De kop van 't Zand gebiedsontwikkeling 's-Hertogenbosch(JW Pijnenburg, wikimedia commons) door JW Pijnenburg (bron: Wikimedia commons)

CPB: Betere gebiedsontwikkeling als vastgoedeigenaar meebetaalt

11 november 2019

2 minuten

Nieuws Het kan efficiënt en rechtvaardig zijn om eigenaren en gebruikers van vastgoed te laten meebetalen aan ruimtelijke ontwikkeling als zij daarvan profiteren. De lusten en lasten van een investering worden op die manier beter verdeeld en dat kan bouwprojecten ten goede komen. Nu betalen huizenbezitters nauwelijks mee aan grote overheidsinvesteringen waar zij wel profijt van ondervinden, maar niets voor hoeven te doen. Dit schrijft het Centraal Planbureau (CPB) in de onlangs verschenen publicatie ‘Profijt en bekostiging van ruimtelijke ontwikkeling’.

Profijt en bekostiging van ruimtelijke ontwikkeling (bron: Centraal Planbureau)

‘Profijt en bekostiging van ruimtelijke ontwikkeling (bron: Centraal Planbureau)’


Profijt en bekostiging van ruimtelijke ontwikkeling (bron: Centraal Planbureau)


Volgens het CPB kan ‘meebetalen op basis van profijt’ het eenvoudigst worden gerealiseerd via de onroerendezaakbelasting (ozb) of via een ingezetenenheffing. Voor de ozb geldt namelijk dat de belasting toeneemt als de waarde van vastgoed stijgt. Een ingezetenenheffing wordt betaald door inwoners van de gemeente of provincie, en kan afhankelijk worden gemaakt van de hoeveelheid overheidsinvesteringen in ruimtelijke ontwikkeling.


Nu is de ozb nog niet geschikt om op grote schaal overheidsinvesteringen te bekostigen. De huidige ozb-tarieven zijn te laag (gemiddeld 0,12%) om een substantiële bijdrage te leveren aan grote overheidsinvesteringen. Een optie is om de ozb-tarieven te verhogen, in ruil voor een verlaging van andere belastingen zoals de loonbelasting en de btw.

Daarnaast is het momenteel vanuit financieel perspectief weinig aantrekkelijk voor gemeenten om te investeren in projecten die de huizenprijzen verhogen. Dit komt omdat een gemeente minder geld uit het gemeentefonds ontvangt als de huizenprijzen in die gemeente toenemen. Om die reden zouden de financiële middelen uit het gemeentefonds in de toekomst op een andere manier kunnen worden verdeeld.

Cover: JW Pijnenburg via Wikimedia Commons

Dit artikel verscheen eerder op cpb.nl


Cover: ‘De kop van 't Zand gebiedsontwikkeling 's-Hertogenbosch(JW Pijnenburg, wikimedia commons)’ door JW Pijnenburg (bron: Wikimedia commons) onder CC BY-SA 4.0, uitsnede van origineel


Door Centraal Planbureau

Centraal Planbureau


Meest recent

Stadsveteraan, Amsterdam door AM (bron: AM)

Zo is (sociale) woningbouw voor senioren in de stad wél mogelijk

De vergrijzing neemt toe, maar het aantal seniorenwoningen groeit nauwelijks door hoge kosten en weinig beschikbare grond. Twee Amsterdamse sociale woonconcepten voor senioren lukt het wél. Wat valt hiervan te leren?

Uitgelicht
Casus

21 mei 2025

Surveillance Software in Tallinn door Gorodenkoff (bron: Shutterstock)

De opmars van AI, dit is een routekaart voor toekomstbestendige steden

De opkomst van AI zorgt voor nieuwe ontwikkelingen rondom stedelijk beleid en beheer. Internationaal onderzoek brengt in kaart hoe 250 steden wereldwijd de mogelijkheden van AI verkennen of dit al inzetten om complexe uitdagingen aan te pakken.

Onderzoek

20 mei 2025

Overstroming bij rivier de Lek door MyStockVideo (bron: Shutterstock)

Zorgvuldigheid geboden: aansprakelijkheidsrecht maakt water en bodem sturend voor woningbouw

Lilian van Karnenbeek en Frank Groothuijse bespreken een gerechtelijke uitspraak die gebiedsontwikkelaars waarschuwt. Zij moeten de ‘hydrologische’ civielrechtelijke zorgplicht in acht nemen, zeker in gebieden die kwetsbaar zijn voor wateroverlast.

Uitgelicht
Analyse

20 mei 2025