Zonder landelijke regie, een duidelijke probleemeigenaar en structureel budget blijft hittebeleid reactief en versnipperd, stelt Ethan Voerman. Hij roept gebiedsontwikkelaars op hitteadaptatie structureel te verankeren in beleid en praktijk.

Opinie

8 september 2025

Werkspoorkathedraal door Nadine van den Berg (bron: Ministerie VRO)

Het bruist weer langs de rails in het Utrechtse Werkspoorkwartier

Het slot van zesdelige artikelreeks van journalist Mark Hendriks en fotograaf Nadine van den Berg, ze gingen op zoek naar ruimtelijke kwaliteit in actuele projecten. Dit keer de transformatie van het Werkspoorgebied in Utrecht.

Uitgelicht
Casus

8 september 2025

Echtenstein Amsterdam Zuidoost door Rindert van den Toren (bron: nai010uitgevers)

De lange lijnen in de stad, een halve eeuw ruimtelijke dynamiek in Amsterdam

Amsterdam bestaat 750 jaar, dat wordt volop gevierd. Is er ook reden om te juichen over de laatste 50 jaar stadsontwikkeling in Amsterdam? Jaap Modder las een nieuwe publicatie waarin stedenbouwkundige Maurits de Hoog de balans opmaakt.

Recensie

5 september 2025