platform voor kennis, nieuws en opinie
Door Marieke de Vries
5 mrt 2013 - Waar blijft de nieuwe avant-garde? Dit pleonasme vormde het thema van de discussie op de TU Delft die volgde op een blog van Rudy Stroink*. Waar is het overkoepelende idee der ideeën? Een verwachtingsvolle woensdagmiddag: waar en vooral bij wie ligt de oplossing van de problematiek rondom de woningbouw en de inrichting van de stad? Rudy keek en wees naar de studenten, architecten, stedebouwkundige en projectontwikkelaars in de Bouwpub.
Op gebiedsontwikkeling.nu lokte de blog van Rudy de reactie uit van afstuderende/afgestudeerde stedebouwers van de TU Delft. Jorick Beijer en David Struik hielden tijdens de bijeenkomst twee bevlogen pleidooien. Na wat aarzelingen veerde het publiek ook op uit hun stoel. Een discussie volgde over de discussie.
De hamvraag van de bijeenkomst was: Wat is eigenlijk een avant-garde? Rudy greep terug op de CIAM, Le Corbu –zoals hij zegt- en de opkomst van de moderne stedebouw en architectuur. Hij vergelijkt de situatie van toen, de crisis in jaren ’30 en ‘80, met nu. De modernisten rekende in hun manifest af met de opvattingen van de vorige generatie, net zoals later de postmodernisten deden met de modernisten. Telkens pleitte de avant-garde voor een breuk met de generatie daarvoor in de opvattingen over stedebouw en architectuur. David Struik noemt dit fenomeen kannibalisme.
Heftige reacties volgden uit het publiek. De misvatting heerste dat avant-garde een ideaalbeeld is: een concrete utopie. Rudy wuift dit namelijk weg. “Diegene die duurzaam of klantvriendelijk bouwen zegt, krijgt een klap. Wij moeten een verbeelding vormen van het overkoepelende idee. Daarin is altijd nog ruimte voor duurzaamheid en klantgerichte initiatieven.”
De bokshandschoen werd door de afgestudeerden/afstuderenden aan Rudy uitgedeeld, want zij pleitten voor een langzame continue verandering door middel van kleine initiatieven. Geen elitair gedoe door de wereldproblemen op te lossen met een select groepje ontwerpers. Samenwerken, dát is het ideaal. David: “Wij rekenen af met de avant-gardistische gedachte één nieuw beeld te scheppen. De samenleving is complexer dan ooit. Het kanabilisme is voorbij. Het is de opgave die verbindt.”
“Spring op de trein van de vernieuwing - laat het alleen geen fyra zijn.” – Rudy Stroink
Een duidelijke conclusie uit de discussie is lastig te trekken. Agnes Franzen houdt de boel bij elkaar, maar de woorden vliegen in het rond. Een groot deel van het publiek is stil en probeert met verbijstering de ingewikkelde zinsconstructies uit de lucht aan elkaar te knopen tot iets zinnigs. Het lijkt wel of de jonge architecten de woordenboeken hebben opgegeten: pluralistisch, incrementele strategie, groeiringen. Daarnaast klinken er harde kreten als “Fuck het beleid!” en “De verbeelding aan de macht”, maar een concreet idee ontbreekt nog.
De samenleving staat nu te stil en er is behoefte aan verandering. Naar mijn mening kan dat niet als een oerknal gebeuren, hierin sluit ik mij aan bij David en Jorick. Hoe dan wel, daar kwam geen antwoord op. Ik wil graag als student op de trein stappen naar de toekomst. Een treinreis door de wereld, want we kunnen nog veel leren van andere culturen en landen. Een langzame afbrokkeling van de moderne architectuur en opbouw van een flexibele architectuur: eentje die eens wel met de tijd mee kan gaan!
* Debat ‘Waar is de avant-garde van deze tijd?’ vond op 27 februari plaats in de Bouwpub op de TU Delft. Sprekers waren Rudy Stroink en Eric Frijters met Agnes Franzen als gespreksleider.
