De kop van 't Zand gebiedsontwikkeling 's-Hertogenbosch(JW Pijnenburg, wikimedia commons) door JW Pijnenburg (bron: Wikimedia commons)

CPB: Betere gebiedsontwikkeling als vastgoedeigenaar meebetaalt

11 november 2019

2 minuten

Nieuws Het kan efficiënt en rechtvaardig zijn om eigenaren en gebruikers van vastgoed te laten meebetalen aan ruimtelijke ontwikkeling als zij daarvan profiteren. De lusten en lasten van een investering worden op die manier beter verdeeld en dat kan bouwprojecten ten goede komen. Nu betalen huizenbezitters nauwelijks mee aan grote overheidsinvesteringen waar zij wel profijt van ondervinden, maar niets voor hoeven te doen. Dit schrijft het Centraal Planbureau (CPB) in de onlangs verschenen publicatie ‘Profijt en bekostiging van ruimtelijke ontwikkeling’.

Profijt en bekostiging van ruimtelijke ontwikkeling (bron: Centraal Planbureau)

‘Profijt en bekostiging van ruimtelijke ontwikkeling (bron: Centraal Planbureau)’


Profijt en bekostiging van ruimtelijke ontwikkeling (bron: Centraal Planbureau)


Volgens het CPB kan ‘meebetalen op basis van profijt’ het eenvoudigst worden gerealiseerd via de onroerendezaakbelasting (ozb) of via een ingezetenenheffing. Voor de ozb geldt namelijk dat de belasting toeneemt als de waarde van vastgoed stijgt. Een ingezetenenheffing wordt betaald door inwoners van de gemeente of provincie, en kan afhankelijk worden gemaakt van de hoeveelheid overheidsinvesteringen in ruimtelijke ontwikkeling.


Nu is de ozb nog niet geschikt om op grote schaal overheidsinvesteringen te bekostigen. De huidige ozb-tarieven zijn te laag (gemiddeld 0,12%) om een substantiële bijdrage te leveren aan grote overheidsinvesteringen. Een optie is om de ozb-tarieven te verhogen, in ruil voor een verlaging van andere belastingen zoals de loonbelasting en de btw.

Daarnaast is het momenteel vanuit financieel perspectief weinig aantrekkelijk voor gemeenten om te investeren in projecten die de huizenprijzen verhogen. Dit komt omdat een gemeente minder geld uit het gemeentefonds ontvangt als de huizenprijzen in die gemeente toenemen. Om die reden zouden de financiële middelen uit het gemeentefonds in de toekomst op een andere manier kunnen worden verdeeld.

Cover: JW Pijnenburg via Wikimedia Commons

Dit artikel verscheen eerder op cpb.nl


Cover: ‘De kop van 't Zand gebiedsontwikkeling 's-Hertogenbosch(JW Pijnenburg, wikimedia commons)’ door JW Pijnenburg (bron: Wikimedia commons) onder CC BY-SA 4.0, uitsnede van origineel


Door Centraal Planbureau

Centraal Planbureau


Meest recent

Luchtfoto van station Zwolle gezien vanuit het centrum door Remke Luitjes (bron: shutterstock)

Rijksuitvoeringskompas legt basis voor nationale betrokkenheid bij grote gebiedsontwikkelingen

Het Rijk maakt aanstalten om zich weer in te zetten voor concrete gebiedsontwikkelingen. Het Rijkssturingskompas, ontwikkeld door de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling, moet helpen in die ambitie.

Onderzoek

16 september 2025

Ellen van Bueren Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Esther Dijkstra)

Bestaande buurten komen er bekaaid af deze verkiezingen

Op Prinsjesdag komt columnist Ellen van Bueren met haar eigen statement, ook richting de aanstaande verkiezingen: kijk juist naar de bestaande buurten en wijken in Nederland. En verbeter daar de leefkwaliteit met groen en voorzieningen.

Opinie

16 september 2025

Moderne gevels in Hamburg: wonen en werken in de stad door Caroline Ruda (bron: shutterstock)

De Duitse tegenhanger van STOER heet de ‘Hamburg Standard’

Ook in Duitsland is de crisis groot en wordt gezocht naar oplossingen om de vaart er weer in te krijgen. De stad Hamburg heeft het initiatief genomen om de bouwkosten flink terug te brengen, om daarmee de bouw in de Hanzestad op te peppen.

Analyse

15 september 2025