Aesthetics of Sustainable architecture

25 november 2011

3 minuten

Nieuws Waar duurzaamheid tien jaar geleden nog in de kinderschoenen stond en voorbehouden was aan fanatici en techneuten, is het inmiddels een grillige pioniersfase ontgroeid. Duurzaamheid lijkt meer en meer een volwassen onderdeel te worden van de ontwerppraktijk. Het lijkt niet langer nodig te overtuigen dát duurzame oplossingen nodig zijn. De vraag is hóe dat gebeurt en welke impact dat heeft op hoe onze gebouwen eruit gaan zien. In welke mate is duurzaamheid zichtbaar in architectuur? Ziet duurzame architectuur er wezenlijk anders uit? Of zijn het toch uiteindelijk andere factoren die bepalen hoe een gebouw eruit ziet, zoals het gewenste imago of architectonische overwegingen?

Aesthetics of Sustainable architecture

Onder redactie van Sang Lee | Ontwerp Piet Gerards Ontwerpers | Engelstalig | 320 pp | 240 x 170 mm | paperback | Uitgeverij 010 | ISBN 978 90 6450 752 6 | € 29.50

Dat zijn precies de vragen waar Aesthetics of Sustainable Architecture op inspeelt. In een bonte waaier van artikelen wordt besproken hoe duurzaamheid zichtbaar is in de architectuur. Er is niet gekozen voor een dominante verhaallijn, maar voor een verzameling artikelen die elk op een eigen manier bijdragen aan het boek. Bijdragen van bekende namen als Kengo Kuma of Kenneth Frampton worden afgewisseld door artikelen over ontwerp en gebruik, restauratie en nieuwe technologieën door architecten die intensief bij het onderwerp betrokken zijn. Thema’s zoals energie, materiaalgebruik, water en de inzet van technologie worden veelvuldig behandeld. Maar ook de rol van de natuur, traditionele architectuur of de esthetiek van het alledaagse komen aan bod.

De verzameling artikelen blijkt toegankelijker dan de titel of de cover van het boek doen vermoeden. Die roepen aanvankelijk vooral vragen op. Het begrip duurzaamheid heeft zoveel verschillende gezichten, dat de vraag hoe duurzame architectuur er uit ziet, gedoemd lijkt onbeantwoord te blijven. Het idee om de publicatie op de zichtbare kant van duurzaamheid te richten, gaat terug op het werk van de 18e eeuwse filosoof Alexander Gottlieb Baumgarten, die esthetiek omschrijft als kennis die ontstaat door waarneming. Hij stelt dat datgene wat we waarnemen aan de buitenkant van een object, een manifestatie is van de onzichtbare kwaliteiten binnenin een object. Deze theorie is in de loop der tijd verder ontwikkeld tot het idee dat esthetiek een uitdrukking in gebouwde vorm is, van de manier waarop iets geproduceerd is, met een bepaald doel en in een bepaalde context. In de architectuur is deze gedachtegang terug te vinden in het vroege functionalisme, het form follows function waarbij de gebouwde vorm uitdrukking is van een interne logica, van een doel en een context. Analoog hieraan brengen duurzame gebouwen ook een duurzaamheidsesthetiek voort, zo is de gedachtegang.

Voor een boek dat zich zo nadrukkelijk focust op de zichtbare kant van architectuur is het opvallend dat er gekozen is om de artikelen maar terughoudend en in zwart-wit te illustreren. Een analyse of verhandeling die juist heel visueel is lijkt op zijn plaats en voorkomt dat er teveel wordt ingegaan op duurzaamheidscomponenten; dat juist het resulterende beeld centraal staat. Dat neemt niet weg dat het boek in huidige vorm duidelijk een momentum markeert: duurzaamheid als vast onderdeel van de architectuur. Het biedt een helder overzicht van de verschillende manieren waarop duurzaamheid in de zichtbare vorm vertaalt kan worden. Het gaat zelfs veel verder; de uitgebreide verzameling artikelen geven het boek een relevantie die veel breder is dan esthetiek alleen.

Over de makers van het boek:

Aesthetics of Sustainable Architecture is voortgekomen uit het project Sustainable Brainport, een samenwerking tussen de gemeente Eindhoven, de Design Academy Eindhoven en de Techinische Universiteit Eindhoven. Dit project illustreert de overgang van industriële economie naar een duurzame kenniseconomie. De publicatie helpt te begrijpen hoe de maatschappij economisch en cultureel verder ontworpen en gebouwd kan worden op een duurzame manier.

Sang Lee is de hoofdredacteur van Aesthetics of Sustainable Architecture. Hij werkt als architect in Rotterdam en is oprichter van ALT.agency. Na gedoceerd te hebben op verschillende universiteiten in de USA en de EU werkt hij momenteel op de TU Delft. Hij publiceerde als co-auteur eerder The Domestic and the Foreign in Architecture.


Portret - David Struik

Door David Struik

YP-redacteur Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Mensen op de trappen en roltrappen in het Groninger Forum in Nederland door Marc Venema (bron: Shutterstock)

Spontaan contact goed voor sociale cohesie in superdiverse wijken – maar hoe?

Spontaan contact tussen bewoners zorgt voor meer verbinding, maar hoe creëer je die ontmoetingen in superdiverse wijken? Het Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS) komt met concrete aanbevelingen voor ontwerpers, ontwikkelaars en bestuurders.

Onderzoek

24 maart 2023

Bedrijventerrein door Tim Roberts Photography (bron: Shutterstock)

Ondernemers Noord-Holland ageren met eigen visie tegen gebrek aan werklocaties

De ondernemers in Noord-Holland hebben onder leiding van Friso de Zeeuw zelf een visie opgesteld. Inzet: er moet meer oog komen voor de werklocaties. En transformatie naar wonen is echt passé.

Opinie

24 maart 2023

Weekoverzicht Cover door Ineke Lammers (bron: gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van vervulde wensen en nieuwe beloftes

De afgelopen week kwamen in Den Helder wensen uit en bleek co-creatie een stilzwijgende belofte. En dat terwijl woningcorporaties en gebiedsontwikkelaars juist hun beloftes samen moeten waarmaken.

Nieuws

23 maart 2023