Achterstandswijken verbeteren door huizen te slopen én hun bewoners te verhuizen
Onderzoek Menging van arme en rijke bewoners werd lange tijd gezien als goed middel om problemen in achterstandswijken aan te pakken. Tot nu toe gebeurde dat vooral door sloop van goedkope sociale huurwoningen en door nieuwbouw van (middel)dure koopwoningen. Hierdoor kwamen er nieuwe bewoners in de wijk met een hoger inkomen. Veel onderzoek stelt dat mengen de oorspronkelijke bewoners niet helpt, en dus weggegooid geld is. Maar uit onderzoek van de Faculteit Bouwkunde TU Delft blijkt dat sloop en menging de positie van veel achterstandswijken zélf wel verbeterd heeft, goed nieuws dus voor de wijk- en stadsbestuurders.
Door bewoners met een sociaaleconomische achterstand te verruilen door rijkere bewoners zijn de wijken erop vooruitgegaan. Menging mag dan weinig of niets bijdragen aan de sociaaleconomische positie van individuele bewoners, de wijken zelf zijn er juist wél bij gebaat; wat tevens het voornaamste doel van het herstructureringsbeleid was.
Uit de studie The effects of physical restructuring on the socioeconomic status of neighborhoods: Selective migration and upgrading van Merle Zwiers van de Faculteit Bouwkunde TU Delft, blijkt dat grootschalige sloop en nieuwbouw in achterstandswijken hebben geleid tot positieve ontwikkelingen in het gemiddelde inkomen in achterstandswijken. Deze bevinding onderstreept nog eens dat effecten op individuele bewoners en op gebieden vaak ten onrechte op één hoop gegooid worden. De stijging van het inkomen in deze ‘herstructureringsbuurten’ ligt zelfs boven het Nederlands gemiddelde.
Het onderzoek volgde wijken in de 31 grootste steden van 1999 tot 2013 en ziet een geleidelijke toename in het aandeel midden en hoge inkomenshuishoudens in voormalige achterstandswijken. Afgezet tegen een groep controlewijken met vergelijkbare kenmerken blijkt dat de beleidsbuurten het aanzienlijk beter doen over een periode van 14 jaar. Het herstructureringsbeleid is behoorlijk succesvol geweest in het verbeteren van de sociaaleconomische status, reputatie, en de woningmarktpositie van achterstandswijken; vooral in die delen van buurten waar daadwerkelijk gesloopt is. Deze bevinding gaat lijnrecht in tegen het geloof dat het mengingsbeleid van de afgelopen 20 jaar weggegooid geld is geweest.
Door de sloop van goedkope huurwoningen van vaak matige kwaliteit, en de nieuwbouw van middeldure huur- en koopwoningen zijn veel oorspronkelijke bewoners met lage inkomens verhuisd naar kwalitatief betere wijken en woningen en wisten midden- en hogere-inkomensgroepen hun weg te vinden naar voormalige achterstandswijken.
Sloop en nieuwbouw zijn belangrijke ingrepen voor het verbeteren van de leefomgeving van achterstandsbuurten, het doorbreken van concentraties van sociaaleconomische achterstanden en problemen, en het verbeteren van de status, reputatie, en woningmarktpositie van deze buurten. Sloop en nieuwbouw heeft dan ook een belangrijke rol gespeeld in het verminderen van sociaal-economische segregatie in Nederland.
Dit item verscheen eerder op Tudelft.nl
